Co dzieje się z tabletką w chwili jej połknięcia?
Jest ich całe mnóstwo, występują w różnej postaci: tabletek, drażetek, kapsułek, syropów. Czy zastanawialiśmy się kiedyś, co dzieje się z lekiem z chwilą połknięcia?
Niewiele wiemy na temat mechanizmów, jakie rządzą lekami. Lekarze i farmaceuci alarmują, że przyjmujemy je bez konsultacji ze specjalistą, nierzadko niewłaściwie je dawkując. Kupujemy je na stacjach benzynowych, w sklepach, często pod wpływem działania reklamy lub za namową sąsiadki. A do tego przechowujemy w niewłaściwy sposób, co w wielu przypadkach osłabia działanie leku.
1. Losy leku w organizmie
W procesie działania leków wyróżnia się kilka etapów. Podzielono je na części i określono skrótem LADME:
- L - liberation (uwolnienie)
- A - absorbtion (wchłanianie)
- D - distribution (rozmieszczenie)
- M - metabolism (metabolizm)
- E - excretion (wydalanie)
Gdy połykamy tabletkę, dochodzi do uwolnienia substancji czynnej, która zamienia się w roztwór. Proces ten uzależniony jest od postaci leku oraz miejsca jego podania.
Z kolei wchłanianie leku ma związek z wielkością cząsteczki substancji czynnej. Jeśli są większe, o wiele trudniej jest im przedostać się do krwioobiegu.
Przeczytaj również:
Na wchłanianie wpływ ma również droga podania specyfiku. W przypadku większości leków proces ten zachodzi w dalszych częściach układu pokarmowego, np. w jelitach. I dlatego też tabletki są najczęściej powlekane. Dzięki specjalnej otoczce, która chroni substancję czynną przed szkodliwym działaniem kwasów produkowanych w żołądku, działanie leku jest wydłużone. Substancja aktywna uwalnia się powoli.
Na wchłanianie leku wpływ może mieć również pora jego przyjęcia oraz to, czy zażywamy go w czasie posiłków. Są preparaty, np. witaminy A, D i K, które powinno się przyjmować w towarzystwie pokarmów zawierających dodatek tłuszczów.
Z kolei dystrybucja to nic innego jak rozprowadzanie leku w organizmie. Uwolniona substancja czynna przenika z krwi do tkanek. Szybciej dociera do narządów takich jak płuca czy serce, bo są lepiej ukrwione.
Kolejny krok to metabolizm, inaczej biotransformacja. Jej celem jest przekształcenie leku do postaci lepiej rozpuszczalnej w wodzie, dzięki czemu łatwiej może być wydalona z organizmu. Proces ten zachodzi różnymi drogami. Śladowe ilości leków znajdują się w pocie, ślinie i kale.
Metabolizm leku zakłócać mogą niektóre choroby, np. marskość wątroby.
2. Kapsułki czy tabletki?
Mało kto zwraca uwagę na postać przyjmowanego leku. Wiele z nich określamy mianem tabletek, mimo iż w rzeczywistości są to drażetki czy kapsułki. Ich rozróżnienie jest bardzo ważne.
Kapsułki wypełnione są najczęściej proszkami, granulatami, płynami lub pastami. Mogą być powlekane specjalną otoczką. Najczęściej nie wolno ich dzielić, stąd leki w formie kapsułek należy połykać w całości. Można je czasem otworzyć, a jej zawartość wysypać na łyżeczkę lub dodać do jogurtu czy wody (tak jest choćby w przypadku preparatów probiotycznych dla dzieci).
Przeczytaj również:
Z kolei tabletki powstają w procesie sprasowania pod dużym ciśnieniem proszku, w którym zawarte są substancje lecznicze oraz pomocnicze. Tabletki są często powlekane, dzięki czemu łatwiej jest je połknąć. W ten sposób również maskuje się ich mało przyjemny smak.
Otoczka w przypadku tabletek ma jeszcze jedno zadanie, o którym już wspomniano: dzięki niej substancja aktywna uwalniana jest stopniowo. By jednak spełniła tę funkcję, nie może być w żaden sposób naruszona. Nie wolno jej dzielić, przegryzać. Może to bowiem uczynić lek mniej skutecznym, jak również podrażnić żołądek.
Dzielić można jedynie te tabletki, na których zaznaczone jest miejsce cięcia (kreska lub krzyżyk).
Wpływ na działanie leków ma wiele czynników. Ważne jest, by przed sięgnięciem po produkt apteczny wiedzieć, jak go przyjmować. Na ten temat najlepiej jest porozmawiać z farmaceutą lub z uwagą przeczytać ulotkę.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
