Jeżówka - skład, zastosowanie dawniej, zastosowanie dziś, działanie i dawkowanie, wpływ na odporność, wskazania

Jeżówka purpurowa jest jednym z najpopularniejszych ziół stosowanych w stanach osłabienia odporności. Osłabienie organizmu, częste, nawracające infekcje grzybicze, wirusowe czy bakteryjne mogą towarzyszyć wielu chorobom. Nierzadko objawy te wynikają z niedostatecznego funkcjonowania układu odpornościowego. Osłabiona odporność organizmu może być skutecznie wspomagana lekami roślinnymi. Należy jednak pamiętać o przestrzeganiu reguł ich stosowania.

1. Skład jeżówki

Surowcem leczniczym jest ziele jeżówki purpurowej (Echinacea purpurea) oraz jeżówki wąskolistnej (Echinacea angustifolia). Związki chemiczne odpowiadające za działanie lecznicze rośliny to m.in.:

• kwas kawoilowinowy (pochodna kwasu kawowego) – działanie aktywujące układ odpornościowy, przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe, tzw. fungistatyczne (hamujące rozwój grzybów) i bakteriostatyczne,
• luteolina, apigenina – flawonoidy, pochodne kwercetyny i kemferolu posiadające działanie przeciwzapalne, uszczelniające naczynia krwionośne,
• ksyloglukan – polisacharyd o działaniu antyoksydacyjnym.

2. Właściwości lecznicze jeżówki

Zobacz film: "Polacy żyją aż 7 lat krócej niż Szwedzi"

Jeżówka i jej właściwości lecznicze została odkryta na przełomie XVII i XVIII wieku przez szamanów plemion indiańskich w Ameryce Północnej. Jeżówka była przygotowywana w formie okładów na miejsca ukąszeń owadów, węży i trudno gojące się rany. Stosowano ją również z powodzeniem w terapii chorób zakaźnych.

Dopiero w XIX wieku lecznictwo europejskie zdecydowało się na zastosowanie wyciągów z jeżówki purpurowej. Na początku były to leki homeopatyczne, z czasem zaczęto sporządzać z niej tzw. preparaty alopatyczne.

Alopatia oznacza konwencjonalną metodę leczenia polegającą na próbie zwalczenia choroby przez zniszczenie lub eliminację czynnika wywołującego dane schorzenie.

3. Preparaty z jeżówki

Pod koniec lat 80. ubiegłego wieku badania wykazały właściwości modulujące czynność układu odpornościowego (tzw. właściwości immunomodulujące). Oznacza to, że preparaty z jeżówki mają właściwości hamujące lub pobudzające aktywność komórek układu immunologicznego.

4. Działanie i dawkowanie

Jeżówka wykazuje działanie:

• immunostymulujące (przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo),
• przyspieszające przemianę materii,
• wzmagające wydzielanie żółci,
• pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego,
• przeciwzapalne i przeciwwysiękowe (stosowanie zewnętrzne na rany i oparzenia).

Dla właściwego działania preparatów zawierających wyciąg z jeżówki nie należy przekraczać dawkowania ustalonego przez producenta na ulotce. Produkt leczniczy należy podawać przez 10 dni. Następnie wskazana jest 10-dniowa przerwa w stosowaniu. Po tym czasie można ponownie zacząć przyjmowanie preparatu.

Najczęstsze postaci wyciągów z jeżówki stosowane wewnętrznie to tabletki, kapsułki i krople. Dawka leku w postaci sproszkowanej rośliny nie powinna przekraczać 6000 mg na dobę (dawki podzielone, ok. 2–3 razy dziennie). Maksymalne dawki dobowe dla leku zawierającego wyciąg z ziela jeżówki wynoszą 600 mg (2–3 razy dziennie).

5. Jak działa wyciąg z jeżówki

Mechanizm immunostymulującego działania wyciągów z jeżówki purpurowej polega na ich wpływie na wzrost aktywności metabolicznej i przeciwbakteryjnej komórek odpornościowych (granulocytów, makrofagów i limfocytów).

Granulocyty są rodzajem krwinek białych (leukocytów), a makrofagi to komórki tkanki łącznej. Oba typy komórek mają zdolności do tzw. fagocytozy, czyli „pożerania” komórek bakterii.

Limfocyty to krwinki białe odpowiedzialne za właściwe rozpoznawanie antygenów (czyli obcych ciał) w organizmie. Wśród nich na osobną uwagę zasługują tzw. komórki NK (natural killers). Ich obecność związana jest z odpowiedzią układu odpornościowego na infekcję wirusową.

W badaniach nad właściwościami leczniczymi wyciągu z jeżówki wykazano też zwiększoną aktywność komórek NK limfocytów.

6. Wskazania do stosowania

• choroby bakteryjne (angina, błonica, zapalenie zatok, trądzik, czyraczność),
• choroby wirusowe (grypa, przeziębienie, opryszczka, odra, ospa, półpasiec),
• choroby grzybicze (wywołane przez Candida, Cryptococcus),
• rany, odmrożenia, oparzenia, owrzodzenia i infekcje skórne.

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.