Zespół larwy skórnej wędrującej – przyczyny, objawy i leczenie
Zespół larwy skórnej wędrującej to choroba, którą wywołują larwy tęgoryjców, mających zdolność tworzenia kanalików w ciele człowieka. Zakażenie charakteryzuje się obecnością typowych zmian skórnych, którym towarzyszy świąd. Larwy szybko obumierają, zarówno samoistnie w ciągu kilku tygodni, jak i pod wpływem leków przeciwpasożytniczych. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest zespół larwy skórnej wędrującej?
Zespół larwy skórnej wędrującej (łac. – syndroma larvae migrantis cutaneae, larva migrans cutanea) to choroba wywoływany przez wędrujące w tkance podskórnej larwy różnych gatunków tęgoryjców (nicieni), zwykle tęgoryjca Ancylostoma brasiliense.
Choroba najczęściej diagnozowana jest w rejonach tropikalnych i subtropikalnych. W Europie, w tym w Polsce, jej przypadki są sporadyczne (to choroba przywleczona z zagranicy). Zakażenia są częste u dzieci i osób, które są narażone na kontakt z ziemią.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
2. Przyczyny zespołu larwy skórnej wędrującej
Za zespół larwy skórnej wędrującej odpowiadają dwa rodzaje larwy nicieni, które występują na kontynentach tropikalnych. To larwy ancylostomozy oraz nekatorozy (Ancylostoma duodenale, Necator americanus). Pasożyty te nie są swoiste dla człowieka, występują u kotów i psów. Wylęgają się z jaj pasożytów wydalanych wraz z kałem zwierząt, po czym przechodzą proces dojrzewania w ciepłych, wilgotnych warunkach, w ziemi.
Do zarażenia u ludzi dochodzi najczęściej poprzez kontakt nieosłoniętej skóry z ziemią zanieczyszczoną odchodami kotów i psów, na przykład podczas chodzenia boso po zaniedbanej plaży. Larwy przenikają przez nieuszkodzony naskórek człowieka, nie są w stanie przeniknąć do głębszych warstw skóry.
To dlatego jednym ze sposobów na to, by uniknąć zachorowania na zespół larwy skórnej wędrującej jest unikanie kontaktu skóry z wilgotną ziemią czy piaskiem w rejonach endemicznego występowania choroby oraz konieczność poruszania się w obuwiu. Zaleca się również regularne odrobaczanie zwierząt. Bardzo ważny jest także zakaz wprowadzania psów na plaże. Nie należy również kłaść się na piasku bez koca lub ręcznika.
Tęgoryjcem dwunastniczym można zarazić się także poprzez spożywanie zanieczyszczonej wody, dlatego nie należy spożywać tej z nieznanego źródła.
3. Objawy zespołu larwy skórnej wędrującej
Zespół larwy skórnej wędrującej objawia się pojawieniem charakterystycznych zmian skórnych (tzw. creeping eruption). Na pograniczu skóry i naskórka pojawia się zaczerwienienie i obrzęk, który następnie się rozszerza. Ma to związek z tym, że larwa wędruje i przemieszcza się kilka centymetrów na dobę, tworząc pozakręcane kanaliki. Te są lekko wypukłe, wyniosłe ponad skórę. Drążony przez larwę korytarz ma długość kilkunastu centymetrów. Na jego końcu widoczna jest grudka lub pęcherzyk. To miejsce bytowania pasożyta.
Zmianom skórnym towarzyszy silny świąd, miejscowy rumieniowy odczyn zapalny, z czasem mogą pojawiać się pęcherzyki lub pęcherze. Symptomy te są przejawem nadwrażliwości zarówno na pasożyty, jak i produkty ich przemiany materii.
Miejscami penetracji skóry są zwykle stopy, dłonie, brzuch i pośladki, choć zdarza się, że zmiany są liczne i pokrywają całe ciało (to konsekwencja leżenia na zanieczyszczonym piasku bez użycia ręcznika). Chorobie towarzyszy eozynofilia (zwiększona liczba we krwi granulocytów kwasochłonnych, czyli rodzaju krwinek białych).
Larwy po kilku dniach lub tygodniach obumierają. To prowadzi do samoistnego wyleczenia choroby. Zmiany na skórze nie pozostawiają blizn.
4. Diagnostyka i leczenie
Rozpoznanie choroby, ze względu na typowy obraz kliniczny, nie jest trudne. Zdarza się jednak, że niezbędna jest diagnostyczna biopsja skóry. W leczeniu stosuje się leki przeciwpasożytnicze, przeciwalergiczne i przeciwświądowe. Możliwe jest również zamrażanie płynnym azotem lub chlorkiem etylu końca korytarza wytworzonego przez larwę. W przypadku nadkażenia bakteryjnego skóry, które jest powikłaniem, stosuje się antybiotyki. Najczęściej wykorzystuje się Tiabendazol (stosowany miejscowo), Albendazol i inwermektynę. Ślady po kanalikach zanikają w ciągu 7-10 dni.
Choroba przebiega łagodnie, nie jest śmiertelna. Larwy tęgoryjców nie osiągają dojrzałości płciowej u człowieka i zwykle giną samoistnie po kilku, kilkunastu tygodniach, nawet bez leczenia. Choć zwykle nie przedostają się przez skórę właściwą do organizmu, może się tak zdarzyć. Wówczas pasożyty dojrzewają i lokalizują się w okolicach dwunastnicy.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.