Zespół Roszpunki – przyczyny, objawy i leczenie
Zespół Roszpunki jest rzadko spotykanym schorzeniem objawiającym się niedrożnością jelit wskutek uformowania się w przewodzie pokarmowym kuli ze zjadanych włosów. Jego główną cechą jest trichofagia, czyli zjadanie włosów. Często obserwuje się również trichotillomanię, czyli zaburzenie psychiczny polegające na wyrywaniu włosów. Chory wymaga nie tylko pomocy psychiatry, ale często także chirurga. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest zespół Roszpunki?
Zespół Roszpunki jest bardzo rzadko spotykanym rodzajem niedrożności jelit. Pojawia się, gdy dojdzie do powstania tak zwanego trichobezoaru, czyli kuli utworzonej ze zjedzonych, nietrawionych włosów i często resztek jedzenia.
Jego przyczyną jest kompulsywny nawyk zjadania włosów (to trichofagia), która często współistnieje z zaburzeniem, które polega na niepohamowanej potrzebie wyrywania włosów (to trichotillomania). Nazwa zespołu została zaczerpnięta z bajki braci Grimm o księżniczce, która miała piękne i długie włosy.
Zespół Roszpunki, podobnie jak bulimię czy anoreksję, zalicza się do zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych. Wyrywanie i jedzenie włosów odbywa się pod wpływem sytuacji stresujących czy znacznego napięcia psychicznego. To dlatego diagnozuje się je najczęściej u osób z silnymi nerwicami i depresją, a także tych, którym towarzyszą lęki, poczucie osamotnienia, zaburzenia emocjonalne oraz innych pacjentów leczonych psychiatrycznie.
2. Przyczyny zespołu Roszpunki
Za zespół Roszpunki odpowiada trichofagia wraz z trichotillomanią, które w większości przypadków wymagają specjalistycznego leczenia. Są nie tylko wstydliwe, ale i niebezpieczne.
Zjadane włosy gromadzą się w przewodzie pokarmowym, co prowadzi do pojawienia się zaburzeń ze strony układu pokarmowego, pogorszenia wyglądu i stanu zdrowia. Pojawia się łysienie, niedobory witaminowe, niestrawność, ból podbrzusza, nudności, problemy z odbijaniem.
W większości przypadków wyrywane, a następnie zjadane są włosy z głowy. Czasem obiektem zainteresowania są włosy z brwi, rzęs, rąk czy klatki piersiowej. Niektórzy ograniczają się do zjadania jedynie cebulek włosów lub przeżuwania pasemek włosów, jeśli pozwala na to ich długość. Inni wyrywają włosy lalkom i maskotkom, skubią włosie z dywanu, zjadają skórki i strupki oraz wszystko, co znajduje się na skórze głowy.
Osoba chora odczuwa przymus bawienia się włosami, a następnie ich wyrywania i zjadania. Powstrzymanie się od tych czynności wiąże się z narastającym lękiem, niepokojem, napięciem i cierpieniem. Jednocześnie po wyrwaniu włosów i ich zjedzeniu pojawia się ulga, czasem przyjemność. Czynność ta musi być powtarzana.
Zobacz także:
3. Objawy zespołu Roszpunki
O zespole Roszpunki mówi się, gdy wskutek zjadania włosów dochodzi do niedrożności jelita cienkiego bądź grubego. Wówczas kula utworzona z kosmyków oraz resztek jedzenia (trichobezoar) nie tylko wypełnia żołądek, ale i sięga jelita cienkiego lub grubego.
Dzieje się tak, ponieważ włosy nie są trawione w przewodzie pokarmowym, przez co się w nim gromadzą. Jeśli dojdzie do niedrożności, pojawia się bardzo silny ból brzucha, dochodzi również do zahamowania perystaltyki jelit.
Objawy zespołu Roszpunki to:
- ból w nadbrzuszu,
- nudności,
- wymioty (zwłaszcza po obfitym posiłku),
- brak apetytu,
- spadek masy ciała,
- refluks żołądkowo-przełykowy,
- nieprzyjemny zapach z ust (halitoza),
- obecność twardej, nieprzesuwalnej kuli włosów w śródbrzuszu, która często jest widoczna gołym okiem,
- zatrzymanie perystaltyki jelit.
Powikłaniami bezoarów mogą być krwawienia z przewodu pokarmowego, perforacje i niedrożność jelit.
4. Diagnostyka i leczenie
Zwykle trichobezoar są wykrywane przypadkowo, na przykład podczas prześwietlenia żołądka lub USG jamy brzusznej. Duże kule lekarz może wyczuć podczas badania brzucha palcami. Najlepszą metodą diagnostyczną jest badanie endoskopowe.
Jeśli chodzi o leczenie i usuwanie objawów towarzyszących zespołowi Roszpunki, nierzadko wymagana jest interwencja chirurgiczna. Gdy środki przeczyszczające zawodzą, konieczna jest operacja pozwalająca na usunięcie kuli włosów. To ważne, ponieważ zespół Roszpunki w skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci.
Należy jednak pamiętać, że zespół Roszpunki jest konsekwencją problemu, którego przyczyną jest trichofagia. Konieczna jest konsultacja lekarska oraz podjęcie leczenia i terapii. Leczenie powinno obejmować psychoterapię, czasem farmakoterapię.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.