Czarny paznokieć – najczęstsze przyczyny, diagnostyka i leczenie

Czarny paznokieć może wskazywać zarówno na chorobę, jak i być skutkiem urazu. Oznacza to, że przyczyny zmiany zabarwienia płytki mogą być bardzo różne. Najczęściej czarny paznokieć to konsekwencja uderzenia (np. upadek tępego przedmiotu na stopę, co może uszkodzić naczynia krwionośne), ale i urazów w obrębie paznokcia, także przewlekłych.

Co to jest krwiak podpaznokciowy?

Medyczne określenie czarnego paznokcia to krwiak podpaznokciowy, który pojawia się, gdy w łożysku paznokcia zbiera się krew. To konsekwencja urazu, ale także obgryzania paznokci, często także noszenia za małego, zbyt ciasnego obuwia.

Ciemne paznokcie są typowe dla osób, które biegają wyczynowo bądź profesjonalnie, zarówno z uwagi na duże odległości, które pokonują, jak i nierówności terenu, po którym biegają.

Czarne paznokcie to konsekwencja niewielkich, powtarzających się urazów: tarcia paznokcia o czubek zbyt ciasnych butów albo uderzania palcami stóp o wnętrze zbyt luźnego buta.

Jak się objawia krwiak podpaznokciowy?

Gdy pojawia się krwiak podpaznokciowy, obserwuje się zmianę zabarwienia płytki paznokciowej, ogniska wybroczynowe, obecność kroplistych wybroczyn przy wale paznokciowym oraz krwotoczne wypustki. Możliwa jest także zmiana kształtu paznokcia. Bardzo często dochodzi również do onycholizy, to jest odklejenia się płytki paznokciowej od łożyska.

Oznacza to, że czarny paznokieć może dawać różne objawy, od łagodnych (małe, bezbolesne, czarno-niebieskie przebarwienie pod paznokciem) po poważne (duże, bolesne pęcherze wypełnione krwią pod paznokciem).

Charakterystyczna jest także zmiana zabarwienia krwiaka z czasem oraz przesuwanie się go w dalszym kierunku płytki, co ma związek z jej wzrostem. W cięższych przypadkach krew wydostaje się z łożyska paznokcia i wycieka spod płytki.

Ciemne zabarwienie paznokcia może mieć również związek z innymi sytuacjami, nie tylko z urazem i pojawieniem się krwiaka podpaznokciowego. Zdarza się, że to objaw choroby paznokci u nóg i rąk, czyli infekcji grzybiczej. Odpowiadają za nią patogeny posiadające zdolność do wywoływania linijnych przebarwień w obrębie płytki paznokciowej. Grzyby zazwyczaj mają kolor zielony lub żółty, rzadziej czarny.

Za czarne zabarwienie paznokcia może odpowiadać także liszaj płaski paznokci (przebarwieniom paznokci towarzyszy nadmierne rogowacenie, zmiany troficzne i destrukcja paznokcia) czy choroba onkologiczna. Mowa o czerniaku podpaznokciowym, który jest nowotworem złośliwym rozwijającym się w łożysku paznokcia. Według specjalistów ponad połowa czerniaków na dłoni zlokalizowana jest kciuku, a niemal wszystkie w obrębie stóp - dużym palcu u nogi.

Zdarza się, że czarne paznokcie są symptomem towarzyszącym chorobie, takiej jak:

• nadczynność tarczycy,
• zespół Cushinga (zespół objawów wynikający z nadmiaru hormonów sterydowych),
• choroba Addisona (niedoczynność kory nadnerczy),
• zakażenie wirusem HIV,
• toczeń rumieniowaty układowy,
• twardzina układowa,
• zespół Laugiera-Hunzikera (przebarwienia pojawiają się również na błonach śluzowych i na skórze).

Ciemne paznokcie mogą być także skutkiem ubocznym działania różnych leków. To na przykład należąca do antybiotyków minocyklina, wykorzystywany w onkologii hydroksymocznik, stosowany w kardiologii amiodaron czy zydowudyna znajdująca zastosowanie w terapii zakażeń wirusem HIV. Za czarny paznokieć mogą odpowiadać także niedobory kwasu foliowego i witaminy B12.

Ponieważ czarny paznokieć może być zmianą niegroźną, ale kłopotliwą, jak i wskazywać na poważne choroby, nie wolno go lekceważyć. Gdy się pojawi, dobrze jest pokazać stopę czy dłoń lekarzowi lub podologowi. Specjalista, po przeprowadzeniu wywiadu oraz badania fizykalnego, zaleci stosowne działania.

Jak leczyć czarne paznokcie u stóp? To zależy od przyczyny pojawienia się zmiany. Gdy czarny paznokieć ma związek z pojawieniem się grzybicy, zalecane są leki i preparaty przeciwgrzybicze: działający miejscowo krem lub spray, a także leki doustne.

W przypadku czerniaka podpaznokciowego trzeba usunąć paznokieć i guz, aby palec mógł się zagoić. W przypadku krwiaka podpaznokciowego sprawdzą się domowe sposoby. Czasem konieczne jest wykonanie drenażu bądź operacji. W przeciwnym razie siniak będzie się powiększał, a paznokieć odpadnie (wprawdzie za jakiś czas zastąpi go nowy, niemniej jest to proces długotrwały).