Ból w mostku - charakterystyka, przyczyny, diagnostyka

Ból w mostku i okolicach klatki piersiowej jest często zgłaszany lekarzom przez pacjentów w różnym wieku. Najczęściej czują dyskomfort, ucisk, rozrywanie, palenie, tępy lub kłujący ból. Może być zlokalizowany po prawej lub po lewej stronie, pojawiać się w trakcie wysiłku lub bez względu na aktywność.

Niektórzy chorzy czują go podczas oddychania, kaszlu, połykania lub w konkretnej pozycji ciała. Ból w klatce piersiowej może pojawiać się z wielu różnych powodów i konkretne rozpoznanie powinien przeprowadzić lekarz. Źródłem dolegliwości mogą być prawie wszystkie narządy znajdujące się w tej części ciała.

Ból w mostku i okolicach klatki piersiowej najczęściej objawia choroby serca lub płuc, ale nie jest to reguła. U osób młodych, czyli poniżej 30. roku życia, może być objawem schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego i płuc. Niekiedy ból w mostku i w klatce piersiowej dotyczy także schorzeń układu pokarmowego, takich jak zapalenie trzustki.

Jeśli również borykasz się z bólem w mostku, koniecznie sięgnij po pomoc lekarza. Jedynie specjalista jest w stanie zlokalizować przyczynę bólu i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Większości z nas ból w mostku kojarzy się z sercem. Tymczasem ból w klatce piersiowej spowodowany bólem wieńcowym lub bólem zawałowym występuje stosunkowo rzadko w stosunku do innych problemów. Dolegliwości bólowe mogą dotyczyć układu krwionośnego, układu oddechowego, pokarmowego, a nawet układu kostnego.

Ból w mostku związany z układem sercowo-naczyniowym

Schorzenia układu sercowo-naczyniowego mogą być różne i charakteryzują się innymi objawami. Powodem bólu w mostku i okolicach klatki piersiowej może być:

• dławica piersiowa - ostry ból z promieniowaniem do szczęki lub przedramienia, wrażenie gniecenia. Ból w mostku będący jednym z objawów dławicy piersiowej, najczęściej ujawnia się po wysiłki i mija, gdy odpoczniemy;
• kardiomiopatia przerostowa - piekący i rozpierający ból za mostkiem, którzy może promieniować do żuchwy i rąk. Występuje w czasie wysiłku i ustępuje w około 5 minut po zaprzestaniu aktywności,
• zapalenie osierdzia - ostry ból odczuwalny w mostku, nasilający się przy oddychaniu, połykaniu lub w pozycji leżącej. Pochylenie do przodu zmniejsza objawy, ponadto na szyi widać poszerzenie żył;
• zawał serca - gwałtowny, uciskający ból za mostkiem z promieniowaniem do żuchwy i lewego barku. Poza tym bladość skóry, potliwość, osłabienie, problemy z oddychaniem lub charczący oddech,
• tętniak aorty - nagły, rozrywający ból w klatce piersiowej i plecach. Najczęściej pojawia się u osób powyżej 55. roku życia i w przypadku nadciśnienia tętniczego. Tętniak może doprowadzić do omdlenia, udaru lub niedokrwienia kończyn dolnych;
• zapalenie mięśnia sercowego - poza bólem w mostku występuje gorączka, duszności, zmęczenie, niewydolność serca. Ucisk i ból w mostku bardzo gwałtowny i silny może być objawem zawału serca. Ból promieniuje wówczas na żuchwy i lewego barku, pojawiają się poty, bladość, osłabienie i trudności w złapaniu powietrza.

Ból w mostku związany z przewodem pokarmowym

Problemy z przewodem pokarmowym mogą o sobie dawać znać poprzez ból zlokalizowany w obrębie klatki piersiowej, są to:

• refluks żołądkowo-przełykowy - bolesne pieczenie za mostkiem z powodu cofania się soku żołądkowego do przełyku,
• rozerwanie przełyku - nagły, silny ból w klatce piersiowej, który pojawia się po wymiotach, gastroskopii lub echokardiografii przezprzełykowej,
• zapalenie trzustki - ból w nadbrzuszu lub na dole klatki piersiowej, który nasila się w pozycji leżącej a jest mniejszy w trakcie pochylenia do przodu. Dodatkowo mogą wystąpić wymioty i tkliwość nadbrzusza,
• choroba wrzodowa - dyskomfort w nadbrzuszu i klatce piersiowej, znacznie zmniejszający się po posiłku,
• choroby dróg żółciowych - nawracający dyskomfort w nadbrzuszu po spożyciu posiłków,
• zaburzenia motoryki przełyku - długotrwały ból, niezwiązany z połykaniem, często towarzyszą mu też trudności w przełykaniu.

Ból w mostku związany z układem oddechowym

Ból w klatce piersiowej może także być spowodowany schorzeniami płuc i problemami z oddychaniem, można wyróżnić:

• zapalenie płuc - gorączka, dreszcze, kaszel, duszności i uczucie ciężaru w klatce piersiowej, ropna wydzielina, którą chory często wypluwa. Przed zapaleniem płuc może wystąpić wystąpić zapalenie opłucnej.
• zapalenie opłucnej - ból podczas oddychania i kaszel.
• zatorowość płucna - ból opłucnowy (gwałtowny, umiejscowiony z boku klatki piersiowej, który nasila się podczas ruchów), duszność i tachykardia (przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę). Może wystąpić też gorączka i krwioplucie,
• odma prężna - ból w mostku i klatce piersiowej, duże trudności z oddychaniem, poszerzenie żył na szyi i niedociśnienie tętnicze, czasami również wyczuwalna obecność powietrza pod naskórkiem.
• odma opłucnowa - ból z promieniowaniem do ramienia, szyi lub brzucha, płytki i przyspieszony oddech,
• nadciśnienie płucne - ból w klatce piersiowej, wynikający z wysokiego ciśnienia krwi w naczyniach, które doprowadzają ją do płuc.

