Kto jest najbardziej narażony na zakażenie małpią ospą? WHO wymienia cztery grupy ryzyka

- Szacuje się, że do 10 proc. przypadków może być śmiertelnych i są to przede wszystkim dzieci – to one są w największym stopniu narażone na ciężki przebieg tej choroby - mówi wirusolog prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska. Kto jeszcze znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka zarażenia małpią ospą?

1. WHO wskazuje grupy ryzyka

Słowenia, Czechy i Zjednoczone Emiraty Arabskie dołączyły do listy państw, w których wykryto przypadki małpiej ospy. Zakażenia potwierdzono do tej pory w 18 państwach poza Afryką.

Eksperci podkreślają, że zakażenia stosunkowo łatwo wykryć, bo u osób chorych pojawiają się na skórze charakterystyczne pęcherze. Poza wysypką do listy typowych dolegliwości należą też gorączka i ból głowy.

Zobacz film: "Wysoki poziom trójglicerydów"

Oficjalne wytyczne WHO wskazują na cztery grupy ryzyka, jeśli chodzi o zakażenie:

• noworodki,
• dzieci,
• osoby z obniżoną odpornością,
• pracownicy ochrony zdrowia.

Eksperci wyjaśniają, że noworodki i małe dzieci, podobnie jak w przypadku wielu innych chorób, są bardziej narażone na ciężki przebieg choroby ze względu na to, że ich układ odpornościowy nie jest w pełni ukształtowany. Podobnie jest w przypadku osób z obniżoną odpornością.

- Występują dwa klady (przyp. red. grupy mające wspólnego przodka) wirusów w Afryce: w Afryce Centralnej, tzw. kongijski - który jest przyczyną poważniejszych objawów i drugi w Zachodniej Afryce, który powoduje łagodniejsze objawy. Właśnie ten klad kongijski może powodować ciężki przebieg, nawet kończący się zgonem. Szacuje się, że do 10 proc. przypadków może być śmiertelnych i są to przede wszystkim dzieci. To one są w największym stopniu narażone na ciężki przebieg tej choroby - wyjaśnia prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, wirusolog i immunolog.

Z kolei pracownicy ochrony zdrowia są wymieniani jako grupa ryzyka ze względu na to, że potencjalnie są narażeni na dłuższą ekspozycję na wirusa w przypadku kontaktu z osobą zakażoną.

- Jeśli chodzi o narażenie na zakażenie pracowników opieki zdrowotnej, to w tym przypadku stosunkowo łatwo się zabezpieczyć. Wystarczy dystans, zakładanie fartuchów, rękawiczek i masek na twarz, jeśli się rozmawia z pacjentem. Poza tym te objawy choroby są bardzo łatwe do uchwycenia, ponieważ tu - w przeciwieństwie do SARS-CoV-2 - nie ma przypadków bezobjawowych - zaznacza wirusolożka.

2. Osoby zaszczepione na ospę prawdziwą

Wydaje się, że w najkorzystniejszej sytuacji są osoby zaszczepione przeciwko ospie prawdziwej, zwanej też czarną (nie mylić z ospą wietrzną). Badania pokazują, że ta szczepionka jest w 85 proc. skuteczna również w przypadków ospy małpiej.

- Młodsi ludzie nie zostali zaszczepieni przeciwko ospie prawdziwej, ponieważ szczepienia przerwano na całym świecie po tym, jak ospa prawdziwa stała się pierwszą chorobą, która została wyeliminowana dzięki szczepieniom w 1980 roku - wyjaśniają przedstawiciele WHO.

Specjaliści przyznają, że w zasadzie każdy może zachorować, ale dotychczasowe obserwacje pokazują, że przebieg choroby w większości przypadków jest łagodny.

- Oczywiście zawsze można zastosować to szczepienie, ale WHO nie przewiduje, żeby w tej chwili była potrzebna globalna akcja szczepień, dlatego że epidemia, a tym bardziej pandemia tego wirusa nam nie zagraża. On się nie przenosi skrycie, objawy są widoczne i takie osoby łatwo odizolować. Jeżeli chodzi o szczepienie, można by rozważyć uodpornienie osób, które są narażone na kontakt albo np. turystów, którzy się udają w rejony endemiczne Afryki. To nie byłby pierwszy raz, kiedy zastosowano tego typu rozwiązanie, bo np. szczepionki przeciwko żółtej febrze czy przeciwko dendze są zalecane właśnie dla turystów i nie są podawane ogółowi społeczeństwa - przypomina ekspertka.

3. Małpia ospa nie jest chorobą homoseksualistów

W jaki sposób może dojść do zakażenia? - Główna droga zakażenia to bezpośredni kontakt, czyli kontaktowanie się jednego człowieka z drugim, skóra do skóry, korzystanie z tych samych przedmiotów, takich jak np. ręczniki czy pościel - tłumaczy prof. Szuster-Ciesielska.

Brytyjska Agencja Bezpieczeństwa Zdrowotnego (UKHSA) poinformowała, że wiele przypadków wykryto wśród mężczyzn, którzy uprawiali seks z innymi mężczyznami. W związku z tym agencja zaapelowała, by ta grupa zachowała teraz szczególną czujność i szybko zgłaszała się do lekarzy, jeżeli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy.

- Klinicyści powinni zwracać uwagę na każdą osobę z nietypową wysypką bez jasnej diagnozy - przypomina dr Susan Hopkins, główny doradca medyczny Brytyjskiej Agencji Bezpieczeństwa Zdrowia (UKHSA).

Eksperci podkreślają jednak, że zachorować może każdy. Małpia ospa przenosi się przy bliskim kontakcie z płynami fizjologicznymi osoby zakażonej, a to oznacza, że do transmisji może dochodzić również przez kontakt płciowy, ale nie ma znaczenia, czy jest on homoseksualny czy heteroseksualny.

- Tak się zdarzyło, że wirus został wykryty w grupie młodych mężczyzn. Teraz należy dalej prowadzić badania, zwłaszcza epidemiologiczne, aby znaleźć sieć kontaktów i określić sposób przekazywania wirusa – wyjaśnia wirusolożka.

- Ja bym bardzo przestrzegała przed tego typu stygmatyzacją, aby nie powróciły wstydliwe lata 80., w których konserwatywna administracja Ronalda Reagana wręcz twierdziła, że pojawienie się wirusa HIV w grupie młodych homoseksualnych mężczyzn to "kara boska". Taka postawa władz nie tylko wykluczała tych ludzi, ale też zahamowała postęp badań nad wirusem. Prawdopodobnie, gdyby ten wirus ujawnił się u heteroseksualistów, cała ta historia mogłaby mieć zupełnie inny przebieg - wyjaśnia prof. Szuster-Ciesielska.

Katarzyna Grzęda-Łozicka, dziennikarka Wirtualnej Polski

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl

Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.