Jak przygotować się do szczepienia na Covid-19 - zasady, niezbędne dokumenty, postępowanie przed i w trakcie

Jak przygotować się do szczepienia przeciw Covid-19, kiedy już otrzymamy konkretną datę? Tak naprawdę nie ma zbyt wielu warunków, które należy spełnić, niemniej jednak warto wiedzieć, co warto zrobić przed przyjęciem szczepionki na koronawirusa i czego lepiej unikać. Czy trzeba być na czczo, przyjść do punktu szczepień dużo wcześniej, co z przyjmowaniem leków i jak długo należy zostać w placówce po szczepieniu przeciw Covid-19?

1. Dlaczego warto przygotować się do szczepienia przeciw Covid-19?

Odpowiednio przygotowany organizm o wiele lepiej zniesie przyjęcie szczepionki, a układ odpornościowy znacznie skuteczniej na nią odpowie. Narodowy Program Szczepień coraz bardziej przyspiesza, a liczba zaszczepionych osób stale rośnie.

Warto więc przygotować się do szczepienia na Covid, aby ułatwić całą organizację, pomóc zarówno personelowi, jak i sobie.

2. O czym powiadomić personel medyczny przed szczepieniem na Covid-19?

Zanim przyjmiemy pierwszą dawkę szczepionki na koronawirusa, musimy poinformować personel medyczny o wszystkich chorobach przewlekłych, jakie posiadamy oraz lekarz, które przyjmujemy na stałe (codziennie lub w określone dni tygodnia). To kluczowa informacja, która pozwoli podjąć decyzję, czy pacjent może być zakwalifikowany do szczepienia.

Przed szczepieniem na Covid-19 należy poinformować personel medyczny przede wszystkim o przyjmowaniu:

• kortykosteroidów,
• leków immunosupresyjnych
• leków przeciwzakrzepowych.

Musimy powiadomić także o chorobach, które osłabiają układ odpornościowy (np. o zakażeniu wirusem HIV). To bardzo ważne informacje medyczne, których zatajenie może mieć bardzo poważne skutki.

Nie należy także pomijać żadnych istotnych informacji o wcześniejszym stanie zdrowia, a także o reakcji na inne szczepionki, zastrzyki czy leki. Koniecznie należy powiadomić personel medyczny, jeśli:

• kiedykolwiek pojawiła się ciężka reakcja alergiczna po podaniu szczepionki
• doszło do utraty przytomności po zastrzyku
• mieliśmy lub mamy problemy z krzepnięciem krwi, a na skórze łatwo tworzą się siniaki
• mamy osłabioną odporność ze względu na choroby

Należy przedstawić także wszystkie przyjmowane leki i suplementy.

2.1. Kwestionariusz do wypełnienia przed szczepieniem na Covid-19

Przed przystąpieniem do szczepienia, należy wypełnić kwestionariusz kwalifikacyjny. Znajdują się tam informacje o stanie pacjenta - o wszystkich chorobach przewlekłych, przyjmowanych lekach oraz o wcześniejszych reakcjach alergicznych na leki, inne szczepionki czy zastrzyki. Te informacje musimy podać sami.

Kwestionariusz lekarski składa się z kilku pytań. Można go pobrać ze strony rządowej www.pacjent.gov.pl, wydrukować i wypełnić na spokojnie w domu albo otrzymać go w punkcie szczepień i tam uzupełnić wszystkie dane.

Bardzo ważne jest, aby niczego nie zatajać, ponieważ mogą pojawić się czynniki dyskwalifikujące nas na pewien czas ze szczepienia. Jeśli nie podamy wszystkich informacji, możemy narazić się na niebezpieczne skutki uboczne, a nawet na silną reakcję alergiczną.

Po wypełnieniu formularza przekazujemy go komuś z personelu placówki. Po zaakceptowaniu wszystkich informacji możemy przystąpić do szczepienia przeciw Covid-19.

2.2. Niezbędne dokumenty

Do punktu szczepień przeciw Covid-19 należy zabrać ze sobą przede wszystkim:

• dowód osobisty
• skierowanie na szczepienie
• spis wszystkich zażywanych na stałe leków

Osoby ze słabym wzrokiem nie mogą zapomnieć o okularach - w punkcie szczepień wypełnia się formularz kwalifikacyjny. Warto zabrać także własny długopis.

3. Co zjeść przed szczepieniem na koronawirusa?

Na szczepienie przeciw Covid-19 nie trzeba być na czczo. Należy w ciągu dnia jeść normalne posiłki. Pacjenci, szczególnie seniorzy, często rezygnują zarówno z jedzenie przed wizytą w gabinecie, jak i z przyjmowania stałych leków. Konsekwencją tego może być wzrost lub spadek ciśnienia, a także hipoglikemia.

Należy więc jeść normalnie - nie przejadać się, ale też nie głodzić specjalnie z myślą o szczepieniu.

4. Szczepienie na koronawirusa a alkohol

Alkohol osłabia odporność organizmu i jego odpowiedź autoimmunologiczną, dlatego kilka dni przed i kilka dni po nie należy spożywać żadnych napojów alkoholowych. Eksperci z Wielkiej Brytanii są zdania, że czas abstynencji może wynosić nawet tydzień - wtedy efekty szczepienia mogą być lepsze, a ryzyko wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych - mniejsze.

