Czy kotlet schabowy naprawdę jest aż tak niezdrowy? Niektórzy mogą być zaskoczeni

Choć schabowy uchodzi za kaloryczną bombę, to jego rzeczywista wartość zależy od rodzaju mięsa, ilości tłuszczu i dokładnego sposobu przygotowania. Granica między kulinarnym grzechem a rozsądnym wyborem bywa tu wyjątkowo cienka.

Kotlet schabowy zagościł w polskiej kuchni w XIX wieku, gdy z Wiednia przywędrowała moda na słynnego sznycla wiedeńskiego, podbijającego wtedy całą Europę. Szybko stał się popularny, bo był prosty do przygotowania, sycący i dobrze wpisywał się w realiach ówczesnej kuchni domowej. Z czasem stał się symbolem niedzielnego obiadu, głównie w czasach PRL-u, gdy mięso wieprzowe było łatwiej dostępne niż wołowina i drób.

Schabowy podawany z ziemniakami i kapustą stał się niemal rytualnym daniem, które łączyło pokolenia i kojarzyło się z domową atmosferą. Dziś jego popularność to już nie tylko kwestia tradycji, lecz także potrzeba prawdziwego, domowego smaku, który jest nie do zastąpienia.

Schab wieprzowy to:

• mięso z wysoką zawartością białka, które dostarcza wszystkich niezbędnych aminokwasów potrzebnych do budowy i regeneracji tkanek;

• źródło witamin z grupy B, w tym B1, B6 i B12, czyli tych, które wspierają układ nerwowy i pomagają organizmowi wykorzystywać energię z pożywienia;

• źródło żelaza, cynku, fosforu i selenu, czyli niezbędnych składników dla odporności i prawidłowej pracy mięśni.

Wbrew powszechnym opiniom schab nie należy do tłustych części wieprzowiny, a tłuszczu zawiera znacznie mniej niż karkówka oraz boczek. O jego wartości decyduje jakość mięsa, użyty tłuszcz i sposób smażenia, bo to te czynniki przesądzają o tym, czy na talerzu pojawi się lekkie danie, czy wręcz przeciwnie.

Schabowy ma opinię niezdrowego dania głównie przez sposób, w jaki jest najczęściej przygotowywany. Tradycyjna panierka z bułki tartej chłonie duże ilości tłuszczu, więc smażenie na głębokim oleju znacznie zwiększa kaloryczność tej potrawy. W połączeniu ze śmietanowym puree ziemniaczanym i surówką na bazie majonezu kotlet staje się częścią posiłku z niebywale wysoką zawartością tłuszczu i soli, który trudno uznać za zdrowy. Często problemem jest też użycie kiepskiego mięsa lub gotowych panierek, które zawierają ulepszacze i konserwanty.

Z tych powodów danie, które w podstawowej formie mogłoby być źródłem wartościowego białka, traci swoje zalety. To właśnie przez nadmiar tłuszczu i wątpliwych dodatków schabowy bywa postrzegany jak przykład niezdrowej, ciężkiej kuchni, choć sam schab ma całkiem niezły potencjał odżywczy.

Schabowego można przygotować w znacznie lżejszej i zdrowszej wersji, nie rezygnując przy tym z jego charakterystycznego smaku. Zamiast smażenia na patelni warto upiec go w piekarniku lub przyrządzić w airfryerze, dzięki czemu ograniczy się ilość tłuszczu, a przy tym zachowa chrupiącą panierkę.

Jeśli jednak wybierzesz smażenie, warto używać niewielkiej, kontrolowanej ilości tłuszczu i unikać jego ponownego rozgrzewania. Dobrym rozwiązaniem jest też użycie mąki pełnoziarnistej i domowej bułki tartej zrobionej z jakościowego pieczywa. Najlepszy efekt daje delikatne rozbicie mięsa i doprawienie go ziołami zamiast solą, dzięki czemu schab pozostanie miękki i naturalnie aromatyczny.

W takiej wersji schabowy dostarcza pełnowartościowe białko i składniki mineralne, a przy tym jest znacznie mniej kaloryczny. Dzięki prostym zmianom może pozostać daniem tradycyjnym, ale dopasowanym do zasad zdrowego żywienia.

Mięso wieprzowe od lat uchodzi za ciężkostrawne i mało korzystne dla zdrowia. W rzeczywistości wiele takich opinii wynika raczej ze sposobu jego przygotowania, pełnego smażenia, tłustych sosów i dużych porcji, a nie z samego rodzaju mięsa. Chudsze elementy wieprzowiny, takie jak schab i polędwiczka, dostarczają pełnowartościowe białko, witaminy z grupy B oraz żelazo, więc mogą być wartościowym składnikiem diety.

Problem zaczyna się wtedy, gdy zamiast świeżego schabu pojawiają się gotowe wyroby, mięsa peklowane i kotlety smażone tak często, że tracą przez to swoją wyjątkowość. Właśnie tego typu produkty są najczęściej źródłem nadmiaru tłuszczu, soli i niezdrowych związków powstających w wysokiej temperaturze.

Dlatego w ocenie wieprzowiny trzeba brać pod uwagę nie tylko gatunek mięsa, lecz także to, jak często i w jaki sposób się je przygotowuje. Umiarkowane spożycie dobrej jakości wieprzowiny w towarzystwie warzyw nie jest zagrożeniem dla zdrowej osoby, a co więcej, może być elementem zbilansowanej diety, nawet odchudzającej.

Kotlet schabowy może być częścią zbilansowanego posiłku, jeśli zestawi się go z odpowiednimi dodatkami. Najlepiej podawać go z dużą porcją świeżych, gotowanych na parze lub pieczonych warzyw, ponieważ są to produkty, które dostarczają błonnik, witaminy i składniki mineralne. Dobrym pomysłem jest zastąpienie tłustych frytek kaszą gryczaną, pęczakiem lub brązowym ryżem. To produkty, dzięki którym posiłek stanie się bardziej odżywczy, sycący i lepiej zbilansowany.

Świetnym uzupełnieniem są też surówki z kiszonej kapusty, marchewki lub selera, ponieważ dobrze wpływają na trawienie i naturalną mikroflorę jelitową.

Nawet klasyczny schabowy może być częścią zdrowego obiadu, jeśli w posiłku zachowana zostanie równowaga składników oraz umiar w ilości tłuszczu i wielkości porcji.

Najlepszy trik na tłustego schabowego to zwykły ręcznik papierowy. Wystarczy po zdjęciu kotleta z patelni położyć go na kilku warstwach ręcznika, lekko przycisnąć i pozwolić, by tłuszcz wsiąkł w papier. Można też przykryć kotlet drugą warstwą od góry, by zebrać nadmiar z obu stron. To prosty sposób, który nie zmienia smaku ani chrupkości panierki, a realnie obniża kaloryczność porcji. Kilka sekund takiego odsączenia może "odchudzić" schabowego nawet o kilkaset kalorii, gdy był smażony na dużej ilości tłuszczu i jest sporych rozmiarów. Dzięki temu danie staje się lżejsze, a na talerzu zostaje więcej smaku niż oleju.

Kotlet schabowy nie musi być wrogiem zdrowej diety. Jeśli wybierze się dobrej jakości mięso, ograniczy ilość tłuszczu i zastosuje odpowiednią formę obróbki, to można zachować tradycyjny smak schabowego w znacznie lżejszej odsłonie. W połączeniu z warzywami i pełnoziarnistymi dodatkami tworzy wartościowy posiłek, który łączy domowy rarytas z nowoczesnym podejściem do odżywiania.

Źródła

1. NaukaJedzenia.pl