Leczenie COVID-19 w domu. Jak bez pulsoksymetru rozpoznać niedotlenienie?
Ból głowy, osłabienie oraz duszność - każdy wie, że te objawy mogą świadczyć o COVID-19. Niewiele osób jednak zdaje sobie sprawę z tego, że mogą one świadczyć o postępującym i bardzo niebezpiecznym niedotlenieniu organizmu. Jak w domowych warunkach rozpoznać hipoksję?
1. Jak rozpoznać wczesne oznaki niedotlenienia?
Szacuje się, że jedynie 10-15 proc. pacjentów wymaga hospitalizacji z powodu COVID-19. Reszta osób przechodzi zakażenie koronawirusem w sposób bezobjawowy, łagodny albo średni. Tacy pacjenci mogą być leczeni w domu.
Lekarze podkreślają jednak, że nawet lekkie przypadki COVID-19 potrzebują stałego monitoringu, ponieważ u pacjentów może się rozwinąć hipoksja, czyli niedotlenienie organizmu. Hipoksja jest tym bardziej niebezpieczna, ponieważ może przebiegać w ukrytej, "cichej" formie. Większość pacjentów przy niedotlenieniu z trudem łapie oddech, ale część zakażonych czuje się stosunkowo dobrze. Tymczasem ich saturacja kwi spada do niebezpiecznie niskiego poziomu. Tacy pacjenci często trafiają do szpitala już w bardzo poważnym stanie.
Prawidłowy poziom saturacji krwi tlenem powinien wynosić 95-98 proc., u osób starszych 94-98 proc. Przy poziomach poniżej 90 proc. mózg może nie otrzymywać wystarczającej ilości tlenu, a gdy te poziomy spadają poniżej 80 proc., wzrasta niebezpieczeństwo uszkodzenia ważnych narządów.
Najłatwiej zmierzyć poziom saturacji za pomocą pulsoksymetru. Co jednak jeśli nie mamy takiego urządzenia w domu? Oto kilka rad lekarzy rodzinnych, jak rozpoznać wczesne oznaki niedotlenienia.
2. Objawy niedotlenienia
Najczęstszymi objawami niedotlenienia organizmu są:
- duszność,
- kaszel,
- przyspieszona akcja serca,
- niepokój,
- bordowe lub sine usta,
- splątanie,
- zawroty i ból głowy,
- nadmierna senność.
Jak tłumaczy dr Jacek Krajewski, lekarz rodzinny i prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie, objawy te mogą różnić się w zależności od indywidualnych cech pacjenta oraz przebiegu choroby.
- Przy przewlekłym niedotlenieniu, narastającym powoli, najpierw może wystąpić ból głowy, bladość, potem obniżenie tolerancji na wysiłek, a następnie coraz bardziej pogłębiająca się duszność. W zaawansowanych przypadkach pacjenci czują duszność nawet w spoczynku - opowiada dr Jacek Krajewski, lekarz rodzinny i prezes Federacji Porozumienie Zielonogórskie. - W przypadku jednak chorób spowodowanych zakażeniem wirusami, niedotlenienie często występuje gwałtownie. Wtedy uczucie duszności jest głównym objawem - dodaje.
Niedotlenienie może prowadzić do nieodwracalnych zmian w mózgu. Oprócz tego zwiastuje kolejne, cięższe etapy COVID-19. Dlatego tak ważne jest monitorowanie naszego stanu, aby w odpowiednim momencie zastosować tlenoterapię.
3. Jak rozpoznać hipoksję?
Jak opowiada dr Michał Sutkowski, prezes Warszawskich Lekarzy Rodzinnych, jeśli nie mamy w domu pusoksymetru, to w określeniu niedotlenienia organizmu może nam pomóc liczenie oddechów.
Prawidłowy oddech jest regularny, przebiegający bez wysiłku, niezbyt głęboki i niezbyt płytki. Wdech musi odbywać się przez nos i być nieco krótszy niż wydech. Im większa liczba oddechów na minutę, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia duszności i niedotlenienia.
- Nie powinniśmy polegać tylko na własnej intuicji, ponieważ jest to bardzo złudne. Warto być w kontakcie z lekarzem rodzinnym i w porozumieniu z nim kontrolować stan zdrowia. Średnia liczba oddechów powinna wynosić u osoby dorosłej ok. 16-18 na minutę. Jednak wiele zależy od wieku pacjenta oraz tego, jakie ma choroby towarzyszące. Przykładowo osoby z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) oraz niewydolnością krążeniową, nawet bez COVID-19 będą mieć większą liczbę oddechów - mówi dr Sutkowski.
O obniżonej saturacji krwi może również świadczyć przyśpieszone tętno, dlatego lekarze również radzą chorym na COVID-19 monitorować ten parametr. Istnieje wiele rozmaitych urządzeń do mierzenia szybkości tętna. Jednak jeśli takiego nie mamy w domu, tętno można zmierzyć ręcznie, wystarczy do jednej z głównych tętnic przyłożyć opuszek wskazującego i środkowego palca oraz mocno przycisnąć. Kiedy poczujemy puls, musimy policzyć ilość drgań tętnicy na minutę. Ważne, aby ten pomiar robić w spoczynku, czyli nie po wysiłku fizycznym.
- W przypadku tętna również może się ono różnić w zależności od obciążeń, które ma pacjent. Normalne tętno osoby dorosłej wacha się między 70 a 90 uderzeń na minutę, ale w niektórych przypadkach nawet 40 uderzeń można uznać za normę. Granice więc są duże i łatwo o błędne wnioski, dlatego trzeba monitorować swój stan zdrowia w porozumieniu z lekarzem, który wskaże jakie parametry są normalne, a jakie są oznaką pogorszenia się stanu zdrowia- wyjasnia ekspert.
Dr Sutkowski zwraca uwagę, że ważne mogą być też inne objawy. O postępującym niedotlenieniu mogą świadczyć zawroty głowy oraz omdlenia. W momencie wystąpienia dusznością powinniśmy wszczynać alarm.
- Duszność jest najważniejszym objawem, przy którym możemy być pewni, że dzieją się złe i niepokojące rzeczy, a saturacja krwi spada - podkreśla dr Michał Sutkowski. Lekarze są zgodni, że jeśli pacjent z COVID-19 zaobserwuje u siebie duszność, musi niezwłocznie udać się do szpitala albo wezwać pogotowie.
Zobacz również: Pulsoksymetr. Jak odczytywać wyniki pomiaru? Kiedy zgłosić się do lekarza?
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza.