Brodawczaki płaskie – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby
Brodawczaki płaskie, ściślej mówiąc brodawki płaskie, występują zwykle u małych dzieci i młodzieży. Są zmianami lekko uwypuklonymi, o gładkiej powierzchni i wielkości kilku milimetrów. Główną i podstawową przyczyną ich powstawania jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza typu 3, a także typu 10, 27 i 28. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?
1. Czym są brodawczaki płaskie?
Brodawczaki płaskie – brodawki płaskie, brodawki młodocianych, verrucae planae, verrucae juveniles – są pojedynczymi, płaskimi, niebolesnymi i niegroźnym wykwitami grudkowymi skóry. Potocznie określane są wirusowymi kurzajkami.
Zmiany zwykle pojawiają się na dłoniach i stopach (na podeszwach stóp lub dolnych powierzchniach palców nóg), przedramionach oraz podudziach, ale i na twarzy, zwykle na brodzie, policzkach oraz czole. Można zaobserwować również brodawki płaskie narządów płciowych. Niekiedy pojawiają się licznie.
2. Przyczyny brodawek płaskich
Brodawki płaskie to jedne z najczęściej występujących brodawek. Pojawiają się zazwyczaj u dzieci oraz młodzieży, rzadziej u dorosłych. Wywołuje je zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (wirus HPV, human papilloma virus): HPV3, HPV10, HPV27 oraz HPV28. Patogen zakaża komórki nabłonka skóry, pobudzając je do szybkiego wzrostu.
Wirusem HPV można się zarazić przez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub przez wspólne korzystanie z rzeczy osobistych zakażonego (np. ręczniki, bielizna, odzież). Można zostać zainfekowanym także w miejscach publicznych, takich jak sale gimnastyczne czy baseny. Źródłem zakażenia może być również stosunek seksualny.
Na zakażenie HPV najbardziej narażone są osoby:
- z genetycznym niedoborem odporności
- z nabytym niedoborem odporności, np. chorzy na AIDS,
- z obniżoną odpornością wskutek chorób nowotworowych,
- z obniżoną odpornością wskutek niedoborów pokarmowych,
- przewlekle zażywające doustnie glikokortykosteroidy i leki immunosupresyjne, które hamują optymalne funkcjonowanie układu odpornościowego,
- mające powierzchowne urazy i rany skóry.
Na zakażenia narażone są także dzieci do 12. roku życia, ponieważ nie mają jeszcze w pełni rozwiniętego systemu immunologicznego.
3. Objawy brodawczaka płaskiego
Jak wygląda brodawczak płaski? Jest chropowaty i błyszczący, a także spłaszczony. Ma brunatne zabarwienie lub jest w kolorze ciała. Jego średnica nie przekracza 5 mm. Jest pojedynczą grudką, choć wykwity pojawiają się zwykle licznie. Nie towarzyszy im świąd, pieczenie czy ból.
Brodawki płaskie zbudowane są z wewnętrznego korzenia pokrytego warstwami naskórka. Uchodzą do niego naczynia krwionośne. W miejscu zadrapania powierzchni skóry może pojawić się linijny układ grudek. To objaw Koebnera.
Na pierwszy rzut oka brodawczaki płaskie przypominają odcisk lub zgrubienie skóry. Choć zmiany mogą pozostawać na skórze bardzo długo, zwykle ustępują samoistnie. W ostatniej fazie ulegają zaczerwienieniu, są obrzęknięte. Nie pozostawiając blizn i przebarwień.
4. Leczenie brodawek płaskich. Domowe sposoby
Ustaleniem rodzaju i charakteru zmiany skórnej zajmuje się dermatolog. Kluczowe dla postawienia diagnozy jest przeprowadzenie wywiadu lekarskiego oraz badanie skóry. Pomocne są również badania laboratoryjne oraz histopatologiczne zmian.
Ustalenie, że zmiana jest brodawczakiem płaskim jest możliwe dopiero po przeprowadzeniu badań molekularnych. Decyduje o tym obecność w komórkach naskórka materiału genetycznego wirusa brodawczaka ludzkiego.
Choć brodawki płaskie zwykle ustępują samoistnie i nie dają żadnych objawów, stanowią defekt estetyczny. Na szczęście istnieją sposoby pozwalające przyspieszyć ten proces. Stosuje się na przykład miejscowo 15-procentowy kwas salicylowy w formie płynu lub maści. Można także nakładać preparaty wzbogacone o imikwimod, który ma stymulować komórki układu odpornościowego.
Pomaga również laseroterapia, elektrokoagulacja, zamrażanie kurzajek ciekłym azotem czy dermatochirurgia z użyciem łyżeczkowania. Zabiegi są skuteczne, najczęściej przeprowadza się je w znieczuleniu miejscowym.
Istnieją też domowe sposoby na brodawki płaskie. Jednym z nich jest zastosowanie jaskółczego ziela. To roślina, która wydziela pomarańczowy płyn. Wystarczy smarować nim zmianę. Inne babcine metody to nakładanie na brodawczaka płaskiego takich specyfików jak: świeżo wyciśnięty sok z cytryny, rozgnieciony ząbek czosnku, ocet jabłkowy, sok z aloesu czy olej rycynowy.
5. Zapobieganie brodawczakom płaskim
Aby uniknąć pojawienia się brodawek płaskich, bardzo ważna jest profilaktyka, polegająca na unikaniu czynników ryzyka zakażenia wirusem HPV. Zdecydowanie trzeba unikać bezpośrednich kontaktów z osobami zarażonymi, a także używania ich rzeczy osobistych. Nie wolno rozdrapywać oraz wyciskać kurzajek, ponieważ grozi to trwałymi bliznami na skórze.
Podstawą jest higiena osobista oraz dbanie o układ odpornościowych. Co robić? Bardzo ważna jest racjonalna, dobrze zbilansowana i różnorodna dieta, umiarkowana aktywność fizyczna oraz zdrowy tryb życia.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.