Gruczoły Montgomery’ego – budowa, funkcje, infekcje
Gruczoły Montgomery’ego to niewielkie uwypuklenia widoczne na otoczce gruczołu piersiowego. Choć niewiele się o nich mówi, pełnią ważną rolę podczas karmienia piersią. Zwykle nie są widoczne. Powiększają się w czasie ciąży i stopniowo zmniejszą po zakończeniu laktacji. Jak wyglądają i jaką pełnią rolę? Gdzie się dokładnie znajdują?
1. Co to są gruczoły Montgomery’ego?
Gruczoły Montgomery’ego to gruczoły łojowe. Te drobne wypukłości w otoczce, ciemnym obszarze brodawki sutkowej gruczołu piersiowego, przypominają małe guzki. Ich nazwa pochodzi od nazwiska irlandzkiego ginekologa Williama Montgomery’ego, który opisał je po raz pierwszy w 1837 roku.
Budowa kobiecej piersi
Gruczoł sutkowy, inaczej gruczoł piersiowy, nazywany też gruczołem mlekowym czy po prostu sutkiem lub piersią, jest parzystym narządem o kształcie półkulistym lub stożkowatym. Piersi położone są symetrycznie na przedniej ścianie klatki piersiowej, gdzie zajmują okolicę pomiędzy trzecim a szóstym lub siódmym żebrem.
Gruczoł piersiowy to największy gruczoł w ciele człowieka. Jest zbudowany głównie z tkanki gruczołowej oraz tłuszczowej (podskórnej, międzygruczołowej i zagruczołowej), także tkanki łącznej oraz naczyń krwionośnych, limfatycznych i nerwów. Od czego zależy wielkość sutków? Głównie od zawartości tkanki tłuszczowej.
Na szczycie kobiecej piersi, nieco poniżej środka, zlokalizowana jest stożkowata lub cylindryczna brodawka piersiowa. Dookoła niej znajduje się otoczka piersi.
Brodawka sutkowa (potocznie zwana sutkiem) jest położona w centralnej części otoczki, skierowana nieco ku górze i do boku. Jej skóra jest lekko pofałdowana wskutek występowania drobnych brodaweczek stanowiących ujścia przewodów mlecznych.
Powierzchnia otoczki piersiowej, czyli okrągły obszar otaczający brodawkę o zabarwieniu kontrastującym ze skórą piersi, również nie jest gładka. Występują na niej drobne wzniesienia, gruczoły apokrynowe łojowe ze swymi ujściami (gruczoły otoczki). To tak zwane gruczoły Montgomery’ego (Montgomery glands).
2. Jak wyglądają gruczoły Montgomery’ego
Gruczoły Montgomery'ego mają postać wypukłych zgrubień w kolorze otoczki (lub białawym). Otoczka każdej piersi może mieć do 40 guzków, średnio na piersi znajduje się ich od 10 do 20. Ich wielkość może się różnić u każdej kobiety, niemniej regułą jest, że guzki Montgomery’ego ulegają zwykle znacznemu powiększeniu w ciąży i jakiś czas po niej. Gdy są uaktywnione, mogą przypominać wypryski kojarzone z trądzikiem, choć nimi nie są. To naturalne struktury anatomiczne. Po zakończeniu laktacji gruczoły zmniejszają się i powracają do normalnych rozmiarów. Znów stają się zauważalne.
Gruczoły Montgomery’ego mogą ulegać nie tylko w czasie ciąży, ale i w innych okresach, w których dochodzi do zmian hormonalnych (np. okres dojrzewania). Czasem zdarza się, że przyczyną powiększenia guzków na otoczce jest stres, substancja zawarta w leku, nagła utrata lub przyrost masy ciała, zbyt ciasna odzież, nadmierna stymulacja sutków, ale i rak piersi.
3. Funkcje gruczołów Montgomery’ego
Gruczoły Montgomery są połączeniem gruczołów mlecznych i gruczołów łojowych. Pełnią ważną rolę: produkują naturalną, oleistą substancję, która nawilża brodawki sutkowe podczas laktacji. To pozwala uniknąć urazów i dyskomfortu.
Co więcej, wydzielina oczyszcza sutek oraz otoczkę. Ponieważ substancja ma właściwości antybakteryjne, zapobiega wzrostowi drobnoustrojów i pomaga tym samym chronić pierś przed zakażeniem. Gdy kobieta karmi piersią swoje dziecko, wytwarzane w niej wydzieliny pomagają również zapobiegać zanieczyszczeniu pokarmu.
4. Zapalenie gruczołu Montgomery’ego
Gruczoły Montgomery’ego mogą zostać zainfekowane, mogą być także zatkane. Wówczas zwykle pojawia się obrzęk, zaczerwienienie i ból. Czasami dochodzi również do powstania tak zwanego ropnia Montgomery'ego. W takiej sytuacji na otoczce brodawki sutkowej powstaje czyrak, zwykle przekształcający się w ropień. Wszelkie dolegliwości oraz niepokojące zmiany w okolicy brodawki sutkowej powinny skłonić do kontaktu z lekarzem.
Jak zapobiegać infekcjom gruczołów Montgomery’ego? Kluczową rolę odgrywa właściwa higiena i odpowiednia pielęgnacja. Najważniejsze jest, by:
- nie ściskać gruczołów Montgomery’ego. Niedopuszczalne jest ich wyciskanie, nawet gdy się powiększają się i wyglądają jak pryszcze,
- podczas karmienia piersią do mycia sutków trzeba stosować środki, które nie zawierają mydła, alkoholu czy innych substancji wysuszających, ściągających czy dezynfekujących skórę.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.