Trwa ładowanie...

Goleń człowieka – budowa, ból podudzia i leczenie

Avatar placeholder
10.11.2023 16:12
Goleń człowieka to część kończyny dolnej, znajduje się między stawem skokowym i kolanowym.
Goleń człowieka to część kończyny dolnej, znajduje się między stawem skokowym i kolanowym. (Adobe Stock)

Goleń to dalszy odcinek kończyny dolnej, którego szkielet stanowią kość piszczelowa i strzałka. Budową przypomina przedramię. Jaka jest różnica między podudziem a łydką? Gdzie jest goleń? Co warto wiedzieć o bólu struktury i jego leczeniu?

spis treści

1. Co to jest goleń u człowieka?

Goleń (crus), nazywana podudziem, to część element kończyny dolnej. Jest zlokalizowana w jej dolnej części. Znajduje się między stawem skokowym i kolanowym. Od góry goleń sąsiaduje z kolanem.

Granicę struktur stanowi linia poprowadzona poziomo wokół kończyny dolnej przechodząca pół centymetra poniżej guzowatości piszczeli. Dolna granica goleni oddziela ją od stopy. Wyznacza ją linia pozioma poprowadzona wokół kończyny dolnej, która przechodzi przez wierzchołek kostki przyśrodkowej i bocznej.

2. Budowa goleni

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Podudzie składa się z dwóch kości: piszczelowej (tibia) i strzałkowej (fibula), które są połączone stawem piszczelowo-strzałkowym, błoną międzykostną i więzozrostem piszczelowo-strzałkowym. Budową przypomina kości przedramienia: kość piszczelowa odpowiada kości promieniowej, a kość strzałkowa kości łokciowej.

Kość piszczelowa jest bardziej masywna od kości strzałkowej. To ona łączy się stawowo z kością udową. Kość strzałkowa jest długą i smukłą kością. Jej bliższy koniec, to jest głowa kości strzałkowej, tworzy bezpośrednie połączenie z kością piszczelową.

Do kości goleni przyczepione są także mięśnie, które dzieli się na trzy grupy. To:

  • grupa przednia - obejmują mięśnie kończyny dolnej zlokalizowane z przodu kończyny, to mięśnie prostowniki stopy i palców, takie jak mięsień piszczelowy przedni który obraca stopę, mięsień prostownik długi palców, który prostuje paluch i stopę oraz mięsień prostownik długi palucha, który prostuje palce oraz prostuje, nawraca i odwodzi stopę,
  • grupa boczna - mięśnie strzałkowe obejmuje dwa mięśnie strzałkowe: długi (to najsilniejszy mięsień nawracający stopę) i krótki,
  • grupa tylna - to zginacze stopy, które , które podeszwowo zginają stronę i unoszą piętę. Dzieli się je na powierzchniowe i głębokie.

Powierzchowną grupę tylną mięśni goleni stanowi mięsień trójgłowy łydki. Składa się na niego mięsień płaszczkowaty, mięsień brzuchaty łydki oraz mały mięsień podeszwowy.

Warstwa głęboka grupy tylnej mięśni goleni obejmuje mięsień podkolanowy, mięsień zginacz placów długi, mięsień piszczelowy tylny oraz mięsień zginacz palucha.

Goleń a łydka

Jaka jest różnica pomiędzy golenią a łydką? Obydwie są częściami kończyny dolnej, jednak goleń znajduje się na jej przodzie, a łydka - z tyłu goleni. Łydka to tylna część goleni. Jest zbudowana z włókien mięśniowych, którą tworzy mięsień brzuchaty łydki i mięsień płaszczkowaty.

3. Ból goleni

Typowe dla bólu goleni jest to, że nasila się podczas ruchu. Często też towarzyszą mu obrzęk, siniaki, krwiaki i stan zapalny goleni. Ból goleni może być następstwem:

  • przeciążenia,
  • wady postawy np. płaskostopie,
  • długotrwałego przebywania w pozycji stojącej,
  • noszenia nieodpowiedniego obuwia,
  • intensywnego wysiłku fizycznego, brakuu rozgrzewki przed treningiem, rozciągania mięśni po treningu, zbyt długich i wyczerpujących treningów, braku czasu na regenerację, a także nieprawidłowej postawy ciała podczas ćwiczeń,
  • urazu, także złamania (golenie są słabo osłonięte przez tkankę mięśniową i tkankę tłuszczową).

Ból goleni jest dobrze znany osobom, które trenują takie dyscypliny sportu jak piłka nożna, taniec, koszykówka, tenis ziemny, lekkoatletyka czy bieganie (tzw. shin splints, czyli „ból goleni u biegaczy”).

Złamania kości strzałkowej czy lub kości piszczelowej należą do częstych urazów w obrębie kończyny dolnej. Dochodzi do niego, gdy stopa ustawia się pod kątem do podłoża, a podudzie ulega rotacji na przykład podczas nagłego zwrotu podczas biegu, zeskoku na źle postawioną stopę, utknięcia obciążonej stopy czy wypadku komunikacyjnego.

Zdarza się, że ból goleni jest objawem chorób toczących się w tkance kostnej lub mięśniowej oraz różnych nieprawidłowości. To na przykład:

  • zapalenie kości,
  • zespół ciasnoty powięzi,
  • zapalenie okostnej,
  • torbiel kości,
  • guzowatość kości,
  • rak kości. Z tego powodu nie wolno go bagatelizować, zwłaszcza gdy jest silny bądź przewlekły.

Leczenie bólu goleni zależy od przyczyny pojawienia się dolegliwości. Gdy odpowiada za nie przeciążenie, wystarczy odpoczynek, masaż, zimne kompresy, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (tabletki, kapsułki żele czy maści).

Gdy doszło do złamania, trzeba unieruchomić nogę. W tym celu stosuje się opatrunek gipsowy, śruby i metalowe płytki. Złamania z przemieszczeniem wymagają operacji.

W pozostałych przypadkach, gdy ból jest silny, nie mija w ciągu kilku bądź nie jest bardzo uciążliwy, ale towarzyszy stale, należy udać się na wizytę do specjalisty, który wdroży diagnostykę i zaordynuje stosowne leczenie.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze