Jak zapobiegać wzdęciom i zaparciom - skuteczne metody

Wzdęcia to nadmierna objętość gazów w jelitach, które przesuwając się wytwarzają dziwne, często krępujące odgłosy. Uczucie pełności, ociężałości i niekontrolowane puszczanie gazów - te elementy najczęściej występują razem, skutecznie uprzykrzając nam życie.

Najczęstsze przyczyny wzdęć to:

• Połykanie nadmiernej ilości powietrza – dzieje się tak gdy posiłki spożywamy na stojąco, rozmawiamy podczas jedzenia i nie przeżuwamy dokładnie kęsów.
• Zwiększone wydzielanie śliny – np. podczas żucia gumy.
• Picie napojów gazowanych – dostarczone do organizmu gaz i bąbelki powodują wzdęcia i efekt „odbijania się”.
• Posiłki wzdymające – posiłki przygotowane z fasoli, cebuli, kapusty, grochu, kalafiora, brokułów; nadmierna fermentacja niestrawionych cząsteczek jedzenia powoduje tworzenie się gazów.

Aby trawienie pokarmu przebiegało właściwie, konieczna jest sprawna praca całego układu pokarmowego. Niezbędny jest właściwy skład soków trawiennych, czyli obecność wszystkich ważnych dla trawienia enzymów. Brak w jelicie odpowiedniej ilości laktazy (enzym, który trawi laktozę – cukier obecny m.in. w mleku i produktach mlecznych) powoduje, że laktoza ulega fermentacji, co wiąże się ze wzrostem ciśnienia gazów w pewnych odcinkach jelita.

Duże znaczenie ma również odpowiedni transport pokarmu. Jeżeli treść pokarmowa przesuwa się zbyt szybko, pokarm nie jest dokładnie trawiony. Z kolei zbyt wolne tempo powoduje zaleganie treści pokarmowej i jej fermentację w jelitach. W wyniku tego procesu w jelicie wytwarzane są rozdymające gazy. Przyczyną gromadzenia się gazów jelitowych może być także połykanie powietrza w czasie szybkiego jedzenia, picia i rozmowy.

Czasami za wzdęcia odpowiada również zwiększone wydzielanie śliny, np. u osób żujących gumę. Wzdęcia wynikają też z lęku i psychicznego stresu. Powietrze zalega w żołądku, skąd wydalane jest na zewnątrz w postaci odbijania. Część powietrza przechodzi jednak dalej, do jelit.

Wzdęcia brzucha pojawiają się także jako efekt picia napojów gazowanych. Dwutlenek węgla zawarty w napojach gazowanych wchłania się w jelicie cienkim i wydalany jest przy wydechu przez płuca. U większości chorych odczuwających wzdęcia objętość powietrza w przewodzie pokarmowym nie jest zwiększona. Ich dolegliwości są często objawem zespołu jelita drażliwego. Schorzenie to jest spowodowane zaburzeniami motoryki jelit, głównie na tle nerwowym.

Do rzadkich przyczyn wzdęć zalicza się:

• porażenie jelit,
• niedrożność jelit,
• leczenie antybiotykami,
• nadmierny rozwój jelitowej flory bakteryjnej,
• enteropatię glutenową (nietolerancja glutenu zawartego w produktach zbożowych).

Oto kilka pomysłów, jak zapobiegać wzdęciom żołądka:

• nie pij przez słomkę – wraz z napojem do żołądka dostaje się powietrze i brzuch się zaokrągla,
• nie pij w trakcie posiłków ani bezpośrednio przed jedzeniem,
• nie żuj gumy – jeśli chcesz odświeżyć zapach w ustach, lepiej sięgnij po miętówki lub płyn do płukania jamy ustnej,
• unikaj potraw i produktów bogatych w skrobię, np. makaronu, ziemniaków, chleba pełnoziarnistego, gdyż powstała po ich spożyciu insulina powoduje wzdęcia brzucha,
• unikaj pokarmów zawierających dużo soli – sól zatrzymuje wodę w organizmie i sprzyja gromadzeniu się gazów w jelitach,
• nie pij napojów gazowanych – zawarty w nich sód zatrzymuje wodę w organizmie,
• unikaj jedzenia kapusty, fasoli, kalafiora, grochu, brukselki, soczewicy i cebuli – są to szczególnie wzdymające warzywa,
• unikaj potraw ciężkostrawnych,
• jedz powoli, dokładnie rozdrabniając każdy kęs.

