EMG (elektromiogram) - wskazania, przebieg badania
EMG (badanie elektromiograficzne) opiera się na rejestracji czynności elektrycznej mięśni. Czynność ta jest wynikiem zdolności wybiórczego przenikania jonów sodu i potasu przez błonę komórki mięśniowej w trakcie jej pobudzenia przez impuls nerwowy. Prowadzi to do nierównomiernego rozmieszczenia jonów sodu i potasu między wnętrzem komórki, a powierzchnią jej błony (odpowiedniej różnicy potencjałów) i w efekcie - jej depolaryzacji, co jest podstawą powstania skurczu komórki mięśniowej. Dzięki badaniu EMG zjawiska te mogą zostać przedstawione w sposób graficzny, co umożliwia wykrycie wielu chorób dotyczących zarówno nerwów, jak i mięśni.
EMG (elektromiogram) - wskazania, przebieg badania
W tym artykule:
EMG - wskazania do badania
Elektromiografia (EMG) jest podstawowym badaniem w diagnostyce chorób mięśni i nerwów obwodowych. Badanie EMG pozwala ustalić lokalizację i charakter zmian patologicznych w mięśniach oraz rozpoznanie chorób nerwów. Umożliwia ono przede wszystkim:
- zróżnicowanie, czy dany niedowład jest spowodowany uszkodzeniem nerwu czy mięśnia;
- wykrycie niewielkich uszkodzeń mięśni i nerwów, które jeszcze nie dają objawów;
- określenie wielkości uszkodzonego obszaru;
- śledzenie dynamiki procesu chorobowego.
Warto je również wykonać w celu oceny funkcji mięśni po urazach, przy istnieniu zespołów uciskowych, jak np. dyskopatia, stanów zapalnych korzeni nerwowych oraz w celu zaplanowania rehabilitacji u chorych po udarach mózgu. Klasyczne badanie EMG wzbogaca znacznie elektroneurografia, czyli badanie szybkości przewodnictwa nerwowego.
EMG - przebieg badania
W zależności od potrzeby badanie elektromiograficzne wykonuje się przy pomocy elektrod naskórnych lub elektrod igłowych wprowadzanych do mięśnia. Rejestrację przeprowadza się w stanie spoczynku mięśni oraz podczas różnie stopniowanego wysiłku. W warunkach prawidłowych w stanie spoczynku mięsień nie wykazuje żadnej aktywności (tzw. cisza bioelektryczna), podczas minimalnego ruchu powstaje tzw. zapis prosty złożony z pojedynczych potencjałów, a w trakcie maksymalnego wysiłku mięśnia liczne pojedyncze potencjały nakładają się na siebie i mamy tzw. zapis interferencyjny. Analizuje się także kształt, amplitudę i czas trwania pojedynczych potencjałów.
Nieprawidłowy zapis EMG obserwujemy, gdy dochodzi do uszkodzenia nerwu zaopatrującego daną grupę mięśni albo gdy uszkodzeniu ulega sam mięsień. Jeśli doszło do uszkodzenia nerwu, obserwuje się tzw. zapis neurogenny (potencjały pojawiają się w spoczynku, a przy maksymalnym wysiłku mamy zapis prosty, ponadto amplituda i czas trwania potencjałów są wydłużone). Natomiast jeśli uszkodzony jest mięsień, mamy tzw. zapis miogenny (nie ma czynności spoczynkowej, przy małym wysiłku pojawia się zapis interferencyjny, a potencjały są niskie i krótkie).
Przed EMG nie ma konieczności wykonywania wcześniej innych badań, należy jedynie umyć kończynę. Bezwzględnie nie należy smarować jej maściami i kremami. Wysterylizowaną igłę wbija się prostopadle do mięśnia, po czym wykonuje się wkłucie w odległości 1 - 2 cm od pierwszego. Badanie jest wykonywane przy minimalnym skurczu mięśni, po czym prowadzone jest przy maksymalnym skurczu mięśni, jaki pacjent może wykonać. Badanie trwa około 40 minut. EMG nie może być wykonywane u kobiet w ciąży.
EMG jest badaniem bezpiecznym, choć nie jest na pewno badaniem przyjemnym, gdyż wkłuwanie kilkakrotne igły w mięsień przyjemne nie jest dla nikogo, dlatego do jego wykonania są ściśle określone wskazania, którymi kieruje się neurolog wypisując pacjentowi skierowanie na takie badanie. Jednak przy podejrzeniu choroby mięśni czy nerwów, które zapewniają odpowiednie przewodnictwo elektryczne w mięśniach, przez co zapewniają prawidłową siłę skurczu mięśnia – badanie to jest niezbędne. Elektromiogram dostarcza informacje o pochodzeniu choroby, tzn. czy dysfunkcja mięśnia jest spowodowana patologią jego samego czy nerwów. Ponadto pozwala ocenić zaawansowanie choroby, rokowanie, a także wdrożenie właściwego leczenie, które może być kluczem do jak najdłuższego utrzymania sprawności pacjenta. Skuteczność badania jest wysoka i jeżeli nawet badanie elektromiograficzne nie da odpowiedzi na wszystkie pytania, będzie cenną wskazówką, jakie badania wykonać w następnej kolejności.
Źródła
- Przełom miasteniczny – opis przypadku
- Prusiński A. Neurologia praktyczna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, ISBN 83-200-3125-7
- Lehmann-Horn F., Ludolph A. NEUROLOGIA - diagnostyka i leczenie, Urban & Partner, Wrocław 2004, ISBN 83-89581-50-7
- Prusiński A. (red.), Neurologia w praktyce klinicznej - zasady diagnostyki i postępowania, Czelej, Lublin 2006, ISBN 83-89309-71-8
- Turaj W. (red.), Badanie obwodowego układu nerwowego, Urban & Partner, Wrocław 2008, ISBN 978-83-7609-029-0
- Bassetti C., Daetwyler C., Mumenthaler M. Diagnostyka różnicowa w neurologii, Urban & Partner, Wrocław 2008, ISBN 978-83-7609-036-8
Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.
