Biegunki wywołane przez pałeczkę okrężnicy – objawy i leczenie

Biegunki wywołane przez pałeczkę okrężnicy (łac. Escherichia coli, E. coli) mogą mieć różny przebieg. Zdarzają się dość często, w różnych okolicznościach. Jakie szczepy je wywołują? Co warto wiedzieć o patogenie? Na czym polega diagnostyka i leczenie zakażenia?

1. Objawy biegunek wywołanych przez pałeczkę okrężnicy

Biegunki wywołane przez pałeczkę okrężnicy dają różne objawy, ponieważ wywoływać je mogą różne szczepy bakterii. Zwykle stolce są wodniste i zawierają śluz. Symptomy pojawiają się do trzech dni od zakażenia. Biegunka ma charakter samoograniczający się i trwa do 15 dni, rzadko dłużej.

Zdarza się, że rozwija się ostre zapalenie jelita grubego (okrężnicy). Wówczas pojawia się gorączka, bóle brzucha, bolesne parcie na stolec, częste oddawanie skąpych stolców, w których widoczna jest domieszka śluzu, krwi i ropy.

2. Czym jest pałeczka okrężnicy?

Zobacz film: "Test na krew utajoną w kale"

Pałeczka okrężnicy (łac. Escherichia coli, E. coli) to Gram-ujemna bakteria, która wchodzi w skład fizjologicznej flory bakteryjnej jelita grubego człowieka. Należy do rodziny Enterobacteriaceae. Swą nazwę zawdzięcza swojemu odkrywcy. To Theodor Escherich.

Escherichia coli, jako dominujący gatunek tlenowej flory bakteryjnej w jelitach, uczestniczy w rozkładzie treści pokarmowej, wspiera wytwarzanie witaminy K i witamin z grupy B. Zalicza się ją do grupy oportunistycznych bakterii, które infekują organizm po przeniknięciu z naturalnego środowiska do innych tkanek czy narządów. Bakterie E. coli, wydalane z organizmu z kałem, zanieczyszczają gleby i wody. Stanowią zagrożenie epidemiologiczne.

Patogenne szczepy jelitowe Escherichia coli są chorobotwórcze. Do zakażenia dochodzi zwykle przez skażoną żywność i wodę, czasem przez kontakt pośredni. Wywołują schorzenia układu moczowego i pokarmowego, między innymi ostre biegunki.

3. Przyczyny biegunek wywołanych przez Escherichia coli

Pod nazwą pałeczka okrężnicy kryje się wiele różnych bakterii, należących do tego samego gatunku. Wyróżnia się kilka patogennych typów Escherichia coli, które wywołują ostre biegunki. To:

• enteropatogenne (EPEC),
• enterotoksyczne (ETEC),
• enteroinwazyjne (EIEC),
• enterokrwotoczne (EHEC),
• enteroagregujące (EAEC),
• adherencyjne (DAEC).

Enteropatogenna Escherichia coli (ang. Enteropathogenic Escherichia coli – EPEC). Szczepy EPEC są przyczyną wodnistych biegunek głównie u małych dzieci, w tym u noworodków i niemowląt.

Enterotoksynogenna Escherichia coli (ang. Enterotoxigenic Escherichia coli – ETEC). Szczepy ETEC to główna przyczyna biegunki podróżnych oraz biegunek u małych dzieci w krajach rozwijających się. Biegunki wywołane przez ten typ bakterii najczęściej mają charakter samoograniczający się, ustępują bez leczenia.

Enteroinwazyjna Escherichia coli (ang. Enteroinvasive Escherichia coli - EIEC). Pod względem chorobotwórczości są podobne do pałeczki Shigella. Wywołują zakażenia klinicznie przypominające czerwonkę bakteryjną. Wnikają do komórek nabłonka okrężnicy, co prowadzi do powstania owrzodzenia błony śluzowej i biegunki. Szczepy EIEC powodują zakażenia wśród dzieci w krajach rozwijających się oraz wśród podróżujących do tych krajów.

Enterokrwotoczna Escherichia coli (ang. Enterohemorrhagic E. coli - EHEC). Szczepy EHEC wywołują krwotoczne zapalenie jelita grubego, które przypomina czerwonkę bakteryjną. Częstym powikłaniem jest hemolityczny zespół mocznicowy i/lub małopłytkowa plamica zakrzepowa.

Enteroagregacyjna Escherichia coli (ang. Enteroaggregative Escherichia coli – EaggEC, EAEC) odpowiada za przewlekłe biegunki, trwające od 2 tygodni do kilkumiesięcy, występujące najczęścieju niemowląt i dzieci.

Adherencyjne szczepy E. coli (DAEC) występują najczęściej w krajach rozwijających się. Zakażenia są przyczyną przewlekłych biegunek u dzieci do 5 roku życia.

4. Diagnostyka i leczenie biegunek wywołanych przez E.coli

Ustalenie przyczyny biegunki wywołanej przez pałeczką okrężnicy nie jest proste, ponieważ badanie diagnostyczne kału wykazuje prawidłową florę bakteryjną. Należy pamiętać, że pałeczka okrężnicy kolonizuje przewód pokarmowy. Ponadto objawy wywoływanych przez nią biegunek nie są charakterystyczne. Szczegółowa diagnostyka zakażeń patogennymi szczepami Escherichia coli wymaga przeprowadzenia specjalistycznych testów, które nie są dostępne rutynowo.

Leczenie biegunki wywołanej przez pałeczkę okrężnicy polega na uzupełnianiu wody i elektrolitów, by przeciwdziałać odwodnieniu. Działania są więc takie same jak przy innych ostrych biegunkach. W niektórych sytuacjach, w szczególnie ciężkich przypadkach, konieczne jest leczenie antybiotykiem.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.