Czy rakiem można się zarazić? Sprawdź, co ci grozi
Jeśli myślisz, że rakiem nie można się zarazić, to jesteś w błędzie. Rakotwórcze wirusy są niezwykle niebezpieczne, a mówi się o nich wciąż zbyt rzadko.
1. Rozwój nowotworów
Nowotwory uważa się przede wszystkim za efekt patologicznych zmian w komórkach organizmu chorego. Część z nich powodowana jest czynnikami genetycznymi, inne nieprawidłowe procesy komórkowe to m.in. skutek kontaktu z toksycznymi substancjami, niewłaściwego stylu życia czy stosowania szkodliwych środków chemicznych. Zauważono jednak, że w przypadku niektórych nowotworów ich rozwój warunkowany jest namnażaniem określonych grup bakterii w organizmie. Ta zaskakująca teza jest udowodniona naukowo.
Jeśli to konkretne bakterie lub wirusy leżą u podstaw zmian nowotworowych i mogą mieć działanie kancerogenne, wówczas należy uznać przynajmniej niektóre nowotwory niejako za chorobę zakaźną.
Odnotowano przypadki, że nowotwory rozwijały się u osób, które otrzymywały od dawców narządy lub tkanki zawierające komórki nowotworowe. Ulegały one u biorcy szybkiemu namnażaniu wskutek zażywania leków immunosupresyjnych, które zbijają niemalże do zera odporność. Znane są także sytuacje przeniesienia nowotworu chorej matki na rozwijający się płód. Są to nieliczne sytuacje, lecz dowodzące, że rakiem można zarażać. Jednak najczęstsze przyczyny zachorowań na nowotwory to wciąż palenie tytoniu, tuż za uzależnieniem znajdują się wirusy i inne chorobotwórcze drobnoustroje.
2. Rak prostaty
Rak prostaty to jeden z najczęściej występujących u mężczyzn nowotworów. Okazuje się, że może powstawać na skutek zakażenia rzęsistkiem pochwowym.
U kobiet obecność tego pierwotniaka prowadzi do infekcji dróg rodnych. U mężczyzn natomiast produkowane przez rzęsistka białko może skutkować rozwojem raka prostaty.
W przypadku istniejącego już raka prostaty u chorego, zakażenie rzęsistkiem powoduje szybszy rozwój nowotworu.
3. Wirus HPV powoduje raka szyjki macicy
Wirus brodawczaka ludzkiego HPV jest bardzo groźny dla kobiet. Jego obecność w organizmie sprzyja rozwojowi raka szyjki macicy. Istnieje wiele podtypów tego groźnego wirusa. Skutek niektórych to brodawki, inne powodują kłykciny, te najgroźniejsze przyczyniają się do rozwoju nowotworu.
Stosowanie prezerwatyw nie chroni skutecznie przed zarażeniem HPV. Ponadto udowodniono, że seks oralny może skutkować nowotworami gardła lub jamy ustnej. W przypadku seksu analnego, skutkiem zakażenia wirusem HPV może być rak odbytu.
- Tak. To rak, który powstaje u człowieka - nie tylko u kobiet, ale również u mężczyzn - i można nim się zarazić, co jest udowodnione w 100 proc. Wszystko przez wirus brodawczaka, który rozwija się w śluzówce. Jest to najczęściej śluzówka pochwy, ale może być również śluzówka krtani, przewodu pokarmowego, odbytu itp. Przede wszystkim jest jednak przyczyną raka szyjki macicy, ponieważ rozwija się najlepiej w śluzówce pochwy i szyjki macicy - tłumaczy lek. med. Krzysztof Kucharski, ginekolog z Centrum Medycznego Damiana.
- Występuje on najczęściej u kobiet, ponieważ najłatwiej mogą się zakazić tym brodawczakiem. Przede wszystkim ze względu na odpowiednie warunki, które znajduje ten wirus w pochwie. Szacuje się, że nosicielem tego wirusa, lub któregoś z jego typów, jest co najmniej ok. 20 proc. populacji. Znanych jest nawet 200 podtypów brodawczaka, ale tylko niektóre są onkogenne i mają udowodniony wpływ na powstawanie raka. Zakażenie wirusem następuje w 99 proc. przypadków drogą płciową – udowodnione są pojedyncze przypadki innej formy zakażeń np. poprzez kontakt skóry do skóry. Ryzyko zakażenia u kobiet zwiększa się wtedy, gdy mają dużo porodów w swoim życiu, stosują antykoncepcję, palą papierosy, mają obniżoną odporność lub posiadają wielu partnerów seksualnych - wyjaśnia dr Kucharski.
Podczas wielu badań zauważono ciekawą zależność - większa szkodliwość tego wirusa jest u osób cierpiących z powodu próchnicy i paradontozy. Dbanie o zdrowe zęby może mieć więc niezwykłe korzyści. Pomocna w profilaktyce u kobiet może być regularna cytologia, natomiast dla dziewcząt przed rozpoczęciem współżycia dostępne są szczepionki.
- Wirus dotyczy 20 proc. populacji, ale nie oznacza to od razu, że wszyscy będą mieli raka – uspokaja ginekolog. - Muszą wystąpić sprzyjające ku temu warunki. Wirusem można się zakazić w wieku młodzieńczym albo dojrzałym. Zdarza się, że może zadziałać, a w konsekwencji spowodować powstanie komórek rakowych, nawet po 10-20 latach. Rak obecny jest w formie nieczynnej w komórkach, ale gdy pojawiają się sprzyjające warunki do jego uaktywnienia (np. obniżenie odporności, choroby), wówczas może rozpocząć się proces tworzenia nowotworu. To jedyny taki nowotwór, zwłaszcza szyjki macicy u kobiet, którego w 99 proc. przypadków przyczyną jest infekcja brodawczakiem ludzkim, czyli wirusem HPV. Jak wspominałem, może on też być przyczyną nowotworu krtani, odbytu, ale to są bardzo rzadkie przypadki i etiologia tego raka może być bardzo różna - dodaje.
Łatwiejsza od leczenia jest profilaktyka. - Dlatego powstała szczepionka, która może zabezpieczać przez wirusami onkogennymi, zwłaszcza przed tymi najczęściej występującymi - podkreśla lekarz. - Dzięki temu szczepieniu w przyszłości można ograniczyć liczbę przypadków raka, jeżeli tym szczepieniem będzie objęta większa populacja kobiet.
Układ pokarmowy również narażony jest na nowotwory powodowane wirusami lub bakteriami. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może skutkować zmianami nowotworowymi w obrębie wątroby lub nerek. Helicobacter pylori ma z kolei związek z rakiem żołądka. U większości zakażenie przebiega bezobjawowo, u niektórych skutkuje chorobą wrzodową.
4. Ewolucja nowotworów
Zarażenie rakiem na tę chwilę wśród ludzi nie występuje bezpośrednio, ale znane są takie przypadki np. u diabłów tasmańskich, których guzy na pyskach prowadzą nawet do śmierci, gdyż zwierzę z czasem nie jest w stanie jeść wskutek deformacji powodowanych nowotworem. Mięsak zakaźny narządów rodnych u psów również przechodzi z organizmu na organizm, gdy dochodzi do stosunku płciowego u zwierząt.
Nowotwór to inteligentny przeciwnik. Rozwój zmutowanych komórek niejednokrotnie zaskakuje nawet specjalistów. Nie można wykluczyć, że w przyszłości także wśród ludzi sam rak będzie przechodził z organizmu na organizm już jako choroba, a nie jako przekazywane czynniki kancerogenne.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.