Trwa ładowanie...

Benzopiren – właściwości, jak powstaje, zatrucie

Avatar placeholder
30.03.2021 19:34
Zdjęcie przedstawia kobietę w maseczce chroniącą ją przed benzopirenem
Zdjęcie przedstawia kobietę w maseczce chroniącą ją przed benzopirenem (pl.123rf.com)

Benzopiren jest szkodliwą substancją mogącą bardzo negatywnie wpłynąć na zdrowie. Co więcej często staje się przyczyną raka. W jaki sposób dochodzi do zatruca benzopirenem?

spis treści

1. Właściwości benzopirenu

Benzopiren to trujący związek chemiczny składający się z węgla i wodoru. Należy do rodziny policyklicznych węglowodorów aromatycznych (wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych), która obejmuje ponad 100 różnych odmian substancji.

Benzopiren wchodzi w skład smogu i jako jeden z nielicznych jego składników może prowadzić do śmierci. Tworzy się zaś w wyniku niecałkowitego spalania lub pirolizy materiału organicznego i występuje również w dymie. Benzopiren doprowadza do bezpośrednich zanieczyszczeń środowiska, przenika do roślin oraz tkanki tłuszczowej zwierząt.

Zobacz film: "Morawiecki: walka o czyste powietrze jest jednym z priorytetów"
Jak smog wpływa na nasze zdrowie?
Jak smog wpływa na nasze zdrowie? [7 zdjęć]

Smog powstaje, gdy zanieczyszczenia powietrza współwystępują wraz ze znacznym zamgleniem i brakiem wiatru.

zobacz galerię

2. Jak powstaje benzopiren?

Duża zawartość benzopirenu jest uwalniana do atmosfery w wyniku procesów przemysłowych, ze spalin samochodowych oraz wskutek ogrzewania budynków mieszkalnych węglem lub drewnem. Śladowe ilości związku znajdują się też w dymie papierosowym.

Do źródeł benzopirenu w pożywieniu należą:

  • pieczone, grillowane i wędzone mięso;
  • prażone, pieczone i smażone produkty (przetwarzanie w wysokiej temperaturze);
  • zboża i inne ziarna oraz warzywa uprawiane na zanieczyszczonych glebach.

W środowisku benzopiren występuje również naturalnie, ponieważ jest składnikiem dymu pochodzącego z pożarów lasów, ale jest go bardzo mało w porównaniu z ilościami uwalnianymi ze sztucznych źródeł spalania.

3. Działanie benzopirenu

Na niebezpieczne działanie benzopirenu najbardziej narażone są osoby starsze, kobiety w ciąży i dzieci. Związek przechodzi do organizmu człowieka głównie poprzez wdychanie i połykanie i jest transportowany do innych narządów przez krew i limfę.

Zatrucie benzopirenem następuje w trakcie oddychania skażonym powietrzem, poprzez zanieczyszczoną związkiem glebę, przez używanie produktów farmaceutycznych na bazie smoły węglowej, które są nakładane na skórę oraz przez spożycie zanieczyszczonej wody i żywności.

Wdychanie benzopirenu może powodować podrażnienie dróg oddechowych. Natomiast spożycie produktów, w których znajduje się ten związek, doprowadza do problemów z przewodem pokarmowym, zaś kontakt skóry z benzopirenem może prowadzić do pojawiających się na niej zmian.

Badania epidemiologiczne potwierdzają zależność między ekspozycją związku a zapadaniem na nowotwory. Okazuje się, że benzopiren działa mutagennie na ludzkie komórki, dlatego może powodować raka. Ta rakotwórcza substancja zwiększa ryzyko nowotworów, w tym raka płuc, przewodu pokarmowego, okrężnicy, wątroby, pęcherza moczowego i skóry.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Dzieci narażone na kontakt z trującym benzopirenem w późniejszym okresie mogą cierpieć z powodu zaburzeń rozwoju (w tym neurotoksyczności rozwojowej), doświadczać problemów z procesami rozrodczymi (zmniejszona płodność) i układem immunologicznym.

Inne widoczne objawy w przypadku styczności z benzopirenem to: wysypka skórna, pieczenie i zmiana koloru skóry, wystąpienie brodawekoraz pojawiające się zapalenie oskrzeli.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze