Karłowatość - przyczyny, objawy, leczenie
Karłowatość przysadkowa spowodowana jest niedoczynnością ośrodków podwzgórzowych lub przedniego płata przysadki, która powstaje w wyniku wrodzonego niedorozwoju lub uszkodzenia w dzieciństwie, czego skutkiem jest niedobór hormonu wzrostu. Dochodzi zatem do zatrzymania wzrostu, zachowania dziecięcych proporcji ciała odpowiednio do wieku, w którym choroba się rozpoczęła, rozwój psychiczny jest zaś prawidłowy. Towarzyszą temu starczy wygląd i niedorozwój płciowy.
1. Karłowatość - przyczyny
Karłowatość przysadkowa odróżniana jest od karłowatości spowodowanych wypadnięciem czynności innych gruczołów dokrewnych, np. gruczołu tarczowego. Zasadniczą cechą odróżniającą karłowatość przysadkową od tarczycowej jest znaczne upośledzenie umysłowe towarzyszące karłowatości pochodzenia tarczycowego.
Karłowatość przysadkowa ma miejsce, gdy przysadka mózgowa nie produkuje hormonu wzrostu – somatotropiny lub gdy produkuje go zbyt mało. Może być to problemem wrodzonym lub nabytym. W pierwszym przypadku przyczyną karłowatości jest nieprawidłowość w budowie przysadki mózgowej lub inny syndrom, któremu choroba ta towarzyszy. Oprócz tego karłowatość przysadkowa może być konsekwencją:
- infekcji,
- guza mózgu,
- urazu,
- zabiegu chirurgicznego,
- radioterapii głowy.
Bywa również, że przyczyn karłowatości przysadkowej nie da się ustalić.
2. Karłowatość - objawy, diagnostyka, leczenie
Objawami karłowatości przysadkowej u dzieci jest:
- niski wzrost,
- spowolnienie wzrostu,
- gromadzenie się tkanki tłuszczowej w pasie,
- młodszy wygląd,
- spowolniony wzrost zębów,
- opóźnienie rozpoczęcia okresu dojrzewania.
Objawy karłowatości przysadkowej u dorosłych
Zaliczamy do nich:
- brak energii,
- brak siły i niska tolerancja wysiłku,
- obniżona masa mięśniowa,
- przybieranie na wadze, szczególnie w pasie,
- niepokój, depresja, smutek, zmiana zachowania,
- cienka i sucha skóra.
Chorobę rozpoznaje się po przeprowadzeniu badań biochemicznych, między innymi dzięki testowi stymulacji hormonu wzrostu. Polega on na podaniu pacjentowi insuliny w formie kroplówki. Reguluje ona poziom cukru we krwi. Najwyższy poziom hormonu wzrostu notuje się po 20-30 minutach od podania insuliny. Jeśli jest on niższy niż 10 mcg/mL u dzieci lub 3 mcg/mL u dorosłych, rozpoznaje się niedobór somatotropiny.
Osoby z niedoborem hormonu wzrostu często mają podwyższony poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, trójglicerydów i apolipoproteiny B. Inne testy przeprowadzane w diagnostyce tego schorzenia to: tomografia komputerowa, obrazowanie rezonansu magnetycznego i badanie gęstości tkanki kostnej.
Leczenie karłowatości przysadkowej powinno obejmować farmakoterapię, stosowanie zbilansowanej diety, regularne ćwiczenia fizyczne i zdrowy sen. Najczęściej chorym podaje się hormon wzrostu w formie zastrzyków. Należy je stosować kilka razy w tygodniu. Niekiedy konieczna jest również operacja przysadki mózgowej lub radioterapia – jeśli za niedobór somatotropiny odpowiada guz.
Hormon wzrostu odgrywa niezwykle ważną rolę w organizmie: nie tylko odpowiada za prawidłowy wzrost, ale również reguluje ilość tkanki tłuszczowej, mięśniowej i kostnej. Bez niego we wszystkich tych strukturach pojawiają się nieprawidłowości.
Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza.