Kaszel na tle nerwowym – przyczyny, objawy i leczenie
Kaszel na tle nerwowym nie świadczy o infekcji lub problemach ze strony układu oddechowego. Pojawia się w sytuacjach wywołujących silny stres. Zwykle jest suchy, nie dokucza się w nocy i w czasie mówienia. Rozpoznanie go stawiane jest po wykluczeniu przyczyn organicznych. Podstawową metodą leczenia jest psychoterapia. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest kaszel na tle nerwowym?
Kaszel na tle nerwowym, inaczej kaszel psychogenny lub kaszel nerwowy, nie jest związany z infekcją wirusową, bakteryjna czy grzybiczą, nie wynika z palenia papierosów, stosowania leków, podrażnienia śluzówki drażniącymi substancjami czy refluksu żołądkowo-przełykowego.
Kaszel to reakcja odruchowa na podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych. Skutkiem działania mechanizmu są nagłe skurcze ścian klatki piersiowej, zwłaszcza mięśni wydechowych i oskrzeli, z gwałtownym wyrzucaniem powietrza z płuc i dróg oddechowych. Kaszel psychogenny to odruch kaszlu, który nie jest wywołany żadną chorobą lub przyczyną organiczną.
2. Przyczyny i objawy kaszlu psychogennego
Kaszel psychogenny to reakcja na stres, ale również zaburzenia lękowe i zaburzenia osobowości. Często pojawia się w przebiegu nerwicy. Obserwuje się go nie tylko u dorosłych, ale i dzieci, w przypadku których napady mogą być wyrazem złości i gniewu.
U podłoża dolegliwości mogą leżeć wszelkie sytuacje, z którymi dana osoba nie umie sobie samodzielnie poradzić. Czynnikiem stresogennym może być problem w pracy, napięcie towarzyszące nauce w szkole, konflikt małżeński, sytuacja rodzinna czy zawodowa.
Jakie są objawy kaszlu na tle nerwowym? Charakterystyczne jest to, że:
- jest on suchy, bezproduktywny. Nie towarzyszy mu odrywanie się wydzieliny,
- nie ustępuje po zastosowaniu leków przeciwkaszlowych, przeciwbakteryjnych czy przeciwwirusowych,
- nie towarzyszą mu inne objawy i dolegliwości,
- rzadko pojawia się w nocy czy podczas mówienia,
- nasila się w wyniku wystąpienia czynników wywołujących stres,
- jest długotrwały, dolegliwości utrzymują się przez okres co najmniej 8 tygodni (zaliczany jest do kaszlu przewlekłego).
3. Diagnostyka kaszlu na tle nerwowym
Kaszel na tle nerwowym jest bardzo trudny do zdiagnozowania, ponieważ jego obraz kliniczny jest niejednoznaczny i najczęściej błędnie wiązany z alergiami czy infekcjami dróg oddechowych. To kaszel idiopatyczny, w przebiegu którego nie można ustalić przyczyny organicznej.
Diagnostyka kaszlu na tle nerwowym opiera się na wykluczeniu takich przyczyn jak:
- infekcja górnych i dolnych dróg oddechowych,
- astma oskrzelowa,
- alergia,
- przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- obecność ciała obcego w drogach oddechowych,
- choroba refluksowa przełyku,
- wrzody żołądka,
- niewydolność serca,
- wada serca,
- zatorowość płucna,
- gruźlica,
- sarkoidoza,
- choroba pasożytnicza,
- nowotwór,
- podrażnienie wziewnymi substancjami chemicznymi.
W przypadku uporczywego, długotrwałego, odpornego na leczenie kaszlu należy udać się do lekarza internisty, który zleci stosowne badania. Diagnostyka różnicowa obejmuje podstawowe badania laboratoryjne, obrazowe (np. RTG, tomografia komputerowa płuc) oraz diagnostyczne i specjalistyczne, takie jak testy alergiczne, spirometria, gastroskopia, badanie plwociny lub wycinka pobranego z płuc za pomocą biopsji, EKG i inne badania kardiologicznych. Czasem niezbędna jest konsultacja z laryngologiem, pulmonologiem czy alergologiem.
4. Leczenie kaszlu nerwowego
Podstawową metodą leczenia kaszlu psychogennego jest psychoterapia, w większości przypadków psychoterapia behawioralna. Jej celem jest nauka radzenia sobie ze stresem. Niekiedy wdraża się łagodne leki, które hamują odruch kaszlu.
W wielu przypadkach wystarczy wyeliminowanie czynnika stresogennego oraz zastosowanie łagodnych środków uspokajających. O metodzie leczenia decyduje lekarz.
Podjęcie leczenia kaszlu na tle nerwowym jest bardzo ważne, ponieważ nie tylko wpływa to na jakość codziennego funkcjonowania, ale i zapobiega powikłaniom. Warto pamiętać, że kaszel jest sygnałem organizmu, że pojawił się problem, który trzeba zdiagnozować oraz wyeliminować.
Przedłużający się suchy kaszel nie tylko utrudnia życie, ale i prowadzi do podrażnienia błony śluzowej dróg oddechowych. Jego skutkiem długofalowym może być przepuklina, rozstrzeń oskrzeli, a także zanik błony śluzowej, zachłystowe zapalenie płuc czy wysiłkowe nietrzymanie moczu.
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.