Trwa ładowanie...

Hydroksyzyna - działanie, dawkowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

 Paula Komendarczuk
07.01.2025 11:48
Hydroksyzyna w Polsce jest sprzedawana wyłącznie na receptę.
Hydroksyzyna w Polsce jest sprzedawana wyłącznie na receptę. (123rf)

Hydroksyzyna to lek uspokajający, który stosuje się również w leczeniu alergii, ponieważ wykazuje działanie przeciwhistaminowe. Jest to popularny środek uznawany za bezpieczny, jednak jak każdy może spowodować działania niepożądane. Hydroksyzyna jest dostępna na receptę, lekarz powinien wiedzieć o wszystkich przyjmowanych lekach i ustalić odpowiednie dawkowanie preparatu. Co to jest hydroksyzyna i jakie ma działanie? Jakie są wskazania i przeciwwskazania do jej stosowania? Jak dawkować ten lek?

spis treści

1. Co to jest hydroksyzyna?

Hydroksyzyna to związek chemiczny, pochodna piperazyny. Dostępna jest wyłącznie na receptę, jedynie w innych krajach można ją kupić bezpośrednio w aptece. Jest to lek uspokajający, przeciwlękowy i przeciwhistaminowy.

Nie ma wpływu na czynności kory mózgowej, ale hamuje aktywność ośrodków podkorowych. Hydroksyzyna dobrze się wchłania, jej działanie jest zauważalne w ciągu 5-10 minut w przypadku syropu i po 30-45 minutach po zażyciu jej w formie tabletek.

Po dwóch godzinach w organizmie uzyskuje najwyższe możliwe stężenie. Jest wydalana przez nerki w postaci metabolitów. Efekty działania hydroksyzyny na pokrzywkę i swędzenie mogą utrzymywać się nawet dobę, a jej właściwości uspokajające trwają około 12 godzin.

2. Działanie hydroksyzyny

Zobacz film: "Leczenie depresji"

Hydroksyzyna zmniejsza uczucie zagrożenia i niepokoju, łagodzi lęki oraz redukuje napięcie mięśniowe. Ma również pozytywne działanie na jakość snu, wydłuża czas odpoczynku, niweluje przebudzenia w nocy i skraca etap zasypiania.

Nie powoduje zaburzeń pamięci ani objawów odstawiennych. Jest pomocna w przypadku reakcji alergicznych, powodujących świąd, takich jak pokrzywka czy zapalenie skóry. Hydroksyzyna jest stosowana u osób, które mają problemy z równowagą lub cierpią na bezsenność.

Ma także właściwości przeciwwymiotne, przeciwbólowe i rozkurczowe. Lek często jest podawany przed poważnymi zabiegami operacyjnymi oraz po nich, ponieważ ułatwia odpoczynek i regenerację organizmu. Czasami stosuje się hydroksyzynę w leczeniu choroby lokomocyjnej oraz w przypadku objawów po odstawieniu alkoholu.

3. Wskazania do stosowania hydroksyzyny

Hydroksyzyna jest przepisywana przez psychiatrę lub lekarza pierwszego kontaktu, gdy u pacjenta występuje:

  • napięcie,
  • lęk,
  • niepokój,
  • pobudzenie psychoruchowe,
  • nerwica,
  • zaburzenia lękowe,
  • nudności,
  • odruchy wymiotne,
  • świąd skóry,
  • pokrzywka.

4. Przeciwwwskazania do stosowania hydroksyzyny

Stosowanie hydroksyzyny jest zabronione, gdy występuje:

  • ciąża,
  • karmienie piersią,
  • jaskra,
  • nadwrażliwość na składnik leku,
  • uczulenie na cetyryzynę,
  • uczulenie na pochodne piperazyny,
  • uczulenie na aminofilinę,
  • uczulenie na etylenodiaminę,
  • porfiria,
  • wrodzone lub nabyte wydłużenie odstępu QT w zapisie EKG,
  • choroby sercowo-naczyniowe,
  • zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia, hipomagnezemia),
  • nagła śmierć sercowa w rodzinie,
  • zmniejszenie częstotliwości rytmu serca (bradykardia),
  • stosowanie leków, które mogą wydłużać odstęp QT,
  • stosowanie leków, które mogą powodować zaburzenia rytmu serca typu torsade de pointes,
  • osłabiona perystaltyka przewodu pokarmowego,
  • zaburzenia w odpływie moczu z pęcherza,
  • napady drgawkowe,
  • choroby nerek,
  • choroby wątroby,
  • zaburzenia rytmu serca,
  • przerost prostaty,
  • choroby tarczycy,
  • nadciśnienie,
  • astma,
  • problemy z oddychaniem,
  • wrzody żoładka,
  • niedrożność jelit,
  • nietolerancja laktozy,
  • niedobór laktazy,
  • zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy,
  • choroba alkoholowa.

5. Dawkowanie hydroksyzyny

Hydroksyzynę powinno stosować się w najmniejszej skutecznej dawce przez możliwie najkrótszy czas. Przekroczenie zaleconych dawek nie zwiększa skuteczności leku, a może mieć negatywny wpływ na stan zdrowia.

Wszystkie wątpliwości dotyczące stosowania hydroksyzyny należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Tabletki powinno się połykać w całości po posiłkach, popijając wodą.

Dawkowanie hydroksyzyny dla dorosłych

  • objawowe leczenie lęku - 50 mg na dobę w 2-3 dawkach,
  • objawowe leczenie silnego lęku - 100 mg na dobę pod nadzorem lekarza,
  • objawowe leczenie świądu - początkowo 25 mg przed snem, w razie potrzeby zwiększanie dawki stopniowo do 25 mg przyjmowanej 3-4 razy na dobę,
  • premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi - 50-100 mg jednorazowo.

Dawkowanie hydroksyzyny dla dzieci

  • objawowe leczenie świądu u dzieci od 12. miesiąca życia - 1–2 mg/kg masy ciała na dobę w dawkach podzielonych,
  • premedykacja przed zabiegami chirurgicznymi - 0,6 mg/kg masy ciała w pojedynczej dawce.

U dzieci do 40 kg maksymalna dobowa dawka wynosi 2 mg na kilogram masy ciała. U dzieci o masie ciała większej niż 40 kg maksymalna dobowa dawka to 100 mg.

U dzieci od 6 roku życia najlepiej podawać hydroksyzynę w postaci syropu, co ułatwi odmierzenie dawki i zmniejszy ryzyko zachłyśnięcia. Dla osób w podeszłym wieku oraz u chorych z chorobami nerek lekarz powinien zalecić odpowiednie dawkowanie. Maksymalna dawka nie powinna przekroczyć 50 mg na dobę.

6. Skutki uboczne po zastosowaniu hydroksyzyny

Hydroksyzyna jest uważana za bezpieczny lek, ale jak każdy środek farmakologiczny może wywołać niepożądane reakcje organizmu, takie jak:

  • senność,
  • zmęczenie,
  • osłabienie,
  • znużenie,
  • suchość błon śluzowych jamy ustnej,
  • ból głowy,
  • zawroty głowy,
  • mdłości,
  • gorączka,
  • stan pobudzenia,
  • drgawki,
  • tachykardia,
  • omamy i halucynacje,
  • dezorientacja,
  • zapalenie skóry,
  • skórne reakcje alergiczne (wysypka, świąd, pokrzywka),
  • zaburzenia widzenia,
  • nadmierne uspokojenie,
  • bezsenność,
  • złe samopoczucie,
  • zaparcia,
  • zatrzymanie moczu,
  • niedociśnienie tętnicze,
  • skurcz oskrzeli,
  • reakcje nadwrażliwości,
  • obfite pocenie się,
  • wstrząs anafilaktyczny,
  • zaburzenia krzepnięcia krwi,
  • uczucie pustki w głowie,
  • rozdrażnienie,
  • pogorszenie czynności wątroby.
  • wzrost apetytu.

Lek należy stosować według zaleceń lekarza, ponieważ przedawkowanie hydroksyzyny wiąże się z wieloma dolegliwościami, takimi jak:

7. Interakcje hydroksyzyny z innymi lekami

Lekarz powinien być poinformowany o wszystkich stale stosowanych lekach oraz o środkach zażywanych niedawno. Nieprawidłowe interakcje z hydroksyzyną ma:

  • chinidyna,
  • disopiramid,
  • amiodaron,
  • sotalol,
  • dofetylid,
  • ibutylid,
  • haloperydol,
  • tiorydazyna,
  • pimozyd,
  • mezorydazyna,
  • erytromycyna,
  • klarytromycyna,
  • cyprofloksacyna,
  • lewofloksacyna,
  • moksyfloksacyna,
  • meflochina,
  • ketokonazol,
  • pentamidyna,
  • donepezil,
  • citalopram,
  • escitalopram,
  • prukalopryd,
  • cisapryd,
  • tamoksyfen,
  • toremifen,
  • wandetanib,
  • metadon.
  • lek przeciwzakrzepowy pochodny kumaryny (np. warfaryna),
  • meperydyny,
  • opioidowe leki przeciwbólowe,
  • barbiturany,
  • lek uspokajający,
  • lek nasenny,
  • betahistyny,
  • inhibitory cholinoesterazy,
  • adrenalina,
  • inhibitory monoaminooksydazy (iMAO),
  • fenytoina,
  • metacholina.

Rekomendowane przez naszych ekspertów

Treści w naszych serwisach służą celom informacyjno-edukacyjnym i nie zastępują konsultacji lekarskiej. Przed podjęciem decyzji zdrowotnych skonsultuj się ze specjalistą.

Polecane dla Ciebie
Pomocni lekarze