Leki przeciwpadaczkowe – lista, działanie, skutki uboczne
Leki przeciwpadaczkowe to preparaty wydawane na receptę, stosowane w leczeniu epilepsji. Celem ich wdrażania jest zarówno minimalizowanie prawdopodobieństwa ataku padaczki, jak i zmniejszenie jego intensywności. Wyróżnia się trzy generacje leków, a ich nazwy układają się w długą listę. Jakie są leki przeciwpadaczkowe? Co warto wiedzieć?
1. Co to są leki przeciwpadaczkowe?
Leki przeciwpadaczkowe to preparaty, które są stosowane w leczeniu padaczki, inaczej epilepsji. To choroba neurologiczna polegająca na zaburzeniu przekazywania impulsów elektrycznych między komórkami nerwowymi.
Jak działają leki przeciwpadaczkowe?
Do głównych zadań leków przeciwdrgawkowych należy zminimalizowanie prawdopodobieństwa ataku epilepsji lub zmniejszenie jego intensywności. Na czym polega ich działanie? Preparaty:
- mogą stabilizować błony komórkowe neuronów przeciwdziałając rozprzestrzenianiu się impulsów poprzez wpływanie na czynność pompy sodowo-potasowej w błonie komórkowej lub blokowanie kanałów jonowych, najczęściej sodowych,
- przywracać równowagę pomiędzy neuroprzekaźnikami pobudzającymi i hamującymi. Mechanizm ich działania polega na zwiększaniu ilości GABA lub wpływaniu na powinowactwo GABA do receptorów GABA-ergicznych.
2. Leki na padaczkę - lista
Na rynku farmaceutycznym dostępne są różne leki na padaczkę, takie jak:
- pochodne dibenzoazepiny. Benzodiazepiny działają poprzez stabilizację błony neuronów, blokując kanały sodowe, hamują rozprzestrzenianie się impulsów poprzez uwalnianie przekaźników. Substancje mogą być uzależniające i toksyczne, ponieważ nasilają działanie innych środków nasennych oraz wchodzą w interakcję z lekami zwiotczającymi mięśnie. To na przykład okskarbazepina (np. Karbagen, Oxepilax), karbamazepina (np. Amizepin, Tegretol), lorazepam (np. Lorafen), klonazepam (np. Clonazepamum, Antelepsin), diazepam (np. Relsed, Relanium).
- pochodne mocznika, które blokują kanały sodowe, zmniejszając przepuszczalność błony neuronu dla sodu. Najbardziej znanym przedstawicielami należącym do tej grupy jest fenytoina (np. Phenytoinum WZF),
- sulfonamidy, czyli leki moczopędne, które powoduje stabilizację błon komórkowych, ponieważ hamują: aktywność enzymu anhydrazy węglanowej, wytwarzanie jonów wodoru oraz resorpcji jonów sodu w kanalikach nerkowych. Przykładowe leki to zonisamid (np. Zonisamidum Glenmark) czy sultiam (np. Ospolot).
- imidy, które blokują kanały wapniowe w neuronach, co zapobiega wydzielaniu katecholamin i rozprzestrzenianiu się impulsów. Najbardziej znanym przedstawicielem jest etosuksymid (np. Petinimid),
- barbiturany, które mają działanie psychotropowe. nasenne i uspokajające, euforyzujace i uzależniające. Ich stosowanie jest ograniczone. Lek przeciwpadaczkowy i przeciwlękowy z tej grupy to na przykład fenobarbital (np. Luminalum), metylofenobarbital (Prominalum) czy benzobarbital (np. Benzonal),
- leki wpływające na GABA. To przede wszystkim gabapentyna (np. Gabacol, Gabagamma), która zwiększa produkcję i uwalnianie GABA i nasila przewodnictwo GABA-ergiczne i wigabatryna (np. Vigabatrin, Sabril), która blokuje rozkład GABA (to inhibitor GABA-aminotransferazy oraz prowadzące do syntezy enzymów GABA walproiniany, takie jak kwas walproinowy (np. Convulex, Depakine) czy walproinian magnezu (np. Dipromal).
Leki przeciwpadaczkowe zawsze powinny być dobierane indywidualnie dla każdego pacjenta. Są dobierane i przepisywane przez lekarza. Leki przeciwpadaczkowe bez recepty nie są dostępne.
3. Leki przeciwpadaczkowe nowej generacji
Najstarsze leki przeciwpadaczkowe I generacji to fenobarbital, fenytoina, etosuksymid, prymidon. Do leków II generacji zalicza się głównie benzodiazepiny, karbamazepinę czy walproiniany. Stosowane są także nowe leki przeciwdrgawkowe, leki III generacji. Cechuje je lepszy profil farmakokinetyczny, większa tolerancja i skuteczność. To:
- wigabatryna, np. Vigabatrin, Sabril,
- zonisamid, np. Zonisamidum Glenmark;
- lamotrygina, np. Lamitrin, Symla;
- gabapentyna np. Gabacol, Gabagamma,
- topiramat, np. Oritop, Topamax,
- tiagabina, np. Gabitril,
- okskarbazepina, np. Karbagen, Trileptal,
- lewetiracetam, np. Keppra, Normeg,
- styrypentol, np. Diacomit,
- pregabalina, np. Egzysta, Pragiola.
Jaki jest najskuteczniejszy lek na padaczkę? Najnowszym preparatem skutecznym zarówno w zapobieganiu napadom drgawkowym, jak i w ograniczeniu ich szerzenia jest cenobamat. Dopuszczono go do obrotu w 2021 roku. Często pomaga także pacjentom z padaczką lekooporną.
4. Leki przeciwpadaczkowe - skutki uboczne
Czy leki przeciwpadaczkowe są bezpieczne? Trzeba pamiętać, że każdy lek, a nawet suplement diety, może wywołać działania niepożądane. W przypadku leków działających na ośrodkowy układ nerwowy, ryzyko zwiększa złe dobranie leku, także okres rozpoczęcia leczenia i zwiększania dawki.
Najczęstsze skutki uboczne leków przeciwdrgawkowych to zawroty i bóle głowy, problemy z koncentracją i pamięcią, zbyt duże wyciszenie i uspokojenie, nadmierne uspokojenie i wahania nastroju, ale również alergie skórne czy przyrost masy ciała
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.