Trwa ładowanie...
Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Dr n. med. Szymon Kujawiak

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) - objawy, leczenie

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zwane inaczej chorobą Bechterew, jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zwane inaczej chorobą Bechterew, jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa (123rf)

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zwane inaczej chorobą Bechterew, jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa. ZZSK zaraz po reumatoidalnym zapaleniu stawów jest drugą najczęściej występującą chorobą zapalenia stawów. Choroba ta powoduje uciążliwy ból oraz sztywność. Jak rozpoznać zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa i jakie są metody leczenia?

spis treści

1. Czym jest zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK)?

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa jest przewlekłą, postępującą chorobą zapalną stawów należącą do spondyloartropatii seronegatywnych o niewyjaśnionej etiologii. Wiadomo jedynie, że ma podłoże autoimmunologiczne oraz że przy zachorowaniu bardzo ważną rolę odgrywają geny (np. fenotyp HLA-B27).

Wskazuje się jednak czynniki, które mogą zwiększać ryzyko ZZSK. Są to m.in. zaburzenie układu odpornościowego, zakażenia bakteryjne - w szczególności przewodu pokarmowego czy mikrourazy.

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa może charakteryzować się bólem i opuchlizną
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa może charakteryzować się bólem i opuchlizną

Stan zapalny pojawia się z nieznanej przyczyny i obejmuje stawy kręgosłupa, stawy obwodowe oraz przylegające do nich struktury łącznotkankowe powodując przy tym ból i sztywność stawową. Częstość występowania ZZSK w Europie przypada na co setną osobę. Niestety do dziś nie znamy ani przyczyny ani mechanizmu rozwoju ZZSK.

ZZSK jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa
ZZSK jest przewlekłą chorobą zapalną kręgosłupa

1.1. Na czym polega ZZSK?

Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa charakteryzuje się zapaleniem stawów krzyżowo-biodrowych, stawów kręgosłupa i tkanek okołokręgosłupowych. Możliwe jest zajęcie stawów obwodowych, przyczepów ścięgnistych oraz wystąpienia objawów pozastawowych m.in. zapalenia błony naczyniowej oka, zapalenia zastawek aorty, zmian w jelitach, na skóze i błonach śluzowych.

ZZSK prowadzi do stopniowego ograniczania ruchomości kręgosłupa, ponieważ więzadła ulegają nadmiernemu skostnieniu. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa rozpoczyna się pod koniec okresu dojrzewania i u młodych dorosłych, najczęściej u mężczyzn w wieku przed 30-stym rokiem życia.

Ta choroba reumatyczna obejmuje tkankę łączną - głównie stawy krzyżowo-biodrowe i drobne stawy kręgosłupa oraz więzadła międzykręgowe. ZZSK prowadzi do stopniowego ograniczania ruchomości kręgosłupa, ponieważ więzadła ulegają nadmiernemu skostnieniu. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa występuje najczęściej u mężczyzn w wieku 20-30 lat.

Z tego też względu, ZZSK często nie jest w porę diagnozowane, ponieważ objawy są kojarzone ze starszym wiekiem a nie początkiem przewlekłej choroby u młodych osób. Ponadto są błędnie przypisywane schorzeniom neurologicznym lub ortopedycznym.

2. Objawy zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa

Chorzy na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa początkowo skarżą się na postępujące osłabienie, ogólnie złe samopoczucie, brak apetytu, ból krzyża lub pleców, zwłaszcza po przerwie nocnej, tzw. sztywność poranna, która ustępuje po ćwiczeniach.

W pierwszych etapach choroby objawy łączone są z siedzącym trybem życia, przeciążeniem podczas ćwiczeń fizycznych czy urazem. Jeżeli w tej fazie zostanie postawiona trafna diagnoza, są duże szanse na spowolnienie procesu rozwoju ZZSK.

Choroba postępuje i usztywnia kręgosłup – po jakimś czasie dotyka także dalszych odcinków kręgosłupa: piersiowego i szyjnego. U niektórych chorych pojawiają się także bóle pięt i uczucie sztywności i bólu w okolicach żeber.

