Badania hormonalne - testosteron, estrogen, progesteron, prolaktyna
Hormony regulują funkcjonowanie całego organizmu. Zaburzenie jednego z nich ma dotkliwe skutki, których nie wolno ignorować. Zbyt wysoki lub niski poziom hormonów może być przyczyną między innymi problemów z płodnością, nieregularnych miesiączek czy słabej ruchliwości plemników.
1. Co to są badania hormonalne?
Badania hormonalne wykonuje się, aby sprawdzić, czy ilość hormonów jest właściwa. By je wykonać należy pobrać próbki krwi.
Wskazaniami do badań hormonalnych jest między innymi diagnozowanie przyczyn niepłodności oraz zaburzenia erekcji.
2. Badania hormonalne u mężczyzn
Badania hormonalne u mężczyzn wykonuje się między innymi w diagnostyce zaburzeń erekcji oraz niepłodności. Testosteron jest produkowany w jądrach przez śródmiąższowe komórki Leydiga, prawidłowe stężenie tego hormonu u mężczyzn powinno wynosić między 2,2 a 9,8 ng/ml.
Niższe stężenie testosteronu może świadczyć o:
- niewydolności jąder,
- uszkodzeniu jąder,
- zaburzonym działaniu przysadki,
- zaburzonym działaniu podwzgórza,
- bezpłodności,
- chorobie genetycznej.
Natomiast zbyt wysokie stężenie testosteronu w badaniach hormonalnych może być efektem między innymi:
- guza nadnerczy,
- raka jądra,
- przyjmowania androgenów,
- stosowania sterydów.
3. Badania hormonalne u kobiet
Badania hormonalne u kobiet wykonuje się, aby sprawdzić czy poziom hormonów na danym etapie cyklu miesiączkowego jest prawidłowy. Estrogen to podstawowy hormon żeński, odpowiada między innymi za dojrzewanie kobiet oraz występowanie menstruacji.
Podwyższony poziom estrogenu może być między innymi objawem raka jajników lub schorzeń wątroby. Badania hormonalne mogą też wykazać wysoki poziom estrogenu u kobiet stosujących doustną antykoncepcję.
Niski poziom estrogenu może mieć miejsce w przypadku zespołu policystycznych jajników, niewydolności przysadki, zespołu Turnera lub z powodu niedożywienia.
Estrogen w przypadku mężczyzn jest hormonem odpowiedzialnym za płodność, ma duży wpływ na przemieszczanie się plemników. Przy niskim poziomie estrogenu w badaniach hormonalnych plemniki są mało ruchliwe.
Estrogen u mężczyzn jest produkowany w mózgu, mosznie oraz w śladowych ilościach w tkance tłuszczowej.
4. Oznaczenie poziomu progesteronu
Badania hormonalne u kobiet służą również określeniu poziomu progesteronu. Hormon ten jest wydzielany przez jajniki. Umożliwia on implantację zarodka w błonie śluzowej macicy oraz donoszenie ciąży.
Niski poziom progesteronu może skutkować nieregularnymi, a czasami bardzo obfitymi miesiączkami. Powodem zaburzeń wydzielania tego hormonu zazwyczaj jest niewydolność jajników.
5. Badanie prolaktyny
Badania hormonalne pozwalają również na monitorowanie poziomu prolaktyny u kobiet, czyli hormonu wydzielanego w przysadce mózgowej. Ma ona kluczowe znaczenie dla utrzymania ciąży.
Wysokie stężenie prolaktyny w badaniu hormonalnym u kobiet może powodować zatrzymanie miesiączki. Stwierdzony w badaniu hormonalnym wzrost stężenia prolaktyny powyżej górnej granicy normy może świadczyć o guzie przysadki, być wynikiem niezdrowego trybu życia lub przyjmowania niektórych leków.
Niski poziom prolaktyny może być z kolei symptomem schorzeń tarczycy lub nerek. Wykonując badania hormonalne należy pamiętać, że wysoki poziom prolaktyny podnosi się znaczne w czasie ciąży oraz karmienia piersią.
6. Badanie hormonów płciowych
Badanie hormonów płciowych wykonuje się u kobiet w przypadku różnego rodzaju zaburzeń cyklu menstruacyjnego, a także w przypadku związanych z tym trudności z zajściem w ciążę.
Cały cykl miesiączkowy znajduje się pod kontrolą osi hormonalnej podwzgórze - przysadka - jajnik, czyli jest uzależniony od stężenia lutropiny LH, folikulotropiny FSH, estrogenu i progesteronu.
Dodatkowy wpływ mogą wywierać hormony, takie jak testosteron, prolaktyna i hormony tarczycowe. Badanie wszystkich hormonów we krwi wykonuje się u kobiety, gdy:
- miesiączka występuje zbyt często,
- miesiączka jest nieregularna,
- krwawienie jest bardzo obfite,
- występują plamienia międzymiesiączkowe,
- występują trudności z zajściem w ciążę.
Stężenia poszczególnych hormonów zmieniają się w poszczególnych fazach, dlatego istnieją zalecenia dotyczące dnia cyklu, w którym powinny być one oznaczane.
I tak zaleca się, aby poziom LH i FSH był badany na początku cyklu (najlepiej między 3. a 5. dniem), natomiast progesteron powinno oznaczać się około 21. dnia.
Wykrycie w badaniach jakichkolwiek zaburzeń hormonalnych pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia, dzięki któremu zwykle udaje się unormować cykl menstruacyjny.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.