Jak radzić sobie z niepłodnością?
Mimo iż stres związany z niepłodnością jest nie do uniknięcia, istnieją sposoby na to, by oswoić się z tym problemem. Przede wszystkim należy uświadomić sobie, że wahania nastroju i zmienne uczucia oraz reakcje będą na porządku dziennym. Ponadto konieczne jest uzyskanie szczegółowych informacji na temat niepłodności oraz jej leczenia. Ważne jest także skupienie się na tych czynnikach, na które mamy wpływ (np. palenie papierosów), i pogodzenie się z tym, co przekracza nasze możliwości (np. wiek). Wskazane jest również szczere omówienie problemu niepłodności z partnerem i podzielenie się z nim swoimi uczuciami.
1. Jak dzielić się swoimi odczuciami odnośnie niepłodności?
Specjaliści podkreślają, że dzielenie się swoimi uczuciami jest kluczowe dla radzenia sobie z emocjonalnym aspektem niepłodności. Przyjaciele i członkowie rodziny mogą nie rozumieć twojego położenia i robić nietaktowne komentarze. W rezultacie poczucie izolacji pogłębia się, co może prowadzić do depresji i osamotnienia. Dlatego też powiedz swoim bliskim, przez co przechodzisz. Nie spodziewaj się, że inni rozumieją, co czujesz. Może kusić cię, by udawać, że wszystko jest w porządku, jednak w ten sposób zamykasz sobie drogę do wsparcia ze strony otoczenia.
Zacznij od nazwania swoich uczuć i szczerego podzielenia się nimi. W tym celu pomocne może być zapisanie ich na kartce papieru. Jeśli twoi bliscy wiedzą niewiele o niepłodności, pożycz im materiały na ten temat. Szczególnie przydatne będą artykuły lub książki z cytatami osób mających problemy z poczęciem. Poświęć trochę czasu i uwagi na oswojenie się z własnymi uczuciami. Wiele osób czuje złość wobec swojego ciała, partnera, a nawet przyjaciół. Konieczne jest również zastanowienie się nad swoimi oczekiwaniami względem siebie oraz zaakceptowanie faktu, że niepłodność może powodować uczucie bezradności oraz braku kontroli. Przeanalizuj również swoje oczekiwania względem innych osób. Nie spodziewaj się, że będą dla ciebie wsparciem przez cały czas. Poza tym spróbuj pogodzić się ze swoimi uczuciami.
Jeżeli przechodzisz leczenie niepłodności, zapewne spędzasz dużo czasu, czekając na wyniki badań. Właśnie w takich chwilach potrzebne jest wsparcie innych. Jeśli nie masz nikogo bliskiego przy sobie, porozmawiaj z innymi pacjentkami. Z ich strony na pewno nie usłyszysz nietaktownych pytań. Mało delikatnych pytań możesz spodziewać się jednak od znajomych i krewnych. Wówczas najlepszym wyjściem jest zachowanie spokoju i godności. Bądź uprzejma, ale stanowcza. Nie musisz odpowiadać na pytania, które sprawiają ci przykrość.
2. Co robić, gdy jest ci szczególnie ciężko z powodu niepłodności?
Dla wielu osób zmagających się z niepłodnością szczególnie trudne momenty to te, w których słyszą o ciąży znajomych kobiet. Mimo iż jest to dobra wiadomość, może spotęgować poczucie porażki i niezadowolenia ze swojego życia. Gdy kobieta spodziewająca się dziecka miała problem z niepłodnością, jest to dla nich promyk nadziei, że im też się uda. Jednak obecna jest również zazdrość, że mimo prób i leczenia nadal nie mają dziecka. Trudnym okresem są również święta i wakacje. Ten czas większość osób chciałaby spędzać w gronie rodzinnym, najlepiej ze swoimi dziećmi. Dla kobiet dodatkowy stres pojawia się również na krótko przed okresem. Mają nadzieję, że tym razem próby zajścia w ciążę powiodły się. Ciężko jest poradzić sobie z kolejnymi rozczarowaniami. Wiele kobiet stara się zachować pozytywne nastawienie do leczenia niepłodności, ale udawanie jest na dłuższą metę męczące.
