Bukwica zwyczajna – właściwości, działanie i zastosowanie

Bukwica zwyczajna jest rośliną znaną ze swoich leczniczych właściwości. Jej działanie dostrzegano już w starożytności. Wierzono, że chroni przed złymi czarami. Obecnie w lecznictwie bukwica stosowana jest głównie jako lek przeciwbiegunkowy i ściągający. Co warto o niej wiedzieć?

1. Co to jest bukwica zwyczajna?

Bukwica zwyczajna, inaczej bukwica lekarska lub czyściec lekarski to gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Rośnie w Afryce Północnej i niemal całej Europie, występuje również na terenie Azji. Znaleźć ją można w lasach i zaroślach, łąkach i murawach, polanach oraz pastwiskach. Bukwica może być sadzona jako roślina ozdobna i miododajna. Na szczycie jej łodygi wyrastają gęste kwiatostany w formie nibykłosów, które tworzą jasnopurpurowe kwiaty o dzwonkowatym kształcie. Roślina kwitnie od czerwca do września.

2. Właściwości bukwicy lekarskiej

Bukwica lekarska zawiera między innymi betainę, cholinę, irodoid, śluz, fenolokwasy (m.in. ferulowy, kawowy, rozmarynowy), garbniki, związki goryczowe, depsydy, oligosacharydy, olejki eteryczne oraz bardzo małe ilości tłuszczy oraz (w liściach) prowitaminę A i witaminę C, sole mineralne.

Zobacz film: "Najważniejsze informacje dla pacjenta z chorobą nowotworową"

Roślina, z uwagi na swoje właściwości, znana była już w starożytności. Traktowano ją jako roślinę leczniczą i magiczną. Dziś znajduje różne zastosowanie. Działa przeciwbólowo, przeciwreumatycznie, przeciwartretycznie, uspokajająco, dezynfekująco, ściągająco, przeciwbakteryjnie i przeciwzapalne. Stosowany zewnętrznie odwar z surowca działa na skórę odkażająco, przeciwkrwotoczne, przeciwzapalnie oraz regenerująco na naskórek skóry.

3. Działanie bukwica zwyczajna

Bukwica lekarska, zarówno napar, jak i odwar, stosowane zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie:

• poprawia trawienie, hamuje biegunki, wspomaga leczenie nieżytów przewodu pokarmowego i funkcjonowanie wątroby. Odwar z kłącza jest stosowany jako środek wymiotny,
• wspomaga leczenie kaszlu, łagodzi podrażnione gardło, ma działanie wykrztuśne, sprawdza się podczas leczenia astmy, zapalenia płuc i oskrzeli, nieżytów górnych dróg oddechowych, a nawet gruźlicy,)
• wspiera proces gojenia skóry, leczy zmienioną skórę, ma działanie pielęgnacyjne. Stosuje się go do przemywania okładów po zadrapaniach oraz otarciach skóry. Traktuje się jako środek stosowany przy leczeniu trudno gojących się ran i owrzodzeń,
• łagodzi napięcie nerwowe, uspokaja i pomaga w zasypianiu, wspiera terapię nerwic wegetatywnych,
• likwiduje stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej, pomaga przy nieżytach jamy ustnej i gardła,
• pomaga na zwichnięcia i uderzenia, zwalcza krwiaki i obrzęki,
• sprawdza się przy nadmiernej potliwości ciała i nóg,
• uśmierza ból głowy, tak migrenowy, jak i na tle reumatycznym,
• łagodzi bóle reumatyczne oraz stawowo-mięśniowe,
• wspiera leczenie chorób pęcherza moczowego i moczowodów,
• stosuje się ją przy padaczce, gośćcu, żółtaczce, podagrze.

4. Zastosowanie czyśćca lekarskiego

Surowiec zielarski stanowią liście (Betonicae folium), ziele (Herba Betonicae) i kłącze ziele bukwicy. Roślinę można zebrać samodzielnie bądź kupić w sklepie zielarskim lub aptece, zarówno stacjonarnie, jak i online. Opakowanie suszonego surowca kosztuje kilka złotych.

Sporo droższy jest destylat ziołowy (bukwica zwyczajna, alkohol, woda destylowana), który można stosować samodzielnie bądź rozpuścić przed zażyciem w niewielkiej ilości wody. Wyciągi z ziela bukwicy działają ściągająco i przeciwzapalnie na błonę śluzową żołądka i jelit, zapobiegają również niewielkim krwawieniom wewnętrznym z uszkodzonych drobnych naczyń w przewodzie pokarmowym.

Bukwica zwyczajna stosowana jest też w kosmetyce. Do celów pielęgnacyjnych używa się ekstraktu z czyśćca. Preparat regeneruje skórę, działa antybakteryjnie, ujędrniająco i wygładzająco, oprawia jej koloryt.

Jak zrobić napar z ziela bukwicy zwyczajnej?

Aby zrobić leczniczy napar z ziela bukwicy lekarskiej należy łyżeczkę suszu zalać szklanką wrzącej wody, następnie parzyć pod przykryciem 15 minut. Ciecz wystarczy przecedzić i pić trzy razy dziennie po pół szklanki.

Jak zrobić odwar z ziela bukwicy zwyczajnej?

Aby zrobić leczniczy odwar z ziela bukwicy zwyczajnej należy łyżkę rozdrobnionego ziela zalać szklanką wody wrzącej i gotować na wolnym ogniu, pod przykryciem, przez 5 minut. Następnie odstawić na 10 minut i przecedzić.

Należy pamiętać, że duże dawki bukwicy mogą spowodować zaparcia i podrażnienia przewodu pokarmowego. W czasie ciąży i karmienia piersią stosowanie bukwicy lekarskiej należy skonsultować z lekarzem.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.