Król walczy z rakiem. "Prawdziwa plaga", która zwiększa ryzyko diagnozy
Najnowsze wieści z Pałacu Buckingham wywołały niemałe poruszenie - 75-letni monarcha zmaga się z nowotworem. Wiadomo, że nie jest to rak prostaty, choć to właśnie zabieg związany z gruczołem krokowym pozwolił na dostrzeżenie "osobnej, niepokojącej kwestii". Czynników rakotwórczych jest sporo, ale niektóre z nich są szczególnie groźne. - Stres to prawdziwa plaga, która może generować szereg schorzeń, w tym także nowotworowych - ostrzega onkolog.
1. Król Karol III walczy z nowotworem
Niedawna wizyta Karola III w londyńskiej placówce miała związek z gruczołem krokowym. Jednak w czasie pobytu w szpitalu wyszło na jaw, że 75-letni Brytyjczyk ma nowotwór.
"Podczas niedawnego zabiegu królewskiego w szpitalu z powodu łagodnego powiększenia prostaty zwrócono uwagę na osobną, niepokojącą kwestię. Późniejsze badania diagnostyczne zidentyfikowały postać raka (...)" - przekazał Pałac Buckingham.
Choć nie ujawniono, z jakim nowotworem walczy monarcha, komunikat ma zapobiec spekulacjom i "pomóc w publicznym zrozumieniu tych wszystkich na całym świecie, którzy dotknięci są rakiem".
Warto wspomnieć, że informacje o tym, że Karol III zmaga się z łagodnym przerostem prostaty, spowodowały natychmiastową reakcję społeczeństwa. Internetowy serwis National Health Service odnotował skok o 1000 proc. wyszukiwań frazy "powiększenie prostaty" w ciągu tygodnia.
Można przypuszczać, że informacja o nowotworze monarchy zwróci ponownie uwagę na palący problem nowotworów, które mogą rozwijać się latami.
2. Rozwijają się w ukryciu
Aż 60 proc. nowotworów u kobiet i 70 proc. u mężczyzn pojawia się po 60. roku życia. Nie ulega wątpliwości, że im wyższy wiek, tym większe ryzyko diagnozy raka.
- Nowotwór to choroba, która wynika z mutacji genetycznych, pojawiających się na przestrzeni życia. One występują wtedy, kiedy komórki się dzielą pod wpływem różnych czynników szkodliwych tj. promieniowania, kancerogenów znajdujących się w jedzeniu czy dymie papierosowym itd. - mówi w rozmowie z WP abcZdrowie urolog dr n. med. Paweł Salwa, Kierownik Oddziału Urologii Szpitala Medicover.
- Im dłużej żyjemy, tym więcej komórek musi ulegać podziałowi i tym dłuższa ekspozycja na czynniki kancerogenne. Jeśli dojdzie do kumulacji błędów genetycznych, komórka buntuje się, zamieniając się w komórkę nowotworową - wyjaśnia.
Dodaje, że można nasz organizm porównać do auta. Im jest starsze i mocniej eksploatowane, tym większe ryzyko, że coś w nim się zepsuje.
Rozpoznanie raka w późnym wieku często oznacza jednak mniejsze szanse na skuteczne leczenie.
- Młodszy organizm ma większe rezerwy, łatwiej poddaje się leczeniu, lepiej z niego wychodzi i regeneruje się - przyznaje dr Salwa.
- Ci, którzy dbają o siebie, wiodą zdrowy tryb życia, z reguły są pacjentami w dobrej kondycji zdrowotnej z mniejszą liczbą choroba przewlekłych. Wówczas wiek nie przeszkadza nam w leczeniu choroby nowotworowej. Pacjenci z licznymi chorobami przewlekłymi, które obciążają serce, wątrobę czy nerki są osobami, których stan ogólny utrudnia walkę z nowotworem - dodaje w rozmowie z WP abcZdrowie onkolog kliniczny, dr n. med. Anna Cencelewicz-Lesikow z Centrum Medycznego Damiana.
2.1. Rak jelita grubego, żołądka i trzustki
Ostatnie lata wyraźnie pokazują, że granica wieku się przesuwa, wciąż jednak rak jelita grubego to nowotwór dopadający w 90 proc. przypadków osoby po 50. roku życia.
Rak żołądka pojawia się najczęściej w okolicach 70. roku życia i należy do nowotworów, które charakteryzują się dość wolnym przebiegiem, tj. rozwija się nawet przez dekadę. W przypadku raka trzustki wiek jest jednym z głównych czynników rozwoju nowotworu. Ten rak diagnozowany jest najczęściej wśród mężczyzn w wieku 65-69 lat oraz wśród kobiet w wieku 75-79 lat.