Aby zwalczyć uczucie bezradności i odzyskać kontrolę nad swoimi emocjami, należy zastosować się do następujących wskazówek. Przede wszystkim dowiedz się jak najwięcej o niepłodności. W ten sposób będziesz czuła się pewniej podczas rozmów z lekarzem i przeprowadzanych badań. Następnie opracuj plan działania w przypadku różnych scenariuszy. Przy każdym cyklu leczenia licz na najlepsze, ale przygotuj się też na najgorsze. Jeśli uda ci się zajść w ciążę – świetnie, ale gdy to się nie zdarzy, miej w odwodzie plan B, by nie dopuścić do załamania się. W czasie leczenia ustal własne granice. To ty decydujesz, kiedy chcesz przerwać terapię i które metody leczenia cię interesują. Jeśli w pewnym momencie poczujesz, że leczenie stało się zbyt stresujące, rozważ przerwę.
Pamiętaj, że nawet niewielkie rzeczy mogą zmienić twoje nastawienie do niepłodności. Zrób listę swoich dobrych uczynków lub tego, co ci się zdarzyło, i często ją czytaj. Zaplanuj wyjątkowy wieczór z partnerem i szczerze z nim porozmawiaj. Dla wielu osób pomocna w radzeniu sobie z niepłodnością jest także religia.
3. Jak niepłodność wpływa na związek?
Nawet jeśli tylko jedna osoba jest dotknięta niepłodnością, problem wpływa na życie obojga partnerów. Osoba poddawana leczeniu niepłodności nierzadko odczuwa gniew i wyładowuje go właśnie na partnerze. Z kolei partner miewa poczucie winy, że nie ma problemu z niepłodnością. Dlatego tak ważna jest dobra komunikacja w związku i wspieranie się nawzajem. Dobrym pomysłem jest wspólne chodzenie do lekarza.
Specjaliści podkreślają, że kobiety i mężczyźni różnie reagują na niepłodność. Panowie martwią się tym problemem, ale nie ma on tak dużego znaczenia dla ich tożsamości oraz postrzegania siebie. Jest im natomiast ciężko radzić sobie z emocjonalnym aspektem niepłodności, ponieważ nie są przyzwyczajeni do dzielenia się emocjami i zwykle tłumią swoje odczucia. Dla kontrastu, w przypadku kobiet niepłodność staje się zwykle kluczowym elementem ich tożsamości. Ponadto łatwiej jest im wyrażać swoje emocje na ten temat. Niekiedy niepłodność staje się dla kobiet tematem numer 1. Mogą godzinami rozmawiać o leczeniu, posiadaniu dzieci i swoich problemach. Partner z trudem może wtrącić zdanie, przez co czuje się ignorowany i zepchnięty na drugi plan. Aby uniknąć tego problemu, eksperci zalecają zasadę 20 minut. Polega ona na mówieniu o niepłodności tylko przez 20 minut dziennie. Każdy partner ma 20 minut na wypowiedzenie się, przy czym druga strona słucha uważnie.
Należy przygotować się na to, że komunikacja w związku będzie zmieniała się wraz z upływem czasu. Niekiedy partnerzy decydują się nie mówić o swoich odczuciach, by nie ranić się nawzajem. Jednak nie jest to dobry pomysł. Im więcej negatywnych uczuć tłumimy w sobie, tym więcej napięcia pojawia się w relacji z partnerem. Trzeba przyznać się przed sobą i partnerem, że niepłodność wiąże się z dużym stresem. Niektóre małżeństwa rozpadają się, gdy mimo prób nie mogą mieć dziecka. Jednak gdy partnerzy są dojrzali, wspólne zmaganie się z niepłodnością może ich zbliżyć i wzmocnić więzy między nimi.
Większość osób jest w stanie poradzić sobie z uczuciami związanymi z niepłodnością bez pomocy specjalisty. Niekiedy jednak konieczne jest zwrócenie się o pomoc do psychologa, na przykład gdy pojawia się ciężka depresja lub poważne problemy z komunikacją w związku.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.