Ciężkie postaci trądziku - przyczyny, rodzaje
Ciężkie postaci trądziku często wpływają na funkcjonowanie osób nimi dotkniętych. Trądzik w nasilonej postaci ma duży wpływ na życie chorego, przyczyniając się zwykle do niezadowolenia z wyglądu i braku pewności siebie. Osoby zmagające się z ciężkimi postaciami trądziku często rezygnują ze spotkań towarzyskich i mogą napotkać na trudności ze znalezieniem pracy. Niestety, leczenie trądziku może trwać całymi latami, dlatego tak ważne jest odpowiednio wczesne rozpoczęcie kuracji pod okiem dermatologa.
1. Przyczyny trądziku
Trądzik pojawia się, gdy mieszki włosowe zatykają się łojem i martwymi komórkami skóry. Mieszki włosowe są połączone z gruczołami łojowymi, które wydzielają tłustą substancję określaną mianem sebum. Zadaniem sebum jest nawilżanie włosów i skóry – substancja ta przemieszcza się wzdłuż mieszków włosowych na powierzchnię skóry. Jednak kiedy organizm wytwarza zbyt dużo łoju i martwych komórek skóry, mogą one gromadzić się w mieszkach włosowych i stwarzać doskonałe warunki do namnażania się bakterii. Gdy ujście mieszka jest zablokowane, jego ścianki mogą spęcznieć – jest to tak zwany zaskórnik zamknięty. Na skórze mogą pojawić się również zaskórniki otwarte . Są to czarne punkty na skórze, które powstają, gdy zgromadzony łój i martwe komórki ciemnieją u ujścia mieszka włosowego. U osób dotkniętych trądzikiem pojawiają się również pryszcze oraz cysty (guzki pod powierzchnią skóry spowodowane stanem zapalnym).
Trądzik ma wiele postaci. Obecnie wiadomo, że choroba ta nasila się w związku z hormonami, przyjmowanymi lekami oraz dietą. Zmiany hormonalne wywołujące trądzik są typowe dla okresu dojrzewania, ale doświadczają ich również kobiety w ciąży. Także stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych ma wpływ na stan skóry.
Za rozwój i nasilenie trądziku odpowiedzialne mogą być też leki, na przykład kortykosteroidy. Dużą rolę w etiologii trądziku odgrywa również spożywanie niektórych produktów: nabiału oraz produktów bogatych w węglowodany. Wbrew obiegowej opinii, zmiany trądzikowe nie są spowodowane jedzeniem tłustych potraw i czekolady. Trądzik nie jest też skutkiem braku higieny – zbyt skrupulatne szorowanie twarzy może wręcz nasilać zmiany skórne.
2. Główne rodzaje nasilonego trądziku
2.1. Trądzik skupiony
Jedną z ciężkich postaci trądziku jest trądzik skupiony. Jest to przewlekła choroba objawiająca się głębokimi ropniami, stanem zapalnym, poważnym uszkodzeniem skóry, bliznami oraz zaskórnikami otwartymi. Zaskórniki są zwykle wyraźnie widoczne i rozprzestrzenione – mogą pojawiać się na twarzy, szyi, tułowiu, ramionach oraz pośladkach. U osób z trądzikiem skupionym guzki stanu zapalnego powstają wokół skupisk zaskórników, stopniowo zwiększając swój rozmiar do momentu, w którym pękają i wydzielają ropę. Głębokie wrzody mogą tworzyć się pod guzkami, prowadząc do rozwoju blizn.
Zanim dochodzi do rozwoju trądziku skupionego, na skórze obecne są zwykle cysty, grudki i pryszcze, które zamiast goić się, gwałtownie nasilają się. Choroba częściej atakuje mężczyzn niż kobiety, przy czym jej rozwój ma miejsce zwykle między 18. a 30. rokiem życia. Przyczyna trądziku skupionego nie jest do końca znana. W leczeniu tego schorzenia wykorzystuje się zazwyczaj izotretynoinę lub antybiotyki. Aby leczenie było skuteczne, nierzadko konieczne jest kilkukrotne jego powtórzenie.
2.2. Trądzik piorunujący
Dużym problemem jest również trądzik piorunujący, który może pojawić się nagle u osób z zapalnymi zmianami trądzikowymi. Objawy trądziku piorunującego to: gorączka, stan zapalny i ból stawów (zwłaszcza stawów bioder i kolan), a także nasilone zmiany trądzikowe – często jest to trądzik wrzodziejący. W wielu przypadkach trądzik piorunujący rozwija się u osób, które wcześniej były nieskutecznie leczone z powodu innych postaci trądziku, na przykład trądziku skupionego. Aby stan zapalny spowodowany trądzikiem ustąpił, lekarz może przepisać pacjentowi kortykosteroidy lub niesterydowe leki o działaniu przeciwzapalnym. Warto jednak pamiętać, że ataki trądziku piorunującego mogą się powtarzać, a u chorego może rozwinąć się trądzik wymagający leczenia izotretynoiną.
2.3. Trądzik guzkowo-torbielowaty
Trądzik guzkowo-torbielowaty to kolejna ciężka postać trądziku. Choroba objawia się cystami, które mogą mieć nawet kilka centymetrów średnicy. U niektórych pacjentów cysty występują pojedynczo, ale mogą znajdować się również w skupiskach. Zmiany skórne są zwykle obecne na twarzy, szyi, skórze głowy, plecach, klatce piersiowej i ramionach. Cysty mogą być bolesne. Co ciekawe, zmiany te nie są typowymi cystami, tylko guzkami stanu zapalnego. Jeśli cysta sprawia wrażenie wypełnionej gęstą, żółtą substancją, w żadnym wypadku nie należy jej oczyszczać we własnym zakresie. Powinien zająć się tym lekarz w sterylnych warunkach.
Czasami zdarza się, że guzki znajdujące się blisko siebie zaczynają się łączyć. Gdy komórki skóry ulegają uszkodzeniu i nasila się stan zapalny, może dojść do rozwoju trądziku skupionego. Aby nie dopuścić do nasilenia trądziku, należy zastosować leczenie w postaci izotretynoiny lub antybiotyków. Ewentualnie można aplikować kortykosteroidy bezpośrednio do zmian skórnych, by "rozpuściły" cysty w ciągu 3-5 dni. Jeśli guzki są bardzo duże, może zachodzić potrzeba oczyszczenia ich chirurgicznie.
2.4. Zapalenie mieszków włosowych wywołane bakteriami
Trądzik może mieć również postać zapalenia mieszków włosowych wywołanego bakteriami Gram-ujemnymi. Jest to stan zapalny mieszków włosowych spowodowany infekcją bakteryjną, który może być skutkiem długotrwałego leczenia antybiotykiem. W przypadku tego rodzaju trądziku, bakterie są odporne na wiele antybiotyków. Dlatego też w leczeniu zaleca się izotretynoinę oraz antybiotyki skutecznie walczące z bakteriami Gram-ujemnymi.
Ciężkie postaci trądziku nie stanowią, na szczęście, wyzwania, które przekraczałoby możliwości współczesnej medycyny. Dermatolodzy dysponują niezwykle skutecznymi lekami, dzięki którym możliwe jest wyleczenie niemal każdej osoby zmagającej się z trądzikiem.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.