Ciąża kobiet po urazie rdzenia kręgowego
Każdego roku na świecie przybywa 25 do 35 milionów ludzi, którzy doznali urazów rdzenia kręgowego. W Polsce jest to ok. 800 osób w skali całego kraju.
Rdzeń kręgowy to struktura, która znajduje się w kanale kręgowym. Struktury kostne kręgosłupa, liczne więzadła kręgosłupa, a także opony mózgowo-rdzeniowe chronią go przed uszkodzeniem. Jeśli siły zewnętrzne przekraczają możliwości wytrzymałościowe tych struktur, doprowadzają do ich naruszenia i przerwania ich ciągłości. Bardzo często jest tak, że uszkodzenia rdzenia kręgowego idą w parze z urazem samego kręgosłupa.
1. Kto najczęściej ulega urazom kręgosłupa?
Znacznie częściej urazom ulegają mężczyźni (Kuhn, 1983). Istnieją znaczące różnice w przyczynowości urazów przy uwzględnieniu płci. Wśród kobiet największy odsetek urazów powstaje podczas wypadków samochodowych, operacji medycznych oraz uprawiania sportu (z wyjątkiem skoków do wody). U mężczyzn częściej są to wypadki motocyklowe, upadki z wysokości, zderzenie z jakimś obiektem, nurkowanie. Istnieje również szereg chorób wrodzonych.
Problemy osób, które uległy urazowi rdzenia kręgowego są w Polsce poruszane coraz częściej. Wciąż uboga jest jednak wiedza społeczeństwa, jak i samego personelu medycznego na temat zmian, które zachodzą w organizmie człowieka po urazie rdzenia.
2. Uraz kręgosłupa a zajście w ciążę
Czy kobieta po urazie rdzenia kręgowego może rodzić zdrowe dzieci? Tak, i nie ma ku temu większych przeciwwskazań. Literatura w Polsce na ten temat jest skąpa, a badania, które analizują tę sferę życia osób po urazach wciąż niewystarczająca. Wiadomo, że w układzie rozrodczym po urazie zachodzą określone zmiany, zależne od poziomu uszkodzenia rdzenia, a także od rodzaju samego uszkodzenia.
Bezpośrednio po urazie bardzo często dochodzi do zatrzymania miesiączkowania. Menstruacja powraca u większości kobiet po okresie ok. 6 miesięcy. Wstrzymanie miesiączkowania związane jest prawdopodobnie z podwyższeniem poziomu prolaktyny (odpowiedzialnej za rozwój piersi i laktację) w organizmie na skutek przewlekłego stresu, którym jest niewątpliwie uraz rdzenia.
3. Opieka nad kobietą w ciąży po urazie rdzenia kręgowego
Ciąża kobiet po urazie rdzenia traktowana jest jako ciąża wysokiego ryzyka, ze względu na liczne zmiany w funkcjonowaniu organizmu kobiety. Ciężarne po urazie rdzenia mogą borykać się z problemami niezwiązanymi z ich neurologiczną dysfunkcją, a wynikającymi tylko i wyłącznie ze zmian spowodowanych byciem w ciąży. Można wyróżnić wśród nich poranne nudności, wymioty, spadek masy ciała na samym początku ciąży, anemię, cukrzycę ciężarnych, nadciśnienie. Jednak zmiany w funkcjonowaniu organizmu wynikające z ciąży mogą potęgować zmiany wynikające z uszkodzenia. Dzieje się tak w przypadku infekcji dróg moczowych, spastyczności czy dysrefleksji autonomicznej. Amie Jackson (1999) zestawiła w swoich badaniach komplikacje, które wystąpiły w trakcie ciąży u kobiet po urazie rdzenia i przed nim. W jej badaniach brały udział kobiety, które rodziły zarówno przed urazem, jak i po nim.
Komplikacje | Ilość komplikacji przed urazem: 246 | Ilość komplikacji po urazie: 68 |
---|---|---|
Wysokie ciśnienie | 18 (7,4%) | 7 (10,6%) |
Krwawienie z pochwy | 14 (5,7%) | 2 (3%) |
Zatrucie (dawniej gestoza) | 16 (6,5%) | 2 (3%) |
Cukrzyca ciężarnych | 5 (2%) | 6 (9,1%) |
Infekcje dróg moczowych | 20 (8,1%) | 30 (45,5%) |
Wymioty, poranne nudności, utrata wagi | 89 (36,2%) | 24 (36,4%) |
Anemia wymagająca leczenia | 21 (8,5%) | 4 (6,1%) |
Częsta dysrefleksja autonomiczna | - | 8 (12,1%) |
Odleżyny | - | 4 (6,1%) |
Utrudnione przemieszczanie się, przesiadanie pod koniec ciąży | - | 7 (10,6%) |
Niemożność samodzielnego napędzania wózka | - | 3 (4,5) |
Wzmożenie spastyczności | - | 8 (12,1%) |
Inne | 15 (6,1%) | 17 (25,8%) |
Zestawienie problemów w trakcie trwania ciąży u kobiet przed i po urazie rdzenia kręgowego (na podstawie Jackson, 1999).
Kobiety po urazie rdzenia kręgowego wiedzę o seksualności i płodności czerpią przede wszystkim od siebie nawzajem. Kolejnym źródłem wiedzy są: doświadczenia własne, prasa, Internet, obozy Aktywnej Rehabilitacji.
Kobiety po urazie rdzenia wymieniają się między sobą doświadczeniem, przekazują sobie informacje o lekarzach – ginekologach przyjaźnie nastawionych do kobiet po urazie rdzenia kręgowego, kompetentnych do poprowadzenia u nich ciąży, z wcześniejszym doświadczeniem w prowadzeniu tego rodzaju ciąż. Matki z urazem rdzenia kręgowego stają się wizualizacją płodności dla tych kobiet, które nad macierzyństwem się zastanawiają.
4. Dolegliwości u ciężarnych kobiet po urazie rdzenia kręgowego
Ciąża u kobiet po urazie rdzenia kręgowego wzmaga dolegliwości związane z urazem. Zaobserwować można wzrost infekcji dróg moczowych – głównie w postaci zapalenia pęcherza moczowego oraz zastoju nerkowego. Istotną, nasiloną dolegliwością stał się też obrzęk kończyn dolnych.
W świetle badań, cesarskie cięcie jest w przeświadczeniu personelu medycznego najlepszym sposobem rozwiązania ciąży. Na ich wybór wpływa jednak najprawdopodobniej niedostateczna wiedza i lęk. Kobiety po urazie rdzenia w obliczu niewiedzy personelu medycznego zdają się uznawać argumenty lekarzy i również uważają cesarskie cięcie za najlepsze rozwiązanie.
Problem laktacji nie jest kwestią, która przysparza kobietom po urazie rdzenia zmartwień zarówno przed, jak i w trakcie ciąży oraz w czasie połogu. Znajduje to odzwierciedlenie w wynikach badań, w których wyraźnie widać, że wszystkie badane karmiły piersią przez ok. 7 miesięcy (średni czas).
Zaangażowanie partnera w opiekę nad dzieckiem ma bardzo znaczący wpływ na poziom lęku u matek po urazie rdzenia kręgowego. Badane, które czuły rzeczywiste wsparcie ze strony partnera znacznie bardziej optymistycznie podchodziły do wielu problemów związanych z opieką i wychowaniem dziecka. Badane, które tego wsparcia nie otrzymywały, były pełne obaw i niepokojów.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.