Kawa i herbata mogą chronić przed osteoporozą. Zaskakujące wyniki badań

Na swoim profilu w portalu X (dawniej Twitter) reumatolog dr Bartosz Fiałek zwrócił uwagę na nową publikację naukową, która może zmienić nasze spojrzenie na codzienne rytuały związane z piciem kawy i herbaty.

"Na łamach "Frontiers in Nutrition" ukazała się duża i interesująca metaanaliza (14 badań na ~563 tysiącach uczestników obserwowanych w latach 2008-2024) dotycząca potencjalnego wpływu spożywania kawy i herbaty na ryzyko wystąpienia osteoporozy.

Osoby spożywające kawę notowały o 21 proc. niższe ryzyko rozwoju osteoporozy, a spożywające herbatę – o 25 proc. niższe ryzyko rozwoju osteoporozy" - pisze lekarz.

Zobacz także: Częściej "dopadają" kobiety. Atakują kości, stawy, serce lub układ nerwowy

Osteoporoza to choroba, w której dochodzi do zmniejszenia gęstości mineralnej kości oraz pogorszenia ich struktury. Konsekwencją jest zwiększona łamliwość i ryzyko złamań – zwłaszcza w obrębie bioder, kręgosłupa i nadgarstków.

Szacuje się, że problem ten dotyka około 18 proc. populacji światowej, a jego znaczenie rośnie wraz ze starzeniem się społeczeństw. Wśród głównych czynników ryzyka wymienia się m.in. niedobór witaminy D, siedzący tryb życia, palenie tytoniu, nadmierne spożycie alkoholu, diety ubogie w wapń i białko oraz niektóre choroby przewlekłe.

Od dawna toczy się także dyskusja na temat wpływu kofeiny, głównego składnika kawy, na zdrowie kości. Nowa analiza rzuca na ten temat więcej światła.

Metaanaliza opublikowana w Frontiers in Nutrition objęła 14 badań obserwacyjnych z lat 2008–2024, w których wzięło udział 562838 uczestników w wieku 40 lat i więcej. Przeanalizowano wpływ regularnego spożywania kawy i herbaty na ryzyko rozwoju osteoporozy, rozumianej zgodnie z definicją WHO jako T-score ≤ –2.5 (czyli znacznie obniżona gęstość kości).

Główne wyniki:

• spożywanie kawy wiązało się ze spadkiem ryzyka osteoporozy o 21 proc.;

• spożywanie herbaty wiązało się ze spadkiem ryzyka o 25 proc.

Co ważne, największe korzyści obserwowano u osób pijących co najmniej jedną filiżankę kawy dziennie oraz herbatę co najmniej cztery razy w tygodniu.

Zaskakujące? Niekoniecznie. Zarówno kawa, jak i herbata to bogate źródła polifenoli – związków o właściwościach przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Kawa zawiera m.in. kwas chlorogenowy, a herbata – katechiny, zwłaszcza EGCG (epigallokatechina galusan), które mogą korzystnie wpływać na metabolizm kości.

Kawa może ograniczać aktywność osteoklastów (komórek odpowiedzialnych za rozkład kości) oraz wspierać różnicowanie osteoblastów (komórek budujących kość). Herbata wykazuje działanie chroniące mikrostrukturę kości i może pozytywnie wpływać na mikrobiotę jelitową, co również ma znaczenie dla zdrowia kości.

Oczywiście, jak podkreślają autorzy badania, efekty te zależą od dawki i indywidualnej wrażliwości. Duże ilości kofeiny mogą mieć działanie odwrotne – np. zwiększać wydalanie wapnia z moczem. Kluczem wydaje się więc umiarkowane i regularne spożycie.

O ile trudno wyobrazić sobie, że sama kawa lub herbata uchroni kogokolwiek przed osteoporozą, wyniki tej metaanalizy wskazują, że mogą być one elementem profilaktyki – obok aktywności fizycznej, zbilansowanej diety i suplementacji witaminy D.

Warto dodać, że autorzy podkreślają potrzebę dalszych badań – np. nad różnicami między rodzajami kawy (Arabica vs Robusta), metodami parzenia oraz wpływem różnych odmian herbat (zielonej, czarnej, oolong) na kości.

Dominika Najda, dziennikarka Wirtualnej Polski

Źródła

1. X
2. Frontiers in Nutrition