Autyzm u niemowlaka
Autyzm u niemowląt jest trudny do zdiagnozowania. Przed trzecim rokiem życia dziecka nie jest łatwo stwierdzić na 100%, czy maluszek cierpi na autyzm. Jednak już w okresie niemowlęcym pierwsze symptomy choroby mogą się ujawniać. Dostrzeżone przez rodziców powinny zaniepokoić i skłonić do podjęcia pierwszych kroków zaradczych. Różnorodność objawów autyzmu u dzieci jest tak duża, że stanowi problem w diagnozie. Co powinno wzbudzić w rodzicach niepokój?
1. Przyczyny autyzmu
Przyczyny autyzmu nie są do końca znane. Prawdopodobnie u podłoża wszystkich jego zaburzeń leżą defekty neurologiczne. Do najczęstszych należą:
- zaburzenia genetyczne,
- zaawansowany wiek ojca (od 40. roku życia zwiększa się prawdopodobieństwo zachorowania),
- zaburzenia metaboliczne, zwłaszcza zaburzenia przemiany glutenu,
- urazy okołoporodowe,
- zatrucia metalami ciężkimi,
- obniżona zdolność do naturalnego odtruwania organizmu,
- dziecięce porażenie mózgowe,
- silne alergie,
- uszkodzenia centralnego układu nerwowego,
- toksoplazmoza.
Wiele lat temu wysnuto teorię, że autyzm u dzieci spowodowany jest emocjonalnym odrzuceniem malca w okresie niemowlęcym przez matkę. Obecnie jednak wiadomo, że w przypadku tej choroby nie ma to żadnego znaczenia.
2. Pierwsze objawy autyzmu
W pierwszych miesiącach życia dziecka najwięcej czasu z maluszkiem zazwyczaj spędza mama. To właśnie ona jest w stanie zauważyć specyficzne zachowanie malucha, które może świadczyć o autyzmie. Na początku sygnały choroby są niejednoznaczne, dlatego należy uważnie obserwować dziecko. Pierwsze objawy autyzmu u dzieci to problemy w nawiązywaniu kontaktu. Zaniepokoić powinna sytuacja, w której niemowlę nie podąża wzrokiem za mamą, nie jest zainteresowane jej twarzą. Dzieci autystyczne często wydają się błądzić wzrokiem gdzieś w przestrzeni.
W późniejszym okresie autyzm u niemowląt może się objawiać trudnościami w nawiązywaniu relacji, np. brak reakcji ze strony maluszka na inicjowanie kontaktu przez mamę, nieodwzajemnienie uśmiechu. Charakterystyczna dla autyzmu u dzieci jest niechęć do nawiązywania kontaktu fizycznego. Niemowlę wówczas wydaje się nie odczuwać przyjemności z przytulania czy pieszczot najbliższych osób. Autyzm u niemowląt może się także objawiać poprzez powtarzalność pewnych charakterystycznych ruchów obrotowych, wykonywanych przez dziecko dłoniami i paluszkami w niewielkim oddaleniu od twarzy. Są to tzw. stereotypie ruchowe.
3. Objawy autyzmu u dzieci w wieku poniemowlęcym
Rozwój dziecka powinien być stale monitorowany przez rodziców. Jeśli zauważą oni objawy autyzmu u szkraba w wieku poniemowlęcym, są one powodem do większego niepokoju. Wtedy nie wystarczy już bierna obserwacja dziecka, ale konieczna staje się wizyta u lekarza, który pomoże ustalić przyczyny zachowania maluszka i rozwiać ewentualne wątpliwości.
Co może wskazywać na autyzm u dzieci w wieku poniemowlęcym? W tym okresie łatwiejsze do dostrzeżenia są zaburzenia w komunikacji społecznej. Dzieci autystyczne są często niezdolne do komunikowania się z rówieśnikami i innymi osobami. Właściwie nie wykazują zainteresowania nimi. Rodzice mogą mieć wrażenie, że dziecko żyje jakby we własnym wyizolowanym świecie. Poza tym autyzm u dzieci objawia się brakiem reakcji malucha na to, kiedy mama znika z pola widzenia, jak i wtedy, gdy przebywa z nim w jednym pomieszczeniu. Opór do nawiązywania kontaktu fizycznego nasila się. Charakterystyczny objaw autyzmu u dzieci, przykry dla najbliższych, to unikanie przez maluszka kontaktu wzrokowego.
Rozwój niemowlęcia postępuje dość szybko, więc trudno rodzicom w tym czasie rozpoznać objawy autyzmu. Jednak w okresie poniemowlęcym o autyzmie mogą świadczyć zaburzenia w rozwoju mowy. Chociaż dziecko może gaworzyć, to ani gaworzenie, ani nawet pierwsze jego słowa nie służą do zwrócenia na siebie uwagi ani nawiązania komunikacji z innymi. Ekspresja emocjonalna u dzieci autystycznych niemal nie istnieje. Jakikolwiek kontakt z nimi, zarówno werbalny, jak i niewerbalny, jest bardzo utrudniony.
4. W jaki sposób bawi się dziecko z autyzmem?
Cechy zachowania, które mogą wskazywać na autyzm, łatwo zaobserwować podczas zabawy dla dziecka. Maluszek może dążyć do odosobnienia, przejawiać brak zainteresowania zabawą z rówieśnikami, być obojętnym na reakcje innych osób. Poza tym dzieci autystyczne nie interesują się zazwyczaj misiami, pluszakami czy miękkimi zabawkami. Często też bawią się w identyczny, schematyczny sposób, np. zataczają samochodzikiem kółka, układają klocki zawsze w jednakowej linii itp. Jeśli ktoś inny będzie chciał wprowadzić swój porządek w działanie maluszka, u dziecka zauważalny będzie niepokój. Dzieci autystyczne nie lubią bowiem wszelkich zmian i źle na nie reagują.
Zdrowie dziecka powinno być dla rodziców najważniejsze. Choć autyzm u niemowląt trudno stwierdzić i diagnozę najczęściej stawia się przed trzecim rokiem życia dziecka, warto jednak uważnie obserwować szkraba. Szybka diagnoza to większa szansa na udzielenie pomocy. Kontakt z chorym dzieckiem może okazać się łatwiejszy, gdy najbliżsi zrozumieją malucha i nauczą się z nim komunikować nieco inaczej niż z dzieckiem zdrowym.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.