Istota biała (substancja biała) - struktura, rola, choroby
Istota biała to struktura układu nerwowego, znajdująca się w mózgowiu i ośrodkowym układzie nerwowym. Substancja biała ma wpływ na procesy myślowe, a uszkodzenia tego obszaru mogą warunkować występowanie chorób psychicznych. Co warto wiedzieć o istocie białej?
1. Co to jest istota biała?
Istota biała (substancja biała) to jedna z dwóch podstawowych struktur, wchodzących w skład układu nerwowego. Istota biała w rzeczywistości ma jasnoróżowy kolor, ponieważ jest bogato unaczyniona. Staje się biała dopiero po zamienieniu próbki na preparat histologiczny z użyciem formaldehydu.
2. Struktury istoty białej
Substancja biała składa się z włókien komórek nerwowych - dendrytów oraz aksonów, pokrytych dodatkowo osłonką mielinową. Istota biała znajduje się między innymi w wewnętrznych częściach mózgu, pod istotą szarą. W jej strukturze występują:
- włókna spoidłowe (łączące półkule mózgowe),
- włókna kojarzeniowe (występujące w jednej półkuli mózgu),
- włókna rzutowe (docierające aż do kory mózgowej).
Substancja biała jest też obecna w ośrodkowym układzie nerwowym, czyli rdzeniu kręgowym. W tym miejscu jest ułożona zupełnie inaczej niż w mózgu - otacza istotą szarą znajdującą się pośrodku.
Zobacz także:
3. Rola istoty białej
Substancja biała rozwija się do 20., a nawet 50. roku życia. Początkowo sądzono, że nie pełni ona ważnych zadań w porównaniu do istoty szarej. Po pewnym czasie i wykonaniu wielu badań zrozumiano, że istota biała ma związek z ilorazem inteligencji i wieloma procesami.
Substancja biała warunkuje procesy myślowe, pozwala na zapamiętywanie i skupianie uwagi. Nauka sprawia, że istota biała nieustannie się zmienia, zyskuje nowe połączenia, co ma wpływ na wzrost poziomu IQ.
4. Choroby istoty białej
Istnieje wiele chorób, które mogą prowadzić do uszkodzeń istoty białej. Wśród nich wymienia się choroby autoagresywne, takie jak stwardnienie rozsiane i zespół Guillaina-Barrégo.
Do degeneracji substancji białej dochodzi również w przebiegu chorób neurodegeneracyjnych (takich jak np. choroba Alzheimera). Ponadto, nieprawidłowości tego obszaru mogą mieć związek z występowaniem chorób psychicznych (depresji, schizofrenii, ADHD, zespołu stresu pourazowego czy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych).
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
