Immunofenotyp – badanie, wyniki i cena
Immunofenotyp to zespół charakterystycznych cząsteczek obecnych na powierzchni komórek krwi. Badanie immunofenotypu to test immunologiczny, który sprawdza parametry związane z komórkami układu odpornościowego. Wykorzystuje się je między innymi w diagnostyce poronień i niepłodności. Na czym polega? Kiedy je wykonać?
1. Co to jest immunofenotyp?
Immunofenotyp to zestaw antygenów charakterystycznych dla określonej grupy limfocytów. Stanowi opis cech komórki właściwych dla jej typu, stopnia dojrzałości i aktywności biologicznej.
Limfocyty należą do grupy krwinek białych. Stanowią podstawę swoistej odpowiedzi odpornościowej. Są odpowiedzialne za obronę organizmu przed drobnoustrojami: bakteriami, wirusami i grzybami, uczestniczą także w zwalczaniu komórek nowotworowych. Limfocyty nie są jednorodną populacją. W grupie tej wyszczególnia się różne rodzaje komórek o odmiennych zadaniach (to subpopulacje limfocytów).
Określanie immunofenotypu, czyli immunofenotypowanie komórek, znajduje zastosowanie w immunologii, hematologii i onkologii. Polega ono na analizie ekspresji specyficznych antygenów za pomocą metod immunochemicznych lub cytometrii przepływowej. Wynik badania pozwala uzyskać informacje na temat funkcjonowania układu immunologicznego ustroju.
Podczas analizy immunofenotypu sprawdza się, czy różne grupy limfocytów występują w organizmie w prawidłowych stężeniach i proporcjach. Dzięki niemu można ocenić działanie układu odpornościowego.
2. Kiedy wykonać badanie immunofenotypu?
Badanie immunofenotypu wykonywane jest głównie w celach diagnostycznych pierwotnych i wtórnych niedoborów odporności. Zlecane jest również kobietom:
- doświadczającym poronień (także nawykowych),
- po niepowodzeniu in vitro,
- mających problemy z zajściem w ciążę.
Zaburzenia w proporcjach poszczególnych populacji limfocytów u kobiety mogą być odzwierciedleniem nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu immunologicznego, co z kolei może mieć negatywny wpływ na proces zapłodnienia czy rozwijającą się ciążę.
Wynik badania immunofenotypu pozwala więc ustalić, czy przyczyna niepowodzeń prokreacyjnych leży po stronie układu immunologicznego, czy też nie. Często zdarza się, że odpowiada za to nadmierna odpowiedź układu odpornościowego, który walczy z rozwijającym się zarodkiem lub płodem.
3. Na czym polega badanie immunofenotypu?
Badanie immunofenotypu umożliwia precyzyjne identyfikowanie subpopulacji limfocytów. Wykonuje się je na podstawie krwi umieszczonej na antykoagulancie EDTA. Wymaga to pobrania krwi z żyły odłokciowej. Cena badania immunofenotypu wraz z pobraniem w placówce wynosi około 400 – 450 zł.
W laboratorium do pobranej próbki dodaje się przeciwciała, które są fluorescencyjnie oznakowane (każda komórka krwi na swej zewnętrznej powierzchni posiada charakterystyczne dla niej znaczniki, czyli antygeny powierzchniowe). Następny etap badania to łączenie się przeciwciał z markerami obecnymi na powierzchni limfocytów.
Zastosowanie w badaniu specyficznych przeciwciał, czyli cząsteczek ukierunkowanych na jeden konkretny antygen, pozwala na rozróżnienie jednakowo wyglądających komórek. Ostatecznie leukocyty są rozdzielane z uwagi na wielkość, obecność ziarnistości oraz rodzaj świecenia. Na tej podstawie są grupowane i segregowane do odpowiednich populacji. Antygeny oznaczane podczas immunofenotypowania nazywa się markerami - antygenami różnicowania komórkowego (w skrócie CD).
Ostatecznie w badaniu sprawdza się, czy poszczególne typy limfocytów występują w odpowiednich stężeniach i proporcjach, a także czy układ odpornościowy funkcjonuje prawidłowo: nie jest nadreaktywny lub czy nie cechują go niedobory odpornościowe.
4. Wynik badania immunofenotypu
W tego rodzaju badaniu immunologicznym oceniane są główne subpopulacje limfocytów:
- limfocyty T (identyfikowane za pomocą antygenu CD3),
- limfocyty T rozdzielane jest na: limfocyty T pomocnicze – CD4+, limfocyty T cytotoksyczne – CD8+,
- limfocyty B (identyfikowane za pomocą antygenu CD19),
- komórki NK (posiadające immunofenotyp CD3-/CD16+CD56+).
Ostatecznie na wyniku zwykle zamieszczane są informacje o następujących subpopulacjach limfocytów: CD3, CD4, CD8, CD4/CD8, CD19, CD5/CD19 czy CD56CD16.
5. Jak przygotować się do badania immunofenotypu?
Do wykonania badania immunofenotyp niezbędna jest pełna morfologia krwi obwodowej. Badanie trzeba zrobić maksymalnie tydzień wcześniej.
W przypadku kobiet, u których występują poronienia nawykowe bądź niepowodzenia IVF, zalecanym terminem wykonania badania jest druga faza cyklu miesiączkowego. U pozostałych pacjentów nie ma to znaczenia.
W przypadku przyjmowania silnych leków sterydowych, antybiotyków o działaniu ogólnoustrojowym, a także obecności infekcji przebiegającej z podwyższoną temperaturą ciała, badanie należy wykonać po 4 tygodniach od zakończenia leczenia bądź ustąpienia objawów choroby.
Badanie nie musi być wykonane na czczo. Można je przeprowadzić rano po lekkim węglowodanowym posiłku, jednak nie wcześniej niż 2 godziny po nim.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.