Częstoskurcz komorowy - przyczyny, rozpoznanie i leczenie
Częstoskurcz komorowy to zaburzenie rytmu serca polegające na przyspieszeniu jego pracy. Nieprawidłowość może nie dawać objawów, ale i stanowić zagrożenie dla życia. To dlatego nie wolno jej bagatelizować. Każdy przypadek utrwalonego częstoskurczu komorowego jest wskazaniem do natychmiastowego leczenia oraz diagnostyki, której celem jest ustalenie jego przyczyny. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest częstoskurcz komorowy?
Częstoskurcz komorowy (łac. tachycardia ventricularis; ang. ventricular tachycardia, VT) to zaburzenie rytmu serca, które polega na przyspieszeniu pracy. Jego istotą jest pojawienie się nieprawidłowej (przyśpieszonej) czynności skurczowej serca pochodzącej z ośrodka ektopowego zlokalizowanego w mięśniu komór serca, który generuje impulsy elektryczne. Oznacza to, że impulsy pobudzające serce do skurczu powstają nie w węźle zatokowym, a w obrębie mięśniówki komór. W efekcie dochodzi do nieprawidłowego rozchodzenia się impulsu i braku jego kontroli. Konsekwencją jest mniej efektywny skurcz serca oraz wypełnianie komór krwią w czasie rozkurczu, a co za tym idzie upośledzenie pracy organu i spadek przepływu krwi w tętnicach.
2. Rodzaje częstoskurczu komorowego
Częstoskurcz komorowy rozpoznaje się po wykonaniu badania EKG. Dzięki niemu można go również odpowiednio zaklasyfikować. I tak:
- jeżeli pobudzenia komorowe występują po sobie w liczbie mniej niż 3, rozpoznaje się nietrwały częstoskurcz komorowy (nsVT),
- jeżeli w badaniu pojawią się kolejno więcej niż 3 pobudzenia komorowe, rozpoznaje się trwały częstoskurcz komorowy (sVT).
3. Przyczyny częstoskurczu komorowego
Najczęstszą przyczyną przetrwałej niemiarowości komorowej jest choroba niedokrwienna serca, czyli choroba wieńcowa. Inne okoliczności mogące leżeć u podłoża problemu to:
- zapalenie mięśnia sercowego,
- zawał serca,
- zaburzenie elektrolitowe,
- kardiomiopatia przerostowa, kardiomiopatia rozstrzeniowa,
- wypadanie płatka zastawki mitralnej,
- wrodzona wady serca,
- zatrucie lekami,
- hipoksja,
- zasadowica,
- choroby dziedziczne spowodowane uszkodzeniem transporterów jonowych: zespół długiego QT, częstoskurcz komorowy zależny od katecholamin oraz zespół Brugadów,
- nadmierny wysiłek fizyczny. Wówczas stwierdza się go podczas próby wysiłkowej.
Oznacza to, że choć częstoskurcz komorowy zwykle towarzyszy uszkodzeniu mięśnia sercowego, może też występować bez niego.
4. Objawy częstoskurczu komorowego
Częstoskurcz komorowy wywołuje różne objawy. To między innymi:
- utrata przytomności, omdlenia związane z wysiłkiem,
- zawroty głowy,
- duszności,
- kołatanie serca,
- kłucie, ból w klatce piersiowej,
- zatrzymanie krążenia.
Czy częstoskurcz nadkomorowy czy jest groźny?
Nieutrwalony częstoskurcz komorowy może przebiegać bezobjawowo, ustaje samoistnie bez upośledzenia hemodynamiki i nie jest niebezpieczny. Utrwalona patologa jest wskazaniem do natychmiastowego leczenia. Ma to związek z tym, że każdy komorowy częstoskurcz serca jest potencjalnym zagrożeniem dla życia - może przejść w migotanie komór, powodować zatrzymanie krążenia lub do niego doprowadzać. Może zwiększać ryzyko nagłej śmierci.
5. Rozpoznanie i leczenie częstoskurczu komorowego
Częstoskurcz komorowy rozpoznaje się po wykonaniu badania EKG, w którym występują co najmniej trzy następujące po sobie tak zwane pobudzenia komorowe z częstością powyżej 100 uderzeń na minutę. Postawienie diagnozy ułatwia także brak załamków P w zapisie oraz czas trwania zespołów QRS powyżej 120ms (szerokie QRS). W sytuacji, gdy częstoskurczu komorowego nie udaje się wychwycić w czasie badania, a lekarz podejrzewa ich występowanie, konieczne jest wykonanie badania holterowskiego EKG (zapis czynności elektrycznej serca w ciągu 24 godzin).
W terapii częstoskurczu komorowego wykorzystuje się leki przeciwarytmiczne, ale również takie rozwiązania jak stymulacja serca, kardiowersja, ablacja przezskórna miejsca odpowiedzialnego za powstawanie tego zaburzenia rytmu serca. Wszczepiany bywa także kardiowerter-defibrylator serca, który przerywa napady częstoskurczu. Wybór metody leczenia zależy od stanu pacjenta. Bardzo istotne jest rozpoznanie przyczyny tego typu nieprawidłowości i jej wyleczenie, ponieważ znacznie zmniejsza to ryzyko nawrotów. Leczenie częstoskurczu komorowego obejmuje nie tylko zapobieganie nawrotom, ale i postępowanie w stanach nagłych. Częstoskurcz komorowy bez tętna wymaga zastosowania szybkiej defibrylacji i rozpoczęcia zabiegów reanimacji.
Przy częstoskurczu komorowym z tętnem, gdy pacjent jest w stanie stabilnym, podaje się amiodaron. Przy częstoskurczu komorowym z tętnem, gdy pacjent jest w stanie niestabilnym lub jest nieprzytomny, wykonuje się kardiowersję.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.