Żebra - budowa i funkcje. Ile żeber ma człowiek?
Żebra są bardzo ważnym elementem naszego ciała. Chronią narządy wewnętrzne (głównie serce i płuca) przed urazami mechanicznymi. Ich plastyczna budowa pozwala na pełną amortyzację uderzeń i stłuczeń. Niestety w związku z tym żebra często same ulegają urazom, w tym także złamaniom. Są dość delikatne, więc może je uszkodzić nawet nieumiejętne przeprowadzanie reanimacji. Warto wiedzieć, jak sobie radzić z urazami żeber, aby odpowiednio szybko reagować i chronić się przed konsekwencjami.
1. Czym są żebra i jak są zbudowane
Żebra to elastyczne struktury kostno-chrzęstne. Wchodzą w skład szkieletu ludzkiego, a razem z mostkiem i fragmentem kręgosłupa tworzą ochronną konstrukcję klatki piersiowej. Każde z żeber ma dwa końce - kręgosłupowy i mostkowy. Składa się także z dwóch osobnych kości. Większa nazywana jest kością żebrową i ulokowana jest bliżej kręgosłupa. Mniejsza, chrząstka żebrowa, znajduje się bardziej z przodu.
Żebra mają wypukły kształt, co umożliwia wygodne osadzenie pozostałych narządów wewnątrz klatki i dają lepszą ochronę przed urazami. Każde z nich dodatkowo może lekko się uginać, bez ryzyka złamania czy pęknięcia.
2. Ile żeber ma człowiek
Dorosły człowiek ma 12 par żeber, a więc 24 kości w obrębie całej klatki piersiowej. Ze względu na charakter i lokalizację, można je podzielić na 3 grupy: żebra prawdziwe, rzekome i wolne.
2.1. Rodzaje żeber u człowieka
Żebra prawdziwe to pary od 1 do 7, zwane także costa vera. Połączone są one bezpośrednio z mostkiem, przy czym każde z nich ma własną chrząstkę. Żebra rzekome (costa spuria) to pary od 8 do 10. Połączone są z mostkiem wspólną chrząstką, łączą się z 7 parą żeber, tworząc tzw. łuk żebrowy. Żebra wolne, zwane też costa fluitante, to pary 11 i 12. Nie są połączone z mostkiem, ale kończą się swobodnie między mięśniami brzucha i są najbardziej giętkie i plastyczne.
Istnieją ludzie, którzy mają więcej lub mniej niż 12 par żeber. Czasem występują u nich dodatkowe żebra szyjne lub lędźwiowe. Niektórzy ludzie nie posiadają ostatniej pary żeber. Część z nich wycina je sobie operacyjnie, aby wyglądać szczuplej.
3. Funkcje żeber
Żebra przede wszystkim chronią płuca i serce przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jeśli dojdzie do jakiegoś urazu, upadku lub stłuczenia, w pierwszej kolejności cierpią właśnie żebra. Dzięki temu możemy czuć się bezpieczniej, ponieważ ryzyko, że uraz dosięgnie ważne narządy wewnątrz klatki piersiowej jest niewielkie.
Żebra odrywają też istotną rolę w procesie oddychania. Usprawniają wymianę gazową i ułatwiają prawidłowe wypełnianie klatki piersiowej powietrzem. Dodatkowo są miejscem, do którego przylegają mięśnie oddechowe. Chrząstki pomiędzy żebrami umożliwiają prawidłowe poruszanie się ich, co umożliwia pełny wdech i wydech.
4. Najczęstsze problemy z żebrami
Żebra generalnie nie sprawiają większych problemów zdrowotnych. Mogą jedynie ulegać urazom mechanicznym, jednak jeśli są one poważne, uszkodzeniu mogą ulec także wewnątrzklatkowe narządy. Czasem problemy z żebrami mają podłoże wrodzone i wynikają z wad anatomicznych w budowie człowieka.
4.1. Złamanie i pęknięcia żeber
Urazy mechaniczne są najczęściej spotykane, jeśli chodzi o żebra. Może do nich dojść na skutek silnego uderzenia, upadku, potrącenia przez samochód, ale także podczas nieprawidłowo przeprowadzonej reanimacji. Złamane żebra nie powodują takiego bólu, jak inne kości w ciele, dlatego często są ignorowane. W efekcie nieprawidłowo się zrastają i mogą prowadzić do kłopotów z poruszaniem się. Ból pojawia się przede wszystkim podczas oddychania.
Czasem złamania i pęknięcia żeber mogą uszkodzić płuca, prowadząc do odmy. W takim przypadku konieczny jest drenaż klatki piersiowej i sztuczna wentylacja.
4.2. Wystające żebra
Wystające żebra są wadą postawy, charakterystyczną przede wszystkim w przypadku dzieci, które są w okresie wzrostu. Bardzo często obserwuje się to u niemowlaków do 2 miesiąca życia. Warto zareagować na to jak najszybciej, bo może być to objawem krzywicy.
Aby do tego nie dopuścić, warto dbać o odpowiedni poziom witaminy D u dziecka, a także zapewnić odpowiednią dzienną dawkę wapnia. Konsekwencją krzywicy jest także nieprawidłowy rozstaw kolan i płaskostopie. W tej sytuacji konieczna jest rehabilitacja lub nastawienie nieprawidłowo rosnących kości.
Aby zdiagnozować krzywicę u dziecka, lekarz wykonuje badanie RTG klatki piersiowej i zleca badanie krwi.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.