Co to jest mastopatia?

Mastopatia to łagodna zmiana w obrębie piersi, która bardzo często wywołuje  poważny niepokój u kobiet. Podczas wstępnego badania mylona jest bowiem ze zmianami nowotworowymi. Dopiero dalsza diagnostyka pokazuje, że wyczuwalne guzki są skutkiem zaburzeń hormonalnych.

Termin mastopatia oznacza dosłownie „nieprawidłowości związane z sutkiem” (masto – sutek, patia – patologia, czyli nieprawidłowość). Mastopatia jest łagodnym schorzeniem, polegającym na zwyrodnieniu tkanki gruczołowej. W piersiach pojawia się tkanka włóknista oraz powstają torbiele, czyli pęcherzyki wypełnione płynem. Może dotyczyć jednej lub obu piersi, a zmiany mogą nasilać się w czasie. Mastopatia jest najczęstszym schorzeniem piersi kobiet w wieku rozrodczym.

1. Przyczyny mastopatii

Przyczyny mastopatii nie są do końca poznane. Uważa się, że wpływ na procesy zwyrodnieniowe piersi mają zaburzenia równowagi hormonalnej, do jakich dochodzi czasami w organizmie zdrowej kobiety. Chodzi głównie o zaburzenia proporcji dwóch najważniejszych hormonów płciowych, jakimi są estrogeny oraz progesteron. Czynnikiem rozwoju tego schorzenia jest także nieodpowiedni styl życia, palenie tytoniu oraz dieta wysokotłuszczowa.

2. Objawy mastopatii

Zobacz film: "Metody określania statusu receptorów HER2"

Schorzenie dotyka najczęściej kobiet w wieku od 30 do 50 lat, aczkolwiek może występować także u młodszych pań. Pierwszym objawem jest zazwyczaj ból piersi, który może nasilać się przed miesiączką, kiedy istnieje tendencja do zatrzymywania wody w organizmie. Piersi obrzmiewają, stają się większe i bardziej wrażliwe na ból. Torbiele i tkanka włóknista mogą powodować silniejszy  ucisk na receptory bólowe znajdujące się w tkance gruczołowej piersi. W przypadku bardzo nasilonej mastopatii objawy utrzymują się niezależnie od fazy cyklu. Może także występować nadwrażliwość piersi na dotyk. Pacjentki wyczuwają w piersiach bolesne, różnej wielkości zgrubienia lub nierówności, które mogą się powiększać i zmniejszać. Dolegliwości zazwyczaj zmniejszają się lub ustępują w okresie menopauzy.

3. Mastopatia cukrzycowa

Przy tej okazji warto także wspomnieć o tzw. mastopatii cukrzycowej. Jest to schorzenie, które zostało po raz pierwszy opisane w 1984 roku, a jego przyczynę stanowi najprawdopodobniej stosowanie leków przeciwcukrzycowych. Zwyrodnienie piersi dotyka młodych kobiet, które chorują na cukrzycę. W przypadku mastopatii cukrzycowej w sutkach mogą tworzyć się bolesne, nieregularne zgrubienia, które występują w jednym lub obu sutkach. Guzki mogą w badaniu palpacyjnym oraz badaniach obrazowych sugerować nowotwór złośliwy, aczkolwiek zgrubienia te nie mają zazwyczaj tendencji do zezłośliwienia. Sposobem na odróżnienie takiego guzka od raka jest wykonanie biopsji. Istotne w przypadku mastopatii jest to, że nie wymaga ona leczenia chirurgicznego.

4. Postępowanie w mastopatii

Mastopatia nie jest, jak już wspomniano, schorzeniem złośliwym ani usposabiającym do powstawania zmian nowotworowych. Niemniej w postępowaniu w przypadku tego schorzenia kluczowe są:

• zmniejszenie dolegliwości bólowych odczuwanych przez kobietę,
• profilaktyka raka piersi.

W przypadku stwierdzonych w badaniach laboratoryjnych (oznaczenie poziomu estradiolu, progesteronu, FSH, LH, prolaktyny) zaburzeń hormonalnych stosuje się leczenie hormonalne. Aktualnie dominuje trend, w którym odchodzi się od stosowania środków doustnych w leczeniu mastopatii na rzecz zewnętrznego wcierania w skórę piersi kremu zawierającego progesteron.

5. Leczenie mastopatii

W leczeniu mastopatii istotna jest także zmiana diety na niskotłuszczową, ale bogatą w nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 i 6. Produkty zawierające te kwasy to np.:

• ryby,
• nasiona słonecznika i dyni,
• orzechy,
• migdały,
• specjalnie skomponowane oleje i margaryny.

Leczenie mastopatii można wspomóc stosowaniem gotowych preparatów dostępnych bez recepty w aptece, zawierających olejek z wiesiołka lekarskiego. Kuracja tymi preparatami powinna trwać co najmniej trzy miesiące, do uzyskania efektów w postaci zmniejszenia dolegliwości bólowych piersi. Istotne jest unikanie stresu, ograniczenie palenia tytoniu oraz spożywania mocnej kawy i herbaty. Wskazany jest rozsądnie dozowany wysiłek fizyczny i noszenie odpowiednio dobranego stanika.

6. Profilaktyka raka piersi u kobiet z mastopatią

U kobiet z mastopatią, w stosunku do kobiet, które nie mają zmian zwyrodnieniowych w piersiach, o wiele trudniej jest wykryć podejrzane zgrubienie lub guz. Piersi mastopatyczne są nierówne w dotyku, wyjściowo pełne zgrubień i nierówności, a więc łatwo można przeoczyć w samobadaniu nowy guz lub zgrubienie, jeżeli robi się to rzadko. Dlatego warto, aby kobiety z mastopatią szczególną uwagę poświęcały regularnym badaniom piersi, zarówno wykonywanym samodzielnie, jak i przez lekarza ginekologa. Istotne jest poddawanie się kontrolnym badaniom, takim jak USG piersi (raz na 6 miesięcy) oraz mammografia (po 40. roku życia raz na rok). Wszelkie podejrzane zmiany powinny zostać nakłute drogą biopsji cienkoigłowej lub – jeżeli istnieją wątpliwości – należy wykonać badanie biopsją gruboigłową, czyli pobrać fragment tkanki do badania.

Mastopatia to zmiany zwyrodnieniowe w tkance gruczołowej sutków, które zawsze wymagają specjalistycznej kontroli i wykonania badań diagnostycznych.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.