- Nowotwory układu pokarmowego, jak rak trzustki, jelita grubego czy żołądka występują bardzo często w starszym wieku. Starzejące się komórki organizmu dłużej poddawane są czynnikom, takim jak siedzący tryb życia, przewlekły stres, dieta bogata w czerwone mięso, palenie papierosów czy picie alkoholu. Wpływają one na powstawanie stanu zapalnego w komórkach, w których zwiększa się ilość mutacji prowadzących do karcynogeznezy - wyjaśnia onkolog kliniczny.
Dodaje, że statystyki wskazują, że nowotwory diagnozowane w późniejszym wieku mają wolniejszy i łagodniejszy przebieg niż te wykryte w wieku młodym. Wtedy choroba nowotworowa ma "bardziej agresywny przebieg".
2.2. Nowotwory urologiczne i rak piersi
- Większość nowotworów urologicznych uznawanych jest za chorobę osób starszych. Rak nerki ma szczyt zachorowań w szóstej, siódmej dekadzie życia - mówi dr Salwa i dodaje: - Rak uroterialny, czyli nowotwór pęcherza moczowego, ale również moczowodu czy miedniczki moczowej, także jest nowotworem typowym dla szóstej i siódmej dekady życia.
Urolog zaznacza, że ciekawym przypadkiem jest rak jądra, który ma z kolei dwa piki zachorowań. Pierwszy pojawia się w wieku 20-30 lat, drugi szczyt natomiast przypada na 60. rok życia.
W przypadku raka prostaty, jak podkreśla, ryzyko rośnie z wiekiem liniowo.
- Realnie to choroba częsta już po 50., 60. roku życia. Według szacunków szanse na to, że u 80-latka rozwinie się rak prostaty wynoszą ok. 80 proc. To klasyczny przykład nowotworu, którego zapadalność rośnie z każdym rokiem życia - wyjaśnia.
W młodszym wieku, tj. nawet przed 40. rokiem życia, chorują mężczyźni z mutacją BRCA1 lub BRCA2, odpowiadającą także za rozwój raka piersi, najczęstszego w grupie kobiet w wieku 50-70 lat, choć częstość zachorowania wzrasta już po 35. roku życia.
- Na raka prostaty młodsi mężczyźni zapadają rzadziej, ale jeśli zachorują, to ten nowotwór jest dużo bardziej agresywny i niejednokrotnie ma komponentę genetyczną - mówi ekspert i dodaje, że mutacje genetyczne nie zawsze są kluczowe.
- Dzisiaj nieustannie mówimy o obciążeniu BRCA1 i BRCA2, ale w rzeczywistości genów związanych z zapadnięciem na ten czy inny nowotwór jest znacznie więcej. Problem polega na tym, że jeśli chodzi o genetykę, to dotychczas odkryliśmy dopiero wierzchołek góry lodowej.
- Na pewno jednak nie możemy wpadać w pułapkę przekonania, że jeśli jesteśmy wolni od mutacji w obrębie tych dwóch genów, to możemy spać spokojnie, a nowotwory takie jak rak prostaty czy piersi nam nie zagrażają - podkreśla dr Salwa.
3. Zadbaj za młodu, zmniejsz ryzyko w późnym wieku
Czy można za młodu ochronić się przed rakiem? Eksperci wyjaśniają, że jest na to kilka sposobów. Jak mówi dr Cencelewicz-Lesikow, kluczowy jest styl życia. To zdrowa dieta, bliższa modelowi diety śródziemnomorskiej, ale też aktywność fizyczna i minimalizowanie stresu.
- W krajach rozwiniętych stres to prawdziwa plaga, która może generować szereg schorzeń, w tym także nowotworowych - tłumaczy.
Dodaje, że ważna jest czujność na objawy i niebagatelizowanie dolegliwości.
- W chorobie nowotworowej ogromne znaczenie ma to, kiedy ona zostanie rozpoznana. Dziś rak to nie jest wyrok, częściej mówimy o nim jako o chorobie przewlekłej, ale pod warunkiem, że zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznany - podkreśla ekspertka.
W podobnym tonie wypowiada się dr Salwa, który zaznacza, że przeszkodą w wyleczeniu raka jest nie wiek, ale późny moment diagnozy.
- Jeżeli wyłapiemy nowotwór w wieku 70 lat, ale zrobimy to na wczesnym etapie, to mamy duże szanse na wygranie walki z nowotworem. Dużo większe niż w przypadku diagnozy zaawansowanego nowotworu, już z przerzutami, u młodego, 20- czy 30-letniego człowieka. Szanse są niezależne od wieku zależne od momentu wykrycia choroby - podsumowuje dr Salwa.
Karolina Rozmus, dziennikarka Wirtualnej Polski
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