Ból w mostku związany z układem kostno-mięśniowym

Choroby układu kostno-mięśniowego są powiązane z urazami i problemami, które oddziałują na struktury ścian klatki piersiowej. Najczęściej diagnozowane są schorzenia, takie jak:

• nerwica serca - dolegliwości o podłożu psychogennym, ból, kołatanie serca, duszności, przyspieszenie akcji serca i wiele innych.
• lęk napadowy - podczas ataków paniki charakterystyczny jest ból w klatce piersiowej, szybkie bicie serca, zlewne poty, nudności, zawroty głowy i strach przed śmiercią,
• stany pourazowe - ból z powodu pękniętych lub złamanych żeber,
• zespół Tietzego - zapalenie stawów żebrowo-mostkowych z bolesnym obrzękiem, ból klatki piersiowej z promieniowaniem do barku i ramion. Choroba występuje najczęściej u osób po 40. roku życia,
• Fibromialgia - długotrwały ból mięśni, także tych w klatce piersiowej,
• choroby gruczołów sutkowych - zapalenie sutka lub zmiany nowotworowe mogą powodować dolegliwości bólowe klatki piersiowej.
• schorzenia piersiowego odcinka kręgosłupa - przeciążenie kręgosłupa może doprowadzić do przesunięcia kręgów, które uciskają na nerwy i wywołują ból w okolicy serca. Dyskomfort nasila się podczas wdechów i może powodować także trudności z oddychanie,
• półpasiec) - ból, wysypka, rumień oraz pęcherzyki wzdłuż przebiegu nerwów.
• nowotwór klatki piersiowej - silny ból, utrata masy ciała, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych i kaszel.

Jak widać, przyczyny bólu w mostku mogą być bardzo poważne. Dlatego, jeżeli zaobserwujemy u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem, który zleci odpowiednie badania diagnostyczne.

Inne przyczyny bólu w klatce piersiowej

Ból w klatce piersiowej może wynikać również z innych przyczyn, które zazwyczaj nie są groźne dla zdrowia, są to:

• przeziębienie - męczący kaszel powoduje uszkodzenie włókien nerwowych i przeciążenie chrząstek żebrowych, następnie pojawia się stan zapalny, który objawia się bólem w klatce piersiowej,
• leki - w szczególności tabletki odpowiedzialne za skurcz naczyń wieńcowych (na przykład tryptany, inhibitory fosfodiesterazy) oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne,
• nerwoból - ostry ból z nasileniem w trakcie głębokich wdechów, zmianie pozycji lub dotyku klatki piersiowej, zazwyczaj występuje z jednej strony,
• nerwica.

Ból w klatce piersiowej może mieć wiele przyczyn i z tego powodu lekarz może zlecić wykonanie kilku badań, które mają za zadanie wykryć wszelkie nieprawidłowości. W diagnostyce bólu w klatce piersiowej wykorzystuje się:

• badanie krwi - do oceny enzymów sercowych, ich ilość wzrasta w przypadku uszkodzenia komórek serca,
• badanie elektrokardiograficzne EKG - do wykluczenia między innymi zawału serca,
• test wysiłkowy EKG - do określenia czy ból jest związany z sercem, a także do sprawdzenia pracy serca podczas wysiłku,
• rentgen klatki piersiowej - do oceny stanu płuc, wielkości i kształtu serca oraz kondycji dużych naczyń krwionośnych,
• tomografia komputerowa - do wykrycia skrzepu krwi w tętnicy płucnej i do sprawdzenia wyglądu ścian aorty,
• echo serca - do oceny pracy serca,
• przezprzełykowa echokardiografia - do zobrazowania serca w ruchu i struktur mięśnia sercowego,
• koronarografia (angiografia) - do identyfikacji zwężonych lub zablokowanych tętnic, badanie polega na wprowadzeniu kontrastu do naczyń krwionośnych przez cewnik,
• markery martwicy mięśnia sercowego.

• Bóle w klatce piersiowej – jakie są i co oznaczają
• Ucisk w klatce piersiowej – przeziębienie, przetrenowanie, nerwoból, stres
• Kłucie w klatce piersiowej – przyczyny, leczenie
• Duszności w klatce piersiowej - przyczyny, diagnostyka
• Pieczenie w klatce piersiowej - przyczyny, rozpoznanie i leczenie zgagi

Źródła

1. Steciwko A. (red.), Diagnostyka różnicowa najczęstszych dolegliwości, Urban & Partner, Wrocław 2009, ISBN 978-83-7609-062-7
2. Kokot F. Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007, ISBN 978-83-200-3295-6
3. Janion M. Kardiologia, Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2005, ISBN 83-88592-35-1
4. Krzemińska Pakula M. (red.), Kardiologia kliniczna, D.W. Publishing Co., Szczecin 2010, ISBN 1-57107-108-3