Osoby, które narzekają na wzdęty brzuch, powinny pamiętać o przestrzeganiu kilku zasad związanych ze zdrowym trybem życia. Oto one:

• przynajmniej półgodzinny spacer po posiłku dość szybkim krokiem każdego dnia,
• wykonywanie zestawu ćwiczeń fizycznych, które pomogą zlikwidować uporczywe wzdęcia,
• picie szklanki czerwonej herbaty dziennie,
• zaparzenie kminku, mięty lub herbatki z kopru włoskiego – należy pić je ciepłe, a nie gorące,
• jedzenie produktów, które są bogate w błonnik pokarmowy, przyspieszający przemianę materii, np. młodych warzyw, dojrzałych owoców, pieczywa razowego, pieczywa typu graham.

Sprawdzone domowe sposoby na wzdęcia mogą pomóc ci uwolnić się od kłopotliwych dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Czy to kminek, czy błonnik – każdy sposób na wzdęcia jest dobry, o ile stosujesz go regularnie i przestrzegasz zdrowej diety.

Zaparcia to dolegliwość układu pokarmowego, polegająca na problemach z oddawaniem stolca (o zaparciach mówimy gdy stolec oddaje się rzadziej niż trzy razy w tygodniu). Zaparciom towarzyszy ból podczas wypróżniania, a stolec jest niepełny i twardy. Osoba cierpiąca na zaparcia może odczuwać mdłości, wzdęcia, zawroty głowy oraz mieć kłopoty z hemoroidami.

Przyczyny zaparć

• Nadwaga, siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej.
• Błędy żywieniowe - nieregularne godziny posiłków, spożywanie malej ilości warzyw i owoców.
• Picie małej ilości płynów.
• Choroby – zaparcia mogą być skutkiem różnych chorób. Na zaparcia cierpią osoby chorujące na nowotwór, cukrzycę, choroby neurologiczne, mające problemy z tarczycą, metabolizmem.
• Przyjmowanie niektórych leków.
• Hormony ciążowe – u kobiet w ciąży dochodzi do rozluźnienia mięśniówki jelit oraz ucisk rosnącej macicy na jelita. Zaburza to normalna pracę jelit.

Odpowiednia dieta, zwiększenie aktywności fizycznej, wypijanie odpowiedniej ilości płynów może pomóc nam w walce z zaparciami. Przestrzeganie tych zasad pomoże nam skutecznie pozbyć się tej dolegliwości.

• Dieta – swój jadłospis wzbogacajmy o warzywa i owoce oraz o produkty wysoko błonnikowe (razowe pieczywo, gruboziarniste kasze, brązowy ryż, otręby). Błonnik działa jak szczoteczka dla jelit, „wymiata” resztki pokarmu oraz toksyny z przewodu pokarmowego i ułatwia wypróżnianie. Przy zaparciach pomocne jest spożywanie kiwi, suszonych owoców, a także mlecznych produktów fermentowanych, np. kefiru.
• Płyny – rozmiękczają kał, dobrze jest codziennie rano na czczo wypić szklankę wody z cytryną i łyżką miodu.
• Regularne uprawianie ćwiczeń działa jak masaż dla jelit i wspomaga ruchy robaczkowe. Ułatwia normalne wypróżnianie.
• Produkty, których powinniśmy się wystrzegać, gdyż sprzyjają powstawaniu zaparć: potrawy ciężkostrawne, słodycze (głównie czekolada), cukier, tłuszcze, czarna i czerwona herbata, białe pieczywo, kleiki, kaszki.