Czynniki nasilające ból brzucha. Jeden z nich na pewno cię zaskoczy

Kawa, mocna herbata, alkohol, dieta, stres, wysiłek fizyczny, a nawet pora roku - to czynniki, które mogą wzmagać i nasilać ból brzucha, także wtedy, gdy nie oznacza on groźnej choroby. Co robić, gdy boli brzuch?

Blanka Rogowska, dziennikarka Wirtualnej Polski: Czy zawsze, gdy boli brzuch trzeba się niepokoić?

Dr n. med. Tadeusz Tacikowski, gastrolog: Na pewno trzeba zasięgnąć porady lekarskiej. Jak brzuch zaboli raz na kilka miesięcy, to może być rzecz niegroźna, ale jeśli pojawia się częściej, stanowi dyskomfort, nie wolno tego lekceważyć.

Na przykład popularny refluks. Człowiek może odczuwać ból w dołeczku podsercowym, czyli w miejscu, gdzie kończy się mostek. W większości przypadków nie jest to groźne, ale dla pacjenta męczące. Ludzie skarżą się, że nie mogą w nocy spać, a w dzień normalnie funkcjonować.

Nawet jeśli nic w jamie brzusznej nie boli, zaleca się profilaktyczne wykonanie kolonoskopii u każdego po 50. roku życia. Pamiętajmy, że są choroby, które nie dają bólów brzucha, np. niektóre nowotwory w początkowych, a nawet średniozaawansowanych stadiach. Te mogą się objawiać anemią, krwawieniem z układu pokarmowego lub w ogóle nie dawać żadnych wyraźnych sygnałów, że coś jest z nami nie tak.

I odwrotnie. Nie zawsze ból brzucha jest przejawem choroby narządów jamy brzusznej.

Jaki może być powód? Co oprócz groźnej choroby nasila ból brzucha?

Dieta. Po pierwsze stałe nawyki żywieniowe, a po drugie także to, co po prostu zjedliśmy w ostatnim czasie.

Ból może wystąpić u osoby, która zjadła bardzo dużo słodyczy, suszonych czy surowych owoców. To może prowadzić do bolesnych wzdęć. Brzuch może też zaboleć od ostrego jedzenia. Wtedy najpewniej pojawi się w dołeczku podsercowym i będzie związany z refluksem. Należy też uważać na tłuste jedzenie.

Dieta ma też wpływ na bóle żołądkowe, refluks, dyspepsję czynnościową, czyli zaburzenie, które polega na tym, że żołądek za słabo się rozkurcza. Czujemy wtedy ciężar w nadbrzuszu.

Brzuch może boleć także ze zwykłego przejedzenia. Gdy zjemy za dużo, jelito staje się rozdęte. Taka sytuacja może też prowadzić do biegunki.

A używki?

Nadmierne picie kawy może przyczyniać się do wystąpienia przykrych dolegliwości brzusznych. Zdarza się, że skutkiem picia kawy są nudności, wzdęcia i właśnie ból brzucha.

Ból brzucha może też nasilać mocna herbata i oczywiście alkohol, szczególnie piwo i czerwone wino. Tu może nastąpić sytuacja, w której kwasy żołądkowe cofają się do przełyku.

Refluks nasilają także papierosy. Te dodatkowo podwyższają ryzyko zaostrzenia choroby Leśniowskiego-Crohna, czy zapalna jelit.

A stan naszej kondycji? Wysiłek fizyczny?

Oczywiście. Wysiłek fizyczny może powodować ból brzucha zarówno u osoby wysportowanej, jak i tej ze słabą kondycją.

Przy wysiłku fizycznym często głęboko się oddycha, połyka się powietrze i w konsekwencji następuje rozdęcie żołądka. W rezultacie odczuwamy ból brzucha.

Na bóle brzucha mogą też skarżyć się osoby ćwiczące na siłowni. Przy podnoszeniu ciężarów na zatrzymanym oddechu mogą nasilić się objawy związane z przepukliną rozworu przełykowego, co może skutkować bólami w dołeczku pod mostkiem lub zgagą.

Szczególnym przypadkiem, w którym narażamy się na ból brzucha, jest sytuacja, gdy podejmujemy wysiłek fizyczny bezpośrednio po obfitym posiłku. Jedzenie rozpycha żołądek, a jeśli do tego dodatkowo nałykamy się powietrza, dojdzie do takiego rozciągnięcia żołądka i jelit, że brzuch szybko nas rozboli.

To jest to, o czym potocznie mówimy, że to kolka u dorosłej osoby?

Takiego medycznego terminu nie ma, ale faktycznie taki rodzaj bólu ludzie często nazywają ''kolką powysiłkową''.

A stres?

To bardzo częsty czynnik, który powoduje ból brzucha. Zwłaszcza przy zespole jelita drażliwego stres może powodować bardzo różne mechanizmy, które objawiają się bólem brzucha. Stres może odpowiedzialny za zaburzenia mikrobioty jelitowej. Wtedy bakterie jelitowe fermentują to, co zjedliśmy, a toksyny bakteryjne mogą powodować skurcze jelit.

Może być też tak, że przy stresie dolny zwieracz przełyku częściej się rozkurcza, co może doprowadzić do cofania się kwasów żołądkowych z żołądka do przełyku. To będzie generowało bóle w dołeczku podsercowym - na granicy brzucha i klatki piersiowej.

Bóle brzucha mogą nasilać się też w zależności od momentu cyklu miesiączkowego u kobiety.

Oczywiście i nie chodzi tu tylko o powszechnie znane bóle menstruacyjne. Jeśli kobieta ma zaparcia, to w okresie miesiączki one najpewniej się zmniejszą. Nasilą się z kolei w okresie owulacji.

Podczas owulacji organizm zatrzymuje wodę w organizmie. Z tego powodu niektóre panie obserwują u siebie np. puchnięcie nóg. Treść kałowa się odwadnia, bo z jelita pobierana jest woda. W okresie miesiączki sytuacja się odwraca.

Czy są jakieś nieoczywiste czynniki, które mogą nasilać ból brzucha?

Pory roku. Do końca mechanizm tego zjawiska nie jest jeszcze wyjaśniony, ale zauważyliśmy, że u pewnej grupy pacjentów takie objawy pojawiają się wiosną i jesienią. Być może chodzi o pewnego rodzaju przestrojenie organizmu, także emocjonalne.

Stwierdzono, że niektóre choroby, np. wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba wrzodowa - u pewnej grupy pacjentów nasilają się również właśnie wtedy.

Dr n. med. Tadeusz Tacikowski jest absolwentem Akademii Medycznej w Warszawie, specjalistą chorób wewnętrznych i gastroenterologii. Pracuje w Luxmedzie, Centrum Medycznym Białołęka, Europejskim Centrum Medycznym.

Blanka Rogowska, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.