Glista ludzka - ja dochodzi do zakażenia? Objawy i leczenie glistnicy
Glista ludzka (Ascaris lumbricoides) to pasożyt przewodu pokarmowego, który jest przyczyną choroby o nazwie glistnica. Na zakażenie najbardziej narażone są osoby, które nie przestrzegają zasad higieny, np. nie myją rąk po wyjściu z toalety lub jedzą niemyte owoce lub warzywa. W grupie ryzyka, ze względu na mniejszą dbałość o higienę, są również małe dzieci. Mogą one zarazić się, np. biorąc do buzi ręce ubrudzone piaskiem, ziemią. Sprawdź, jakie są objawy zakażenia glistą ludzką i na czym polega leczenie.
1. Charakterystyka glisty ludzkiej
Glista ludzka to pasożyt, który bytuje w jelicie cienkim. Ma cylindryczny kształt, cielistą barwę i ciało zwężone na obu końcach. Samce glisty ludzkiej mogą osiągać do 1,5-3 cm długości i 0,2-0,4 cm szerokości, samice zaś odpowiednio – do 2,5-3,5 cm i 0,3-0,6 cm.
Samice mogą składać nawet 200 tysięcy jaj dziennie, które są wydalane z kałem. W sprzyjających warunkach (m.in. przy odpowiedniej temperaturze powietrza), po kilkunastu dniach w jajach rozwija się larwa.
Jaja zawierające larwę to tzw. jaja inwazyjne. Do zarażenia kolejnej osoby może dojść na skutek połknięcia jaj inwazyjnych np. z zanieczyszczonym pokarmem. Warto wiedzieć, że larwa znajdująca się w takim jajeczku zachowuje zdolność do zakażenia człowieka przez 2–5 lat.
W naszym kraju glista ludzka jest jednym z najczęściej występujących pasożytów. Szacuje się, że na glistnicę choruje nawet 18 proc. Polaków.
2. Jak dochodzi do zakażenia glistą ludzką?
Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez połknięcie jaj z larwami glisty ludzkiej. Może do tego dojść w wyniku:
- nieodpowiedniej higieny - na zakażenie narażone są zwłaszcza osoby, które nie myją rąk po skorzystaniu z toalety lub przed jedzeniem
- zjedzenia niedokładnie umytych warzyw i owoców
- wypicia wody zanieczyszczonej jajami pasożyta
- w przypadku dzieci na skutek włożenia do buzi palców ubrudzonych piaskiem z piaskownicy
Po dostaniu się do organizmu jaja docierają do jelita cienkiego. Następnie z jaj uwalniają się larwy, które przenikają przez ścianę jelita do krwi i wraz z nią "wędrują" po organizmie. Mogą dotrzeć do różnych narządów, w tym do płuc.
Po przebiciu pęcherzyków płucnych, wędrują ku górze, do gardła. Tu, po odkrztuszeniu, powtórnie zostają połknięte. W ten sposób ostatecznie osiadają w jelicie cienkim, gdzie larwy glisty ludzkiej przekształcają się w postacie dorosłe. Mogą tam przetrwać nawet 1-2 lata.
3. Objawy glistnicy
Pierwsze objawy glistnicy pojawiają się w okresie wędrówki larw glisty ludzkiej do płuc, po ok. 5-6 dniach od zakażenia. Mogą wtedy wystąpić:
- podwyższona temperatura ciała,
- dreszcze,
- uczucie duszności,
- kaszel,
- odkrztuszanie plwociny podbarwionej krwią.
Po ok. 2-3 miesiącach od zakażenia glistą ludzką, kiedy w jelitach pojawiają się dorosłe osobniki glisty, wystąpić mogą:
- bóle brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka lub zaparcia,
- wzdęcia.
Oprócz wyżej wymienionych objawów mogą pojawić się również te związane z działaniem toksycznych substancji wydzielanych przez glisty. Należą do nich:
- objawy neurologiczne (bóle głowy, bezsenność, uczucie pobudzenia),
- objawy alergiczne (zmiany skórne pod postacią pokrzywki, obrzęki zlokalizowane na powiekach, zapalenie spojówek, nieżyt nosa, napady astmy).
Niektóre larwy trafiają do różnych narządów, np. wątroby, mózgu, gdzie otorbiają się i tworzą tzw. guzki robacze. W jelicie może się znajdować nawet kilkaset glist jednocześnie. Wówczas może dojść do powikłań w postaci niedrożności jelit lub zapalenia wyrostka robaczkowego.
Należy zaznaczyć, że objawy zakażenia glistą ludzką zależą od intensywności inwazji pasożytniczej oraz od osobniczej wrażliwości człowieka. U niektórych dorosłych glistnica może przebiegać bezobjawowo.
Objawy glisty ludzkiej nasilają się wraz ze wzrostem ilości pasożytów. Zaatakowany organizm jest osłabiony z powodu silnych toksyn wydzielanych przez obumierające pasożyty.
Zakażenie_ Ascaris lumbricoides _nie zawsze powoduje szereg objawów glisty ludzkiej, wskazujących na zainfekowanie organizmu. Może przebiegać bezobjawowo lub wręcz przeciwnie, może dojść do braku łaknienia, bólu brzucha i wymiotów, nudności, zaparć i biegunek a także silnych bólów głowy.
4. Diagnostyka glistnicy
W przypadku podejrzenia glistnicy, wykonuje się badanie kału na obecność jaj pasożyta. Kał należy pobrać 3 razy w ciągu 10 dni, co 2-3 dni.
Warto jednak pamiętać, że mimo obecności glisty ludzkiej w organizmie, wynik badania może być fałszywie ujemny. Dzieje się tak, gdy glisty ludzkie nie są jeszcze dojrzałe i nie składają jaj lub gdy są stare, obumierają i zaczynają się rozkładać.
Najbardziej wiarygodne wyniki otrzymuje się po około 3 miesiącach od zakażenia. Wtedy glista ludzka osiąga dojrzałość i rozpoczyna składanie jaj.
Można również wykonać badania serologiczne, które polega na wykryciu przeciwciał wytwarzanych przeciwko temu pasożytowi w surowicy krwi.
5. Leczenie glistnicy
Leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwpasożytniczych, których działanie powoduje obumarcie glist, które wydala się wraz z kałem.
Niektórzy zalecają metody alternatywne, np. pestki dyni czy czosnek, jednak nie ma dowodów naukowych potwierdzających ich skuteczność. Leczenie zawsze należy konsultować z lekarzem.
6. Jak zapobiec zakażeniu glistą ludzką?
Przede wszystkim należy przestrzegać zasad higieny, dbać o regularne mycie rąk, zwłaszcza przed jedzeniem. Należy również pamiętać o dokładnym myciu owoców i warzyw przed ich spożyciem, a także unikać picia wody nieprzegotowanej lub niebutelkowanej. Trzeba także uczyć dzieci odpowiedniej higieny już od najmłodszych lat, by wiedziały, że nie można wkładać brudnych rąk do buzi.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.