W niektórych przypadkach, może pojawić się także ból i opuchlizna dużych stawów, takich jak staw kolanowy oraz w kostkach i stopach. Oprócz tego, zdarza się, że wskutek tej choroby pojawiają się ostrogi piętowe.

Na skutek zmian w stawach krzyżowo-biodrowych dochodzi do postępującego ograniczenia ruchów kończynami dolnymi, w wyniku zaś zmian w stawach międzykręgowych oraz żebrowo-kręgowych – do usztywnienia i ograniczenia ruchów klatki piersiowej.

W skutek usztywnienia stawów chory przyjmuje pochyloną do przodu postawę, podczas chodzenia patrzy w ziemię, a odwraca się tylko całym ciałem, nie przekręcając szyi. Dolegliwościom narządu ruchu bardzo często towarzyszą nawracające:

3. Diagnostyka ZZSK

Zdiagnozowanie ZZSK wcale nie jest takie łatwe. Im później jest zdiagnozowana choroba tym słabsze będą efekty terapeutyczne. Lekarz rozpoznaje chorobę na podstawie uzyskanych od pacjenta informacji, zleca wykonanie zdjęcia RTG stawów krzyżowo-biodrowych oraz wykonanie badań laboratoryjnych na oznaczenie antygenu HLA B27, stanu zapalnego oraz morfologię krwi.

Jeśli nie występują żadne zmiany w badaniach radiologicznych wykonuje się rezonans magnetyczny, ponieważ pozwala on na uchwycenie zmian, które nie są widoczne na zdjęciu rentgenowskim. Dla lekarza ważne są objawy kliniczne, czyli ból kręgosłupa oraz ograniczenie ruchomości kręgosłupa.

4. Jak leczyć zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa?

Aby postawić diagnozę ZZSK, musi wystąpić zauważalna zmiana zapalna w stawach krzyżowo-biodrowych oraz jeden z trzech czynników:

  • ból okolic krzyżowo-lędźwiowych przez co najmniej 3 miesiące,
  • ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
  • ograniczenie ruchomości klatki piersiowej.

Aby zapobiec trwałemu kalectwu i uszkodzeniom, zalecane są aktywność fizyczna i zabiegi fizjoterapeutyczne, takie jak balneoterapia i gimnastyka lecznicza rozciągająca stawy i wpływająca na prawidłową postawę ciała. Leczenie choroby prowadzi lekarz reumatolog.

Stosowane farmaceutyki to przede wszystkim leki przeciwzapalne, kortykosteroidy, a także leki immunosupresyjne.

W wielu przypadkach zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa wymaga od chorych korzystania z laski lub kul podczas chodzenia.

Nadzieje na poprawę kondycji chorych dają nowoczesne leki biologiczne, czyli inhibitory interleukiny 17, które nie są refundowane. Dla wielu jest to jednak jedyna droga do zahamowania procesu usztywniania się kręgosłupa, a co za tym idzie odzyskania sprawności.

Partnerem publikacji jest Novartis Poland

Oceń jakość naszego artykułu: Twoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
12345
Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze

Cenimy Twoją prywatność

Kliknij "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU", aby wyrazić zgodę na korzystanie w Internecie z technologii automatycznego gromadzenia i wykorzystywania danych oraz na przetwarzanie Twoich danych osobowych przez Wirtualną Polskę, Zaufanych Partnerów IAB (874 partnerów) oraz pozostałych Zaufanych Partnerów (403 partnerów) a także udostępnienie przez nas ww. Zaufanym Partnerom przypisanych Ci identyfikatorów w celach marketingowych (w tym do zautomatyzowanego dopasowania reklam do Twoich zainteresowań i mierzenia ich skuteczności) i pozostałych, które wskazujemy poniżej. Możesz również podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody Wirtualna Polska, Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy będą przetwarzać Twoje dane osobowe zbierane w Internecie (m.in. na serwisach partnerów e-commerce), w tym za pośrednictwem formularzy, takie jak: adresy IP, identyfikatory Twoich urządzeń i identyfikatory plików cookies oraz inne przypisane Ci identyfikatory i informacje o Twojej aktywności w Internecie. Dane te będą przetwarzane w celu: przechowywania informacji na urządzeniu lub dostępu do nich, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru reklam, tworzenia profili związanych z personalizacją reklam, wykorzystania profili do wyboru spersonalizowanych reklam, tworzenia profili z myślą o personalizacji treści, wykorzystywania profili w doborze spersonalizowanych treści, pomiaru wydajności reklam, pomiaru wydajności treści, poznawaniu odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł, opracowywania i ulepszania usług, wykorzystywania ograniczonych danych do wyboru treści.


