Idą spać zmęczeni, budzą się wykończeni. Lekarz mówi, co trzeba zbadać
Jesienne przesilenie czy zespół przewlekłego zmęczenia? Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że nawet 16 mln aktywnych zawodowo Polaków odczuwa zmęczenie. Kiedy dokuczliwa przypadłość wskazuje na poważniejszy problem?
1. Przewlekłe zmęczenie. Jest nadzieja dla chorych
Zespół chronicznego czy też przewlekłego zmęczenia (ang. chronic fatigue syndrome, CFS) to choroba, w której wyczerpanie fizyczne bądź psychiczne i fizyczne utrzymuje się przez okres dłuższy niż pół roku, towarzyszą mu też inne dolegliwości. Chory, w zależności od stopnia nasilenia objawów, może nie być w stanie wziąć samodzielnie kąpieli, a nawet wstać z łóżka.
Szacuje się, że w USA z tym problemem zmaga się nawet 2,5 mln osób. Na całym świecie CFS dotyka 0,002 do 1 proc. populacji, co oznacza, że tylko w Polsce z chorobą może borykać się 300 tys. osób.
Przyczyny tego stanu nie zostały w pełni poznane, mówi się wiele o skłonnościach genetycznych, wpływie urazów fizycznych, zaburzeniach gospodarki hormonalnej. W ostatnim czasie dużą wagę przykłada się również do czynników infekcyjnych. Wiemy już, że w niektórych przypadkach za przewlekłym zmęczeniem stoi zakażenie wirusem SARS-CoV-2, powodujące long COVID. Również wirus Epsteina-Barr, a nawet wirusy grypy mogą prowadzić do rozwoju choroby.
CFS dotyka częściej kobiety, zwłaszcza młode, ambitne, zaczynające karierę.
- Bardzo często są to ludzie ambitni, którzy chcą pracować, tylko mają problem zdrowotny, który im to uniemożliwia - mówi w rozmowie z Newsweekiem dr Sławomir Kujawski z Katedry Fizjologii Wysiłku Fizycznego i Anatomii Funkcjonalnej Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Zespół prof. Pawła Zalewskiego, w którym pracuje dr Kujawski, szuka sposobów leczenia dla osób dotkniętych CFS. Jedną z metod, jaką wzięli pod lupę, była krioterapia.
- Pacjenci rano odbywali sesje w kriokomorze i już w pierwszym tygodniu wieczorem odczuwali dodatkowy zastrzyk energii - zapewnia dr Kujawski. - Prawdopodobnie niska temperatura poprawia działanie autonomicznego układu nerwowego. Ma też silne działanie przeciwzapalne. Oba te mechanizmy pomagają pacjentom z zespołem przewlekłego zmęczenia.
2. Jesienna niemoc czy problem zdrowotny? Zbadaj się
O czym jeszcze może świadczyć zmęczenie? O tym mówi dr Łukasz Durajski w wideo opublikowanym na Instagramie.
- Ciągłe zmęczenie, senność czy brak energii mają wiele przyczyn - wyjaśnia. Lekarz tłumaczy również, jakie badania warto wykonać, gdy nasz stan nie ulega poprawie i utrudnia codzienne funkcjonowanie.
Należą do nich:
- morfologia,
- oznaczenie poziomu ferrytyny, żelaza i współczynnika wchłaniania żelaza,
- oznaczenie poziomu witaminy D3,
- oznaczenie poziomu kreatyniny,
- próby wątrobowe (ALAT, ASPAT, GGTP),
- oznaczenie poziomu glukozy,
- lipidogram,
- hormony tarczycy,
- oznaczenie poziomu kortyzolu,
- oznaczenie poziomu hormonów płciowych,
- oznaczenie poziomu elektrolitów (potasu, magnezu, wapnia).
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
