Higiena psychiczna – jak o nią dbać?
Higiena psychiczna w myśl definicji to wszelkie działania zmierzające do ochrony zdrowia psychicznego. To także nauka, która zajmuje się zarówno badaniem czynników wywołujących zakłócenia zdrowia psychicznego, jak i popularyzacją zaleceń przeciwdziałających powstawaniu nerwic oraz innych zaburzeń psychiczno-nerwowych. Czym jest higiena psychiczna w praktyce? Dlaczego warto o nią dać? Jak to robić?
1. Co to jest higiena psychiczna?
Higiena psychiczna z definicji to postępowanie, które zmierza do utrzymania lub przywrócenia zdrowia psychicznego. Obejmuje wszelkie działania zmierzające do jego ochrony.
Zdrowie psychiczne, inaczej dobrostan psychiczny, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje jako stan dobrego samopoczucia, w którym jednostka realizuje swoje zdolności, potrafi radzić sobie z normalnymi stresami życiowymi, może pracować i jest w stanie działać na rzecz swojej społeczności. Jest podstawą dobrej jakości życia w każdym jego okresie. Oznacza dużo więcej niż brak zaburzeń psychicznych.
Higiena psychiczna to również nauka teoretyczna, w centrum zainteresowania której znajduje się analiza czynników wywołujących zakłócenia zdrowia psychicznego. Jej celem jest także popularyzacja zaleceń, które przeciwdziałają pojawianiu się nerwic oraz zaburzeń psychiczno-nerwowych.
2. Cele higieny psychicznej
Higiena psychiczna to nic innego jak zaspakajanie wszelkich potrzeb człowieka, takich jak potrzeby fizjologiczne, przynależności, uznania czy samorealizacji. Przestrzeganie jej zasad może zapobiegać wielu problemom, kryzysom życiowym oraz zaburzeniom psychicznym.
Celem higieny psychicznej jest dbanie o wysoką jakość życia ludzi poprzez wzmacnianie ich odporności psychicznej (rezyliencji) oraz posiadanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Można powiedzieć, że jej istotą jest pielęgnowanie zdrowia psychicznego.
3. Dlaczego trzeba dbać o higienę psychiczną?
Codziennie jesteśmy narażani na nieustanne działanie różnorakich bodźców, zmagamy się z wieloma przeciwnościami i znajdujemy się w różnych, często niekomfortowych sytuacjach życiowych. Niektóre doświadczenia nie tylko wykraczają poza strefę komfortu, ale i przekraczają nasze zdolności adaptacyjne. To prowadzi do zaburzeń równowagi psychicznej, które wywołują stan wzmożonego napięcia emocjonalnego i narastania konfliktów wewnętrznych.
Problemy w sferze psychicznej są niebezpieczne. Odbijają się na zdrowiu fizycznym, powodują trudności w relacjach interpersonalnych. Wywołują problemy ze snem, rozdrażnienie, przedłużający się stan przemęczenia. To negatywnie wpływa nie tylko na samopoczucie, ale i życie rodzinne, towarzyskie i zawodowe.
Jak temu zapobiegać? Z pomocą przychodzą metody i narzędzia higieny psychicznej. Te, by nie dopuścić do zaburzeń, koncentrują się na stworzeniu optymalnych warunków rodzinnych, zawodowych i społecznych oraz uodpornienie człowieka na ujemne działania środowiska.
4. Jak dbać o higienę psychiczną?
O swoje zdrowie psychiczne należy dbać dokładnie tak, jak o zdrowie fizyczne, czyli permanentnie. Codziennie staramy się przecież dobrze odżywiać, wysypiać, ruszać, myć ciało. Co robić, by zadbać także o umysł?
Dbania o siebie można się nauczyć i uczynić nawykiem. Warto potraktować to jako inwestycję. Co można robić?
Odpoczywać. Znaleźć czas dla siebie i swojego hobby. Chodzić na spacery, czytać książki, oglądać ulubione seriale. Słuchać muzyki, majsterkować czy ćwiczyć jogę. Każdy sposób jest dobry, jeśli tylko daje wytchnienie i nastraja pozytywnie, pozwala się zrelaksować i zregenerować siły.
Myśleć pozytywnie. Optymizm to podstawa. Z każdej sytuacji warto wyciągać wnioski i nie zamartwiać się. Można się tego nauczyć. Dbanie o dobre samopoczucie pomaga dostrzegać korzystne aspekty sytuacji, lepiej poznawać siebie oraz wzmacniać mocne strony.
Szanować siebie i innych.
Nie koncentrować się na swoich wadach i niedostatkach, a zaletach i wdzięczności. To fundamenty dobrej kondycji psychicznej.
Unikać toksycznych relacji i związków. Otaczać się przyjaźnie nastawionymi ludźmi, którzy wspierają się w rozwoju.
Zaspokajać swoje potrzeby.
Być dla siebie dobrym i wyrozumiałym.
Unikać destrukcyjnych, nadmiernie stresujących sytuacji.
Najważniejsze jest, by wyrobić w sobie nawyk codziennego i kompleksowego dbania o siebie. Pochylenie się nad swoimi potrzebami i komfortem psychicznym nie może być jednorazowym zabiegiem, ponieważ takie działania nie przyniosą efektu. Warto pamiętać, że zdrowa psychika ma wpływ na ciało, ale i jakość codziennego funkcjonowania.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.