Chmiel - lupulina na sen, przylistki na próchnicę. Właściwości szyszki chmielu

Chmiel kojarzony jest głównie z produkcją piwa. Jak się okazuje, posiada również wiele właściwości zdrowotnych. Odpowiada za nie między innymi lupulina – substancja znajdująca się na powierzchni szyszek chmielu. Działa ona uspokajająco i nasennie. Już starożytni Rzymianie i Grecy z jej pomocą radzili sobie z bezsennością. Wierzono nawet, że chmiel umieszczany w poszewce poduszki pomoże zasnać. Z kolei przylistki chmielu zawierają związki mogące wspomagać walkę z próchnicą i chorobami dziąseł. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma chmiel i jakie znalazł zastosowanie.

1. Charakterystyka i skład chmielu

Chmiel (Humulus L.) to roślina z rodziny konopiowatych, pochodząca prawdopodobnie z terenów Azji. W Polsce uprawiana jest od IX wieku. Polska jest czwartym na świecie, największym producentem szyszek chmielu.

W ścisłej czołówce znajdują się Niemcy, Czechy oraz Słowacja. Chmiel jest szybko rosnącym pnączem. Dziko występuje głównie w wilgotnych lasach.

Zobacz film: "Wszystko, czego nie wiesz o piwie"

Szyszki chmielu (łac. Strobili Lupuli) zawdzięczają swoje właściwości lecznicze 150 aktywnym substancjom. Zawierają one garbniki, goryczki, flawonoidy oraz olejki eteryczne.

Goryczki obecne w szyszkach wspomagają trawienie oraz łagodzą wzdęcia i dolegliwości układu pokarmowego.

Z kolei flawonoidy (a zwałszcza jeden z nich - ksantohumol) cechują się działaniem antyoksydacyjnym, zatem zapobiegają powstawaniu nowotworów. Składniki zawarte w szyszkach chmielu mają działa rozkurczowe i przyspieszają gojenie się ran.

Jednak jedną z ważniejszych substancji zawartych w chmielu jest lupulina. To właśnie dzięki jej właściwościom chmiel znalazł zastosowanie w lecznictwie.

2. Lupulina z chmielu na sen

Z szyszek chmielu uzyskiwana jest lupulina - substancję o konsystencji lepkiego proszku i żółtej barwie. Wyróżnia się ostrym smakiem i stosunkowo charakterystycznym zapachem. Lupulina na tyle zainteresowała naukowców, że podjęli się oni zbadania jej właściwości. Okazało się, że substancja ta ma posiada ich wiele.

Lupulina hamuje czynność kory mózgowej, utrudniając transport bodźców do układu nerwowego. Działa uspokajająco i nasennie. Pomaga zatem w:

• bezsenności
• stanach lękowych
• stresie
• pobudzeniu
• niepokoju

W sklepach zielarskich kupić można lupulinę w kapsułkach, której zażywanie poleca się w stanach wzmożonego napięcia, zmęczenia czy stresu.

To jednak nie wszystkie właściwości lupuliny. Uważa się, że substancja ta:

• skutecznie obniża ciśnienie krwi
• poprawia przemianę materii
• wspomaga trawienie
• ma działanie estrogenowe

3. Przylistki chmielu na próchnicę

Przylistki to część chmielu, której nie wykorzystuje się do produkcji piwa. Uznaje się je za odpady i wyrzuca. A szkoda, bo jak dowiedli naukowcy z Tokio, zawierają wiele substancji, które z powodzeniem mogą być wykorzystywane w stomatologii.

Chronią one przed próchnicą i chorobami dziąseł, hamują bowiem rozwój bakterii w jamie ustnej.

Jak postulują badacze, potencjalnie można by je stosować do produkcji past do zębów i gum do żucia. 

