Asfiksja pozycyjna – czym jest? Dlaczego jest tak niebezpieczna?

Asfiksja pozycyjna to stan, w którym z powodu nieprawidłowej pozycji ciała do organizmu nie jest dostarczany tlen. Sytuacja ta jest bardzo niebezpieczna, bowiem jeśli trwa zbyt długo, może doprowadzić do niedotlenienia, śpiączki, a nawet śmierci. Jak dokładnie objawia się asfiksja pozycyjna? Jak jej zapobiegać?

1. Czym jest asfiksja pozycyjna?

Asfiksja pozycyjna to niedotlenienie organizmu spowodowane zaburzeniami oddychania wynikającymi z ułożenia ciała. Przedłużająca się asfiksja wymaga natychmiastowej interwencji, ponieważ utrzymujący się stan niedoboru tlenowego w organizmie może mieć nieodwracalne konsekwencje – zagraża on zarówno zdrowiu, jak i życiu. Jeśli czynności ratownicze nie zostaną podjęte w odpowiednim momencie, asfiksja pozycyjna może zakończyć się śpiączką, a nawet śmiercią.

Asfiksja pozycyjna może przydarzyć się każdemu – niezależnie od wieku, jednak najwięcej jej przypadków dotyczy niemowląt, które były zbyt długo pozostawione w jednej pozycji.

2. Jak objawia się asfiksja pozycyjna?

Zobacz film: "Urlop Tacierzyński: cechy idealnego fotelika samochodowego"

Drogi oddechowe niemowląt mogą zostać zablokowane przez nieodpowiednią pozycję ciała lub pochylenie główki. Niestety, w pierwszych miesiącach życia dzieci nie mają jeszcze pełnej kontroli głowy i szyi. Dlatego też nie są w stanie samodzielnie poprawić jej ułożenia na tyle, aby przywrócić prawidłowy rytm oddechowy.

Przedłużająca się asfiksja pozycyjna u najmłodszych dzieci może objawiać się:

• zasinieniem powłok skórnych,
• bladością skóry,
• nieprawidłowymi funkcjami oddechowymi.

Krótkotrwała asfiksja pozycyjna nie zawsze musi prowadzić do zagrożenia zdrowia i życia. Jednak przedłużające się zaburzenia prawidłowego rytmu oddechowego mogą przynieść tragiczne dla dziecka konsekwencje. Wiele zależy od tego na jakim etapie dziecku zostanie udzielona odpowiednia pomoc – im szybsza reakcja opiekuna, tym większe szanse na zminimalizowanie ryzyka.

2.1. Do jakiego wieku dzieci są zagrożone uduszeniem pozycyjnym?

Asfiksja pozycyjna może wystąpić niezależnie od wieku, nawet u osoby dorosłej. Jednak dorosłemu (o ile to możliwe) łatwiej jest zmienić samodzielnie ułożenie ciała, które zakłóca rytm oddechowy. Dlatego też asfiksją pozycyjną zagrożone są najbardziej niemowlęta oraz małe dzieci.

W pierwszych miesiącach życia dziecko nie jest w stanie w pełni samodzielnie kontrolować ułożenia głowy i szyi. Początkowo obwód główki noworodka jest większy od obwodu klatki piersiowej, dopiero około 4. miesiąca obwody te wyrównują się. Dlatego też jeśli maluch zostanie pozostawiony zbyt długo w nieodpowiedniej pozycji, np. z opadającą na klatkę piersiową, głową, może dojść do uduszenia pozycyjnego.

Z kolei u nieco starszych maluchów, które przebywają zbyt długo w pozycji pionowej (np. w fotelikach samochodowych), mogą pojawiać się zaburzenia krążenia. Nawet u zupełnie zdrowych maluchów, pozostawionych zbyt długo w pozycji zbliżonej do siedzącej, mogą pojawić się problemy z krążeniem – zmniejszenie poziomu tlenu we krwi, wzrost tętna oraz oddechu.

3. Najczęstsze przyczyny asfiksji pozycyjnej

Asfiksja pozycyjna spowodowana jest takim ułożeniem ciała, które niesie za sobą ryzyko uduszenia. Osoba znajdująca się w nieprawidłowej pozycji nie może uzyskać wystarczającej ilości powietrza do oddychania. Najczęstszą jej przyczyną jest użytkowanie fotelików samochodowych w sposób niezgodny z przeznaczeniem – zbyt długie pozostawianie w nich dzieci, nawet po zakończonej podróży.

Oczywiście nie jest to jedyne miejsce, w którym może dojść do asfiksji pozycyjnej u dzieci. Coraz częściej zaleca się, aby rodzice nie pozwalali maluchów na drzemki w huśtawkach, leżakach, bujakach czy wózkach spacerowych.

3.1. Jak prawidłowo korzystać z fotelików samochodowych?

Foteliki samochodowe, jak sama nazwa wskazuje, powinny być montowane w autach. Ich głównym zadaniem jest ochrona zdrowia i życia dziecka w czasie niespodziewanej kolizji. Jednak poza samochodem mogą one stanowić zagrożenie dla życia najmłodszych dzieci. Foteliki samochodowe postawione na płaskiej powierzchni wymuszają bowiem na dziecku przybranie nieprawidłowej pozycji – główka malca może znaleźć się w takim ułożeniu, które będzie utrudniało przepływ powietrza do płuc.

Jeśli fotelik samochodowy używany jest zgodnie ze swoim przeznaczeniem, wówczas zamontowany jest w aucie pod odpowiednim kątem. Odpowiedni kąt montażu sprawia, że główka dziecka nie opada. Ponadto coraz więcej producentów, chcąc zminimalizować zagrożenie związane z asfiksją pozycyjną, oferuje foteliki, które wyposażone są w funkcję spania. Możliwość regulacji pozwala malcom utrzymać bezpieczną pozycję w czasie snu podczas jazdy.

4. Zapobieganie asfiksji pozycyjnej, czyli jak zadbać o bezpieczny sen dziecka?

Najskuteczniejszym sposobem na ochronę malucha przed asfiksją pozycyjną jest zadbanie o to, by miejsce snu dziecka było bezpieczne – zarówno podczas krótkich drzemek, jak i całonocnego odpoczynku. Zaleca się, aby niemowlęta spały w dedykowanych dla nich łóżeczkach – stabilnych, płaskich o dość twardym podłożu. Drzemki w huśtawkach czy bujakach nie są zalecane.

W przypadku najmłodszych dzieci warto zadbać o to, żeby w łóżeczku nie znajdowały się żadne potencjalnie niebezpieczne przedmioty, takie jak poduszki, duże maskotki czy zbyt obszerne koce. Nie zaleca się także pozostawiania bez nadzoru niemowląt śpiących na brzuchu.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.