CBCT – tomografia stożkowa. Wskazania, zalety i wady

CBCT to tomografia wiązki stożkowej, inaczej tomografia stożkowa. Tę metodę diagnostyczną wykorzystuje się głównie w laryngologii i stomatologii. Od klasycznej tomografii komputerowej różni się rodzajem wiązki promieniowania, która przybiera stożkowaty kształt. Co warto wiedzieć o CBCT?

1. Czym jest tomografia CBCT?

CBCT to skrót od angielskiego terminu „Cone-Beam Computed Tomography”. Oznacza badanie diagnostyczne o nazwie tomografia wiązki stożkowej (inaczej tomografia stożkowa). W Europie ta metoda diagnostyczna stosowana jest od 1996 roku. Umożliwia uzyskiwanie bardzo dokładnych, trójwymiarowych obrazów anatomicznych.

Tomografia CBCT wykorzystuje promieniowanie RTG. Określa się ją mianem tomografii wiązki stożkowej, gdyż promienie rentgenowskie przyjmują postać wiązki stożkowej. Badanie jest nie tylko bardzo dokładne, ale i bezpieczne, ponieważ urządzenie emituje mniejszą dawkę promieniowania niż ma to miejsce w tradycyjnej tomografii.

2. Wskazania do tomografii CBCT

Zobacz film: "Kawa groźna dla zdrowia. Naukowcy publikują nowe badania"

Badanie CBCT jest kojarzone przede wszystkim z diagnostyką stomatologiczną. Nic dziwnego, znajduje bowiem zastosowanie w planowaniu leczenia endodontycznego, protetycznego, ortodontycznego oraz implantologicznego. Jest pomocna przed zabiegami chirurgicznymi w obrębie twarzoczaszki. Tomografia stożkowa jest wykorzystywana również laryngologii i ortopedii.

CBCT najczęściej stosuje się w:

• diagnostyce schorzeń stawu skroniowo-żuchwowego,
• w diagnostyce chorób i zaburzeń stomatologicznych,
• obrazowaniu jamy nosowej, zatok czy ucha wewnętrznego,
• rozpoznaniu oraz ocenie stopnia zaawansowania próchnicy,
• ocenie budowy ucha wewnętrznego,
• diagnostyce ostrych oraz przewlekłych stanów zapalnych zatok,
• rozpoznawaniu powikłań chorób uszu i zatok (ropień oczodołowy, ropień nadoponowy i podoponowy),
• diagnostyce zaburzeń słuchu (niedosłuch, szumy uszne),
• implantologii,
• diagnozowaniu i planowaniu leczenia nowotworów głowy i szyi,
• ocenie struktur takich jak kończyny górne czy dolne,
• diagnostyce wad zgryzu,
• diagnostyce chorób przyzębia oraz ubytków kostnych w szczęce i/lub żuchwie.
• diagnostyce chorób piersi.

3. Jak wygląda badanie CBCT?

Przed badaniem CBCT należy zdjąć biżuterię, zegarki, okulary, a także pozbyć się ruchomych protez zębowych i aparatów ortodontycznych. Trzeba założyć fartuch ochronny. Nie ma konieczności, by być na czczo. Tomografię wykonuje się w pozycji siedzącej lub stojącej. Należy przez jakiś czas pozostać w bezruchu.

W tym czasie aparat emitujący promieniowanie oraz jego detektor obracają się o 360 stopni. Badanie trwa zdecydowanie krócej niż klasyczna tomografia. Wynik badania jest przesyłany do komputera, gdzie - dzięki specjalistycznym algorytmom - są analizowane. Efektem pracy są trójwymiarowe obrazy badanych obszarów. Ich analizą i interpretacją zajmuje się lekarz zlecający wykonanie badania.

4. Zalety tomografii stożkowej

Tomografia stożkowa to badanie nowoczesne, dokładne, bezbolesne, nieinwazyjne. Dzięki niemu możliwe jest uzyskiwanie trójwymiarowych obrazów struktur anatomicznych, co umożliwia precyzyjnie diagnozować i planować leczenie wielu różnych schorzeń.

Kolejną zaletą jest fakt, że badanie jest bezpieczne. Urządzenie emituje dużo mniejszą dawkę promieniowania niż w przypadku klasycznej tomografii komputerowej (minimalna dawka promieniowania rentgenowskiego). Co istotne, CBCT umożliwia jedoczesne obrazowanie struktur kostnych oraz tkanek miękkich, w tym trójwymiarowych obrazów kości, zębów, tkanek miękkich i nerwów.

5. Wady tomografii wiązki stożkowej

Tomografia CBCT ma także wady. To:

• zwiększona ilość rozproszonego promieniowania,
• możliwość występowania różnych zakłóceń w wyniku badania,
• ograniczona dostępność,
• wysoki koszt badania. Choć teoretycznie możliwe jest wykonanie tomografii CBCT w ramach NFZ, badanie częściej wykonuje się prywatnie.

5.1. Przeciwwskazania do CBCT

Tomografia CBCT, choć jest badaniem bezpiecznym, nie może być wykonywana u każdego pacjenta. Przeciwwskazaniem jest ciąża. Generalnie u przyszłych mam nigdy nie zleca się badań, które wykorzystują promieniowanie rentgenowskie. Wyjątkiem są sytuacje zdrowotne stanowiące zagrożenie życia matki. To dlatego kobiety muszą poinformować osobę wykonującą badanie o ewentualnej ciąży.

Tomografia stożkowa nie może być nadużywana u dzieci, ponieważ młodzi pacjenci są bardziej wrażliwi na promieniowanie rentgenowskie niż osoby dorosłe. CBCT wykorzystuje się wyłącznie w sytuacji, gdy jest to konieczne.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.