Główna przyczyna zapalenia trzustki. "Może dojść do ostrej niewydolności wielonarządowej i zgonu"
Nadmiar alkoholu, zwłaszcza w połączeniu z ciężkim jedzeniem to jedna z głównych przyczyn ostrego zapalenia trzustki, które może się skończyć tragicznie. - Zanim jeszcze wystąpią jakiekolwiek późne powikłania, może dojść do ostrej niewydolności wielonarządowej i zgonu. Problem w tym, że trudno przewidzieć, czy u konkretnego pacjenta będzie taki, a nie inny przebieg - ostrzega dr n. med. Tadeusz Tacikowski.
1. Alkohol to główna przyczyna zapalenia trzustki
"Ostre zapalenie trzustki - sytuacja, która w 80 proc. przypadków dotyczy osób, które nadużyły alkoholu. Wymioty, zaburzenia elektrolitowe, gorączka, podwyższenie amylazy i lipazy - to mogą być oznaki tego, że Wasz najważniejszy narząd trawienny postanowił strawić sam siebie. Bo trzustka podrażniona trawi się sama - ostrzega na Instagramie dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska, specjalistka medycyny rodzinnej, członkini Polskiego Towarzystwa Żywieniowego i założycielka Instytutu Medycyny Integracyjnej Arcana.
Dr Cubała-Kucharska zaznacza, że zapaleniu trzustki sprzyja kamica żółciowa i stłuszczenie wątroby. "Niestety, leczenie to bezwzględna dieta. Rzadko jest tak, że jesteśmy 'niewinni'. Na zapalenie trzustki trzeba sobie dobrze zapracować" - zwraca uwagę lekarka.
2. "Wystarczy nawet mała ilość alkoholu"
- Dwa główne czynniki odpowiadające za ostre zapalenie trzustki to alkohol i kamica żółciowa. Chorobę mogą wywołać także przyjmowane leki czy zaburzenia lipidowe wynikające z podwyższonego stężenia trójglicerydów we krwi - tłumaczy w rozmowie z WP abcZdrowie dr n. med. Tadeusz Tacikowski, specjalista gastroenterologii i chorób wewnętrznych.
- W przypadku alkoholu szczególnie szkodliwe jest jego połączenie z ciężkim i obfitym jedzeniem, a to zdarza się bardzo często. Wówczas nawet małe ilości alkoholu mogą wystarczyć, żeby skończyło się zapaleniem - dodaje.
Dlaczego alkohol jest tak groźny dla trzustki? - Mechanizm, który za to odpowiada, nie został do końca potwierdzony, ale najprawdopodobniej chodzi o blokowanie wydzielania soków trzustkowych do dwunastnicy. Z jednej strony pod wpływem alkoholu i ciężkiego jedzenia ich synteza jest wzmożona, z drugiej - nie mają ujścia do dwunastnicy, co prowadzi do stanu zapalnego - tłumaczy gastrolog.
Dochodzi wówczas do patologicznej sytuacji, kiedy trzustka zaczyna trawić samą siebie i tkanki otaczające, co powoduje nieodwracalne zmiany w jej strukturze.
3. Zapalenie trzustki - jak je rozpoznać?
Jak rozpoznać, że doszło do zapalenia? - Objawów zapalenia trzustki nie sposób nie zauważyć. To przede wszystkim bardzo silny ból w nadbrzuszu, na który nie pomogą zwykłe środki przeciwbólowe. Wbrew powszechnej opinii, jest on odczuwany w centralnej części brzucha, a nie po lewej stronie - zaznacza lekarz. - W takich sytuacjach pacjent trafia do szpitala. Musimy oczywiście wykluczyć m.in. chorobę wrzodową, perforację wrzodu żołądka lub dwunastnicy czy inne problemy z układem pokarmowym, ale jeśli badania wykażą znacznie podwyższony poziom amylazy, czyli enzymu trzustkowego odpowiedzialnego za rozkładanie węglowodanów, to mamy już prawie stuprocentową pewność, że to zapalenie trzustki - dodaje.
Wówczas trzeba działać błyskawicznie, bo zapalenie trzustki może się skończyć tragicznie.
- Zapalenie wywołane przez alkohol jest bardzo nieprzewidywalne, może mieć gwałtowny i ciężki przebieg. Z kolei w przypadku zapalenia wywołanego przez kamicę żółciową, szybko możemy usunąć przyczynę, czyli kamień, który blokuje ujście soków trzustkowych - tłumaczy dr Tacikowski. - W przypadku ostrego zapalenia trzustki stosujemy różne metody lecznicze m.in antybiotyki, metody operacyjne z usunięciem martwiczo zmienionych tkanek trzustki, płukanie otrzewnej czy specjalistyczne żywienie, np. za pomocą sondy lub dożylne. Pamiętajmy jednak, że gdy do pewnych reakcji już doszło, nie jesteśmy ich w stanie łatwo odwrócić - dodaje.
4. Zapalenie trzustki jest śmiertelnie niebezpieczne
Skutki w dużej mierze zależą od indywidualnych predyspozycji organizmu. U niektórych pacjentów wystarcza kilkudniowa hospitalizacja, a u innych leczenie trwa miesiącami, bo doszło do poważnych powikłań i konieczna jest operacja. - Jednym z najpoważniejszych powikłań zapalenia jest martwica trzustki, której bezpośrednim skutkiem jest zakażenie i zgon, jeśli w porę jej nie usuniemy. W takich sytuacjach konieczna jest operacja - tłumaczy gastrolog.
- Może się jednak zdarzyć, że w przebiegu zapalenia bardzo szybko dochodzi do ostrej niewydolności wielonarządowej i zgonu, zanim jeszcze wystąpią jakiekolwiek późne powikłania. Problem w tym, że trudno przewidzieć, czy u konkretnego pacjenta będzie taki, a nie inny przebieg. Nie ma znaczenia też wiek, bo zdarza się to także u młodych osób. Dlatego jest to takie niebezpieczne - podkreśla lekarz.
Zaznacza, że oprócz specjalistycznego leczenia w szpitalu, konieczna jest zmiana nawyków żywieniowych i rezygnacja z alkoholu. Niestety część pacjentów tego nie przestrzega, przez co dochodzi do kolejnych zapaleń, które mogą być jeszcze groźniejsze.
Katarzyna Prus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.