5. Czy można brać leki przed szczepieniem na Covid-19?

W dniu szczepienia należy przyjąć standardową dawkę leków, które przyjmujemy na co dzień. O wszystkich należy poinformować personel medyczny. Absolutnie nie należy samemu modyfikować wielkości dawki ani pomijać leków, które przyjmujemy na choroby przewlekłe lub środków immunosupresyjnych. Mogłoby to nam zaszkodzić.

Jeśli przyjmujemy na stałe suplementy diety, należy wcześniej skonsultować się z lekarzem, który zdecyduje, czy możemy je przyjąć przed szczepieniem.

6. Co warto zrobić na długo przed datą szczepienia?

Szczepionka na Covid-19, tak samo jak wszystkie inne, angażuje układ odpornościowy do wzmożonej pracy, dlatego warto wesprzeć go już kilka tygodni lub miesięcy przed szczepieniem. Podstawą jest zdrowa dieta, aktywność fizyczna oraz odpowiednio długi sen. W ten sposób nasz organizm będzie w pełni zregenerowany i gotowy na intensywną pracę.

Warto także ustabilizować swój stan zdrowia. Jeśli zmagamy się z chorobami przewlekłymi (cukrzycą, nadciśnieniem, chorobą Hashimoto, etc.), warto umówić się z lekarzem prowadzącym i zrobić wszystkie niezbędne badania. Jeśli okaże się, że są jakieś nieprawidłowości (poziom hormonów) lub ciśnienia się waha), należy zmienić dawkowanie leków lub sięgnąć po dodatkowe preparaty, aby w dzień szczepienia przeciwko Covid-19 być w świetnej formie fizycznej i psychicznej.

7. Postępowanie w dniu szczepienia

Na szczepienie należy zgłosić się do placówki, której adres otrzymaliśmy w SMS-ie. Termin szczepienia ustalany jest na kilka tygodni przed, natomiast dzień przed szczepieniem otrzymamy powiadomienie SMS. Do punktu szczepień nie należy przychodzić za wcześnie - mogłoby to stworzyć niepotrzebny tłok, jeśli pacjenci zaczęliby pojawiać się w placówce kilkanaście minut przed umówioną godziną.

Jeśli obawiamy się spóźnienia, należy przyjść do placówki około 5 minut, przed godziną podaną na skierowaniu. Ważny jest także nasz ubiór - nie należy zakładać ciasnych koszulek z długim rękawem. Zdecydowanie lepiej ubrać luźną koszulkę lub top na szelki, a na wierzch coś cieplejszego, co później zdejmiemy. Szczepionkę podaje się domięśniowo, zazwyczaj w ramię, więc dostęp do niego musi być bardzo dobry.

7.1. Skutki uboczne szczepienia

Przed szczepieniem należy przygotować się na wystąpienie ewentualnych skutków ubocznych. Mogą pojawić się:

• ból ramienia i całej ręki
• zmęczenie
• gorączka lub podwyższona lekko temperatura
• objawy infekcji sezonowej (kaszel, ból gardła, ból głowy)
• bóle mięśni.

Pacjent musi zostać poinformowany o możliwości wystąpienia działań niepożądanych, dlatego nie należy się stresować, jeśli się pojawią. Zwykle ustępują po 2-3 dniach. Ból ręki może powodować dyskomfort w codziennej pracy, dlatego warto przyjąć szczepionkę w rękę "mniej używaną", czyli w tą, którą nie piszemy.

8. Jakie leki można brać po szczepieniu?

Jeśli po szczepieniu towarzyszy nam gorączka, bóle mięśni czy głowy, możemy przyjąć środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe (np. paracetamol). Jeśli po kilku dniach objawy nie ustąpią, należy skontaktować się z lekarzem POZ.

9. Postępowanie po szczepieniu przeciw Covid-19

Bezpośrednio po szczepieniu na koronawirusa powinniśmy zostać w punkcie szczepień przynajmniej przez 15 minut. To czas, w którym zwykle dochodzi do reakcji alergicznej, a w tej sytuacji szybka pomoc jest kluczowa. Jeśli po 15-20 minutach będziemy czuć się dobrze, możemy wrócić do domu i dać sobie czas na odpoczynek. Nie planujmy na kilka kolejnych dni skomplikowanych lub pracochłonnych zadań. Jeśli mamy fizyczną pracę, warto rozważyć 2-3 dni urlopu.

Bezpośrednio po szczepieniu nie należy organizować spotkań rodzinnych ani ruszać na imprezy. Szczepionka nie tylko nie osiągnie jeszcze do tego czasu pełnej skuteczności, ale dodatkowo możemy zarazić innych. Co więcej, pomiędzy pierwszą a drugą dawką szczepionki nasza odporność może być osłabiona, więc możemy o wiele łatwiej zarazić się wirusem grypy, jelitówki czy złapać sezonowe przeziębienie.

Zapisz się na nasz specjalny newsletter o koronawirusie.

Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.