Boks – zasady, rodzaje ciosów i kategorie wagowe

Boks, inaczej pięściarstwo, to sport walki, w którym dwóch zawodników walczy ze sobą wyłącznie przy użyciu pięści. To jedna z najstarszych sztuk walki, znana już w starożytnej Grecji i Cesarstwie Rzymskim.

Początkowo boks był sportem bardzo brutalnym. Choć na początku XVIII wieku w Anglii wprowadzono różne zmiany, walka wciąż odbywała się na gołe pięści. Kończono ją, gdy przeciwnik nie był w stanie jej kontynuować. Zmiany wprowadzono dopiero w 1743 roku, a w drugiej połowie XIX wieku pojawiły się rękawice. Spisano także normy i zasady.

Dziś walka bokserska odbywa się na ringu, który ma kształt kwadratu o boku długości 4,3m – 6,1m (dla zawodowców) i 4,9 m – 6,1 m (dla amatorów). Boks zawodowy przeznaczony jest dla profesjonalnych bokserów i różni się od boksu amatorskiego zarówno samą rozgrywką, jak i organizacją walk.

Nad przebiegiem walki czuwa arbiter ringowy oraz sędziowie punktowi: trzech w boksie zawodowym i pięciu w boksie amatorskim. Walki trwają przeważnie dziesięć rund (w boksie amatorskim trzy rundy). Jedna runda trwa 3 minuty a przerwa 1 minutę.

Istnieją różne rodzaje boksu wykorzystujące uderzenia pięścią przy użyciu specjalnych rękawic bokserskich. Dodatkowo zawodnicy muszą posiadać ochraniacze na zęby i głowę. W przypadku boksu kopnięcia są niedozwolone. Odmianą boksu dopuszczającą kopanie jest kick-boxing.

W boksie nie można nie tylko kopać, ale i:

• uderzać poniżej pasa,
• przytrzymywać,
• popychać, szarpać,
• uderzać głową, ramieniem, łokciem,
• uderzać otwartą rękawicą, przegubem,
• uderzać w plecy, tył głowy, nerki,
• zadawać ciosów opierając się na linach, wykorzystując element dźwigni,
• przytrzymywać przeciwnika przy jednoczesnym zadawaniu ciosów.

Podstawowym elementem techniki w walce bokserskiej są ciosy. Prawidłowo są zadawane przednią, wypchaną częścią zamkniętej rękawicy w przednie i boczne części głowy do linii uszu oraz powyżej pasa z przodu i z boku do linii ramion opuszczonych luźno wzdłuż tułowia.

W boksie wyróżnia się:

• ciosy proste (lewy prosty na górę (w głowę), lewy prosty na dół (w tułów), prawy prosty na górę (w głowę) oraz prawy prosty na dół (w tułów), ciosy z dołu,
• ciosy sierpowe: lewy sierpowy, prawy sierpowy, lewy sierpowy wydłużony oraz prawy sierpowy wydłużony,
• ciosy z dołu (podbródkowe, haki): prawy z dołu i lewy z dołu,

a także:

• ciosy prawe i lewe w zależności od tego, która ręka je zadaje,
• ciosy na górę (w głowę) i ciosy na dół (w tułów), w zależności od celu, w który wymierzony jest cios,
• ciosy krótkie i długie - w zależności od ich zasięgu.

Kategorie wagowe w boksie to podział, na podstawie którego klasyfikuje się zawodników. Walki bokserskie odbywają się między przeciwnikami o podobnej wadze.

W boksie zawodowym wyróżnia się 17 kategorii wagowych:

• kategoria słomkowa (Strawweight) – do 47,627 kg,
• kategoria junior musza/lekko musza (Lt. Flyweight) – do 48,998 kg,
• kategoria musza (Flyweight) – do 50,820 kg,
• kategoria junior kogucia/supermusza (Superflyweight) – do 52,163 kg,
• kategoria kogucia (Bantamweight) – do 52,524 kg,
• kategoria junior piórkowa/superkogucia (Superbantamweight) – do 55,338 kg,
• kategoria piórkowa (Featherweight) – do 57,153 kg,
• kategoria junior lekka/superpiórkowa (Superfeatherweight) – do 58,967 kg,
• kategoria lekka (Lightweight) – do 61,235 kg,
• kategoria junior półśrednia/lekkopółśrednia (Lightwelterweight) – do 63,503 kg,
• kategoria półśrednia (Welterweight) – do 66,678 kg,
• kategoria junior średnia/superpółśrednia (Superwelterweight) – do 69,853 kg,
• kategoria średnia (Middleweight) – do 72,575 kg,
• kategoria superśrednia (Supermiddleweight) – do 76,204 kg,
• kategoria półciężka (Lt. Heavyweight) – do 79,379 kg,
• kategoria junior ciężka/lekkociężka (Cruiserweight) – do 90,719 kg,
• kategoria ciężka (Heavyweight) – ponad 90.719 kg.

W boksie amatorskim wyróżnia się 11 kategorii wagowych:

• kategoria papierowa – do 48 kg,
• kategoria musza – do 51 kg,
• kategoria kogucia – do 54 kg,
• kategoria piórkowa – do 57 kg,
• kategoria lekka – do 60 kg,
• kategoria lekkopółśrednia – do 64 kg,
• kategoria półśrednia – do 69 kg,
• kategoria średnia – do 75 kg,
• kategoria półciężka – do 81 kg,
• kategoria ciężka – do 91 kg,
• kategoria superciężka – powyżej 91 kg.