4. Chmiel zwalcza drobnoustroje

W ekstrakcie z szyszek chmielu znajduje się wiele substancji, które wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwwirusowe. Niektóre z nich mają na tyle silne działanie, że można je porównać do stosowanych w medycynie konwencjonalnej antybiotyków.

Sugeruje się nawet, że w ściśle określonych przypadkach połączenie stosowania ekstraktu z szyszek z chmielu z antybiotykoterapią mogłoby przynieść pozytywny skutek prozdrowotny, przyczyniając się choćby do obniżenia antybiotykooporności.

5. Chmiel na grypę

W chmielu obecne są alfa kwasy (zwane humulonami), które nadają piwu charakterystycznej goryczy. Medycyna również widzi w nich potencjał. Zajmujący się tym zagadnieniem badacze twierdzą, że alfa kwasy są skuteczną bronią przeciwko wirusowi RSV. To ten patogen właśnie odpowiada za poważne infekcje dróg oddechowych, np. zapalenie płuc.

Istnieją zapowiedzi produkcji napojów bezalkoholowych z wysoką zawartością chmielu, których picie zalecać się będzie w okresie jesienno-zimowym, co ma przyczynić się do zmniejszenia zachorowalności na grypę i przeziębienie.

6. Chmiel może zagodzić objawy menopauzy

Zawarte w chmielu fitoestrogeny łagodzą objawy menopauzy i poprawiają samopoczucie. Mogą więc zminimalizować przykre objawy menopauzy. Udowodniono, że stosowanie suplementów na bazie chmielu w okresie przekwitania zapobiega odczuwaniu uderzeń gorąca.

7. Chmiel może pomóc na trawienie

Substancje zawarte w chmielu poprawiają trawienie. Dlatego preparaty na jego bazie polecne są przy:

• niedokwasocie
• wdęciach
• nadmiernej fermentacji jelitowej
• odbijaniach

8. Chmiel może zagodzić ból korzonków

Stosowanie wyciągu z szyszek chmielu w formie okładów poleca się pacjentom, którzy zmagają się z bólem wynikającym z zapalenia korzonków i nerwowych. Chmiel działa rozkurczowo. Poza tym ma właściwości moczopędne, dlategi pomaga w dolegliwościach związanych z zapaleniem pęcherza moczowego.

9. Przeciwwskazania do stosowania chmielu

Po preparaty z chmielem z pewnością nie powinny sięgać

• dzieci poniżej 12. roku życia
• kobiety w ciąży
• kobiety karmiące piersią
• osoby kierujące pojazdami i obsługujące urządzenia mechaniczne w ruchu (ze względu na działanie nasenne)

Chmiel wchodzi w reakcję z konwencjonalnymi lekami uspokajającymi, dlatego nie należy ich przyjmować jednocześnie. Można go natomiast łączyć z innymi ziołami, m.in. z melisą.

Czasami chmiel może także wywoływać reakcje alergiczne, lecz zdarza się to bardzo rzadko. Mimo to powinny na niego uważać osoby mające skłonność do alergii.

10. Zastosowanie chmielu w kosmetyce

Szyszki chmielu wykorzystywane w postaci różnych preparatów lub płukanek cechują się następującymi właściwościami kosmetycznymi:

• zwalczają łupież
• zapobiegają wypadaniu włosów
• łagodzą stany zapalne skóry głowy
• odżywiają włosy
• mają działanie regeneracyjne

Różnego rodzaju maści i kremy zawierające chmiel stosowane są także w celu likwidacji trądziku oraz przyspieszeniu gojenia się ran. Preparaty tego typu mają bowiem działanie bakteriobójcze.

Niektórzy sądzą, że szyszki chmielu mogą przyczyniać się do urośnięcia piersi. Żadne z badań jednoznacznie tego nie potwierdziło, ale w sprzedaży można znaleźć środki na powiększenie biustu, które zawierają chmiel. Według zwolenników tego typu kuracji, pierwsze efekty widać już po tygodniu stosowania.

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.