Łydka tenisisty – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Łydka tenisisty to pojęcie, pod którym kryje się uszkodzenie głowy przyśrodkowej mięśnia brzuchatego łydki. Do kontuzji najczęściej dochodzi podczas ruchu zgięcia stawu skokowego i wyprostu kolana. Patologia ma także związek z częstą i dynamiczną zmianą kierunków. To dlatego uraz jest typowy dla osób trenujących tenis, piłkę ręczną czy koszykówkę. Jakie możliwości leczenia?
1. Co to jest łydka tenisisty?
Łydka tenisisty to dość częste uszkodzenie głowy przyśrodkowej mięśnia brzuchatego łydki, do którego dochodzi najczęściej podczas gwałtownego napięcia łydki w czasie aktywności fizycznej lub ciężkiej pracy.
Do kontuzji tego typu może dojść w wyniku gwałtownej zmiany kierunku biegu lub chodu, wyskoku czy też nieprawidłowo wykonywanego rozciągania, urazu mechanicznego lub nadmiernego obciążenia. Przyczyną kontuzji jest zarówno brak odpowiedniej rozgrzewki, odwodnienie i zmęczenie, jak i zaburzenia biomechaniki stawu skokowego oraz zaburzenia balansu mięśniowego.
To dlatego w większości przypadków uraz diagnozuje się u osób aktywnych i sportowców (osób grających w tenis, koszykówkę czy piłkę ręczną), mężczyzn około 40 roku życia.
2. Objawy łydki tenisisty
Uszkodzenie głowy przyśrodkowej mięśnia brzuchatego łydki zwykle dotyczy kończyny zakrocznej, to jest nogi pozostającej z tyłu. Dzieje się tak, ponieważ w pozycji, gdy tułów jest pochylony do przodu, mięsień napina się za mocno i w rezultacie odrywa od ścięgna. Gdy dochodzi do uszkodzenia, w napiętej łydce odczuwane jest silne ukłucie, nagłe uderzenie i trzask.
Objawem łydki tenisisty jest ból, który obejmuje całą łydkę lub lokalizuje się po przyśrodkowej części łydki. Czasem utrudnia chodzenie, kuleją. Miejscowo pojawia się obrzęk, często zasinienie. Oprócz rozerwania struktury, w miejscu uszkodzenia może zebrać się krwiak.
Ponieważ często rozerwanie mięśnia nie jest duże (rozerwaniu ulega najczęściej część włókien, dochodzi więc do naderwania mięśnia), nie daje poważnych objawów i silnych dolegliwości. To dlatego wiele osób nie korzysta z porady lekarza i przechodzi nad kontuzją do porządku dziennego.
3. Diagnostyka i leczenie
Co robić, gdy dojdzie do uszkodzenia mięśnia łydki? Dolegliwości związane z łydką tenisisty może złagodzić odciążanie nogi oraz trzymanie jej wysoko, na przykład na poduszce. Warto także chłodzić kończynę, doraźnie może zastosować środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, także te dostępne bez recepty.
Zdecydowanie powinno się zaprzestać aktywności sportowej, by umożliwić gojenie się mięśnia. Okres ten jest różny i zależy od stopnia uszkodzenia struktury. Czasem wystarczy tydzień, ale przy poważniejszych kontuzjach czas ten odpowiednio się wydłuża. Generalnie biologiczne procesy gojenia tkanki mięśniowej trwają około 4-6 tygodni.
Gdy dolegliwości są dokuczliwe, należy iść do lekarza. Ortopeda stawia diagnozę na podstawie badania klinicznego i wywiadu. Aby zobrazować uszkodzenie oraz ustalić, jak duża część mięśnia jest uszkodzona oraz czy pojawił się krwiak, wykonuje się badanie USG, zdecydowanie rzadziej badanie rezonansu magnetycznego.
Ważne jest także różnicowanie kontuzji z uszkodzeniem ścięgna Achillesa, ponieważ ta może dawać podobne objawy.
Jak leczyć łydkę tenisisty? Zwykle wdrażane jest leczenie zachowawcze, polegające na krótkim okresie unieruchomienia. W tym celu wykorzystuje się łuskę gipsową lub ortezę. Prowadzona jest również rehabilitacja.
Celem działań jest szybszy powrót do zdrowia, przywrócenie ruchomości stawu skokowego i elastyczności mięśni łydki oraz tylnej taśmy mięśniowej, a także wzmocnienie uszkodzonych włókien, co minimalizuje ryzyko odnowienia się kontuzji w przyszłości.
Istotną rolę odgrywają ćwiczenia funkcjonalne, które przygotowuje łydkę do zmiennej pracy. Sprawdzają się proste ćwiczenia izometryczne i oporowe, a także rozciąganie i masaż powięzi. Prawie wszyscy pacjenci wracają po tej kontuzji do pełnej sprawności.
Bywa, że w przypadku uszkodzenia głowy przyśrodkowej mięśnia brzuchatego łydki konieczna jest operacja polegająca na zszyciu uszkodzenia. Wskazaniami do leczenia chirurgicznego są zarówno rozległe uszkodzenia (całkowite), jak i masywny krwiak. Niekiedy możliwa jest ewakuacja krwiaka poprzez nakłucie pod kontrolą USG. Leczenie operacyjne również wiąże się z unieruchomieniem oraz fizjoterapią.
4. Co zrobić, żeby uniknąć wystąpienia łydki tenisisty?
Kontuzjom kończyn, do których dochodzi podczas aktywności fizycznej, można zapobiegać. Zdecydowanie należy unikać forsujących treningów z dużymi obciążeniami, a także uważać na gwałtowne przeciążenia. Kluczowa jest rozgrzewka przed treningiem oraz rozluźnianie mięśni i ich rozciąganie po aktywności fizycznej.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.