Kaktus - charakterystyka, odmiany, zasady pielęgnacji, właściwości, zastosowanie

Kaktusy pochodzą z Ameryki, gdzie rosną "na dziko", na naturalnych stanowiskach. W Polsce kaktusy to popularne rośliny doniczkowe, które uprawiamy w mieszkaniach. Należą do sukulentów łodygowych. Od innych sukulentów odróżnia je to, że posiadają areolę - miejsce, z którego wyrastają liście przekształcone w ostro zakończone kolce. Z areoli wyrastają również odrosty, kwiaty, owoce i włoski.

Kaktus, podobnie jak aloes, potrafi przetrwać w bardzo trudnych warunkach, bez bieżącego dostępu do wody. Te właściwości spowodowały, że eksperci z branży kosmetycznej zwrócili uwagę na tę roślinę.

Kaktus to świetna roślina dla początkujących ogrodników. Poniżej przedstawiamy kilka najpopularniejszych jego gatunków.

Kaktus Astrophytum

Jest to odmiana trudna w uprawie, jego cechy charakterystyczne to wełniste, białe kłaczki, które pokrywają go w mniejszym lub większym stopniu. Jest to roślina wolno rosnąca. Posiada duże kwiaty, o błyszczących płatkach w rożnych odcieniach żółtego.

Kaktus Ferocactus

Jest sporych rozmiarów, posiada potężne żebra oraz szerokie ciernie. Uprawa tego gatunku określana jest jako średnio trudna. Posiada lejkowate lub dzwonkowate kwiaty, o barwie czerwonej, żółtej lub różowej.

Kaktus Echinocactus

Ten gatunek także jest średnio trudny w uprawie. Posiada żółte kwiaty, jest duży i kulisty, ma silne ciernie i potężne żebra. Jego wierzchołek gęsto osłonięty jest włoskami.

Kaktus Gymnocalycium

Uprawa tego rodzaju kaktusa jest łatwa. Kwiaty wyrastają niedaleko wierzchołka, o barwie od białej do żółtej, może być też koloru różowego aż do purpury. Jego kształt jest mały i kulisty.

Kaktus Melocactus

Trudny w uprawie, posiada wypukłe żebra i zakrzywione ciernie. Jego kwiaty są rurkowate i drobne, czerwone, różowe i białe.

Kaktus Mammillaria

Uprawa tego gatunku należy do łatwych. Jest on mały, zwykle kulisty, zdarza się, że kolumnowy. Nie posiada żeber tylko brodawki. Kwiaty tego kaktusa rozwijają się w zagłębieniach między brodawkami, przez co tworzą wianek wokół wierzchołka pędu. Są drobne, ale jest ich bardzo dużo, o ubarwieniu żółtym, białym i różowym, w różnych odcieniach.

Kaktus Opuntia

Prosty w uprawie, posiada płaskie pędy, rośnie szybko i osiąga spore rozmiary. Przybiera różne formy, od bardzo niewielkich i drobnych do drzewiastych i krzewiastych. Jego liście są duże, czerwone, pomarańczowe lub żółte.

Ab kaktusy mogły zdobić nasz dom, musimy o nie odpowiednio zadbać. Podstawowe zasady pielęgnacji kaktusów:

• ziemia do uprawy większości odmian powinna być przewiewna i przepuszczalna, o lekko kwaśnym odczynie (pH 6), z dostateczną ilością próchnicy,
• kaktusy najlepiej rosną w nieco za ciasnych doniczkach,
• wszystkie kaktusy przechodzą w czasie zimowym w okres spoczynku - powinniśmy wtedy zapewnić im niższą temperaturę i w żadnym wypadku ich nie podlewać; po tym okresie, od marca/kwietnia powinniśmy podlewanie wznowić,
• wskazany jest drenaż na dnie doniczki,
• rozmnażanie kaktusów odbywa się przez wysiew nasion lub sadzonki.

Kaktus może przetrwać wiele dni na pustyni dzięki zdolności długiego przechowywania w sobie wody. Posiada specjalną tkankę (miękisz wodny), którą wypełniają swoje zbiorniki soku komórkowego. Gromadzą wodę w łodydze, a producenci kosmetyków starają się jak najlepiej z tego skorzystać.

Właśnie woda zawarta w łodydze kaktusów jest wykorzystywana do tworzenia kosmetyków, a wśród nich najpopularniejszym jest olejek z opuncji. Niektóre kosmetyki utworzone z kaktusów mają w swoim składzie także jego miąższ, a czasem nawet fragmenty łodygi.

Nawilżające właściwości tej rośliny wykorzystywane są w kosmetykach zarówno do skóry, jak i włosów. Dzięki właściwościom kaktusa włosy stają się elastyczne i lśniące, łatwo się je rozczesuje. Preparaty z kaktusem doskonale oczyszczają skórę głowy.

Oprócz nawilżania, kaktus sprawia, że skóra jest bardziej elastyczna. Wszystko to dzięki witaminie E i witaminie K. Kaktus jest również bogaty w kwasy tłuszczowe - między innymi nienasycony kwas tłuszczowy linolowy omega-6.

Witamina E, oprócz swoich właściwości kosmetycznych, jest przeciwutleniaczem, który neutralizuje działanie wolnych rodników. Jeżeli jest ich za dużo, osłabiają włókna kolagenowe i elastynowe, odpowiadające za elastyczność skóry. Dzięki tym składnikom, kosmetyki z kaktusa pozwalają opóźnić proces starzenia się człowieka i powstawania zmarszczek.

Witamina E posiada także właściwości regeneracyjne, dzięki czemu preparaty z jej zawartością pomagają m.in. w łagodzeniu podrażnień.

Biorąc pod uwagę wymienione wyżej właściwości, kaktus znajduje zastosowanie wśród wielu kosmetyków na rynku. Są to między innymi:

• balsamy do ust,
• kremy nawilżające do twarzy i ciała,
• kremy pod oczy,
• balsamy do ciała,
• maseczki do twarzy,
• żele do twarzy,
• płyny do demakijażu,
• mgiełki do ciała,
• szampony do włosów,
• odżywki do włosów,
• olejki do włosów,
• peelingi.