W ramach funkcji i funkcji specjalnych Wirtualna Polska może podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Cele przetwarzania Twoich danych przez Zaufanych Partnerów IAB oraz pozostałych Zaufanych Partnerów są następujące:

  1. Przechowywanie informacji na urządzeniu lub dostęp do nich
  2. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru reklam
  3. Tworzenie profili w celu spersonalizowanych reklam
  4. Wykorzystanie profili do wyboru spersonalizowanych reklam
  5. Tworzenie profili w celu personalizacji treści
  6. Wykorzystywanie profili w celu doboru spersonalizowanych treści
  7. Pomiar efektywności reklam
  8. Pomiar efektywności treści
  9. Rozumienie odbiorców dzięki statystyce lub kombinacji danych z różnych źródeł
  10. Rozwój i ulepszanie usług
  11. Wykorzystywanie ograniczonych danych do wyboru treści
  12. Zapewnienie bezpieczeństwa, zapobieganie oszustwom i naprawianie błędów
  13. Dostarczanie i prezentowanie reklam i treści
  14. Zapisanie decyzji dotyczących prywatności oraz informowanie o nich

W ramach funkcji i funkcji specjalnych nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy mogą podejmować następujące działania:

  1. Dopasowanie i łączenie danych z innych źródeł
  2. Łączenie różnych urządzeń
  3. Identyfikacja urządzeń na podstawie informacji przesyłanych automatycznie
  4. Aktywne skanowanie charakterystyki urządzenia do celów identyfikacji

Dla podjęcia powyższych działań nasi Zaufani Partnerzy IAB oraz pozostali Zaufani Partnerzy również potrzebują Twojej zgody, którą możesz udzielić poprzez kliknięcie w przycisk "AKCEPTUJĘ I PRZECHODZĘ DO SERWISU" lub podjąć decyzję w sprawie udzielenia zgody w ramach ustawień zaawansowanych.


Cele przetwarzania Twoich danych bez konieczności uzyskania Twojej zgody w oparciu o uzasadniony interes Wirtualnej Polski, Zaufanych Partnerów IAB oraz możliwość sprzeciwienia się takiemu przetwarzaniu znajdziesz w ustawieniach zaawansowanych.


Cele, cele specjalne, funkcje i funkcje specjalne przetwarzania szczegółowo opisujemy w ustawieniach zaawansowanych.


Serwisy partnerów e-commerce, z których możemy przetwarzać Twoje dane osobowe na podstawie udzielonej przez Ciebie zgody znajdziesz tutaj.


Zgoda jest dobrowolna i możesz ją w dowolnym momencie wycofać wywołując ponownie okno z ustawieniami poprzez kliknięcie w link "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu.


Pamiętaj, że udzielając zgody Twoje dane będą mogły być przekazywane do naszych Zaufanych Partnerów z państw trzecich tj. z państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego.


Masz prawo żądania dostępu, sprostowania, usunięcia, ograniczenia, przeniesienia przetwarzania danych, złożenia sprzeciwu, złożenia skargi do organu nadzorczego na zasadach określonych w polityce prywatności.


Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień Twojej przeglądarki oznacza, że pliki cookies będą umieszczane w Twoim urządzeniu końcowym. W celu zmiany ustawień prywatności możesz kliknąć w link Ustawienia zaawansowane lub "Ustawienia prywatności" znajdujący się w stopce każdego serwisu w ramach których będziesz mógł udzielić, odwołać zgodę lub w inny sposób zarządzać swoimi wyborami. Szczegółowe informacje na temat przetwarzania Twoich danych osobowych znajdziesz w polityce prywatności.