Mało znane źródła zanieczyszczeń powietrza w domu

Zanieczyszczenia powietrza mogą być gorsze w twoim domu niż na zewnątrz. Lotne związki organiczne (LZO) to gazy ulatniające się z wielu środków czyszczących, mogące powodować mdłości, ból głowy, podrażnienie oczu i gardła. Są one szczególnie szkodliwe dla dzieci, które szybciej oddychają i wdychają więcej substancji niż dorośli, oraz dla niemowlaków, które często są blisko podłogi, gdzie szkodliwe związki się unoszą.

Niektóre substancje zawierające amoniak czy chlor mogą być szczególnie drażniące dla dzieci z astmą, więc próbuj czyścić powierzchnie w domu gorącą wodą, sodą oczyszczoną lub innymi mało toksycznymi produktami.

Substancje chemiczne w domu to między innymi lotne związki organiczne.Substancje chemiczne w domu to między innymi lotne związki organiczne.
Źródło zdjęć: © Zdjęcie autorstwa Bradley Gordon / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)
Katarzyna Wąś-Zaniuk

/ 9Wykładzina

Wykładzina dywanowa, której spód stworzony jest z lateksu może emitować nieprzyjemne, szkodliwe opary.
Wykładzina dywanowa, której spód stworzony jest z lateksu może emitować nieprzyjemne, szkodliwe opary. © Zdjęcie autorstwa Renato Ganoza / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Niektóre osoby, po położeniu w domu czy mieszkaniu nowej wykładziny, mogą uskarżać się na dolegliwości bólowe głowy, swędzące wykwity na skórze, świąd i pieczenie oczu, drapanie w gardle. Wykładzina dywanowa, której spód stworzony jest z lateksu może emitować nieprzyjemne, szkodliwe opary nawet przez kilka pierwszych miesięcy.

Warto wybierać takie materiały do wykładania podłóg, które zawierają jak najmniej lotnych związków organicznych (LZO). Jeśli zdecydowaliśmy się na zakup jakiegoś produktu, możemy wymagać od sprzedawcy, by rozwinął i dokładnie wywietrzył wykładzinę przed dostarczeniem jej do naszego domu.

Wykładzina nie będzie najlepszym rozwiązaniem w przypadku alergii lub astmy któregoś z domowników. Jeśli u partnera lub dziecka występuje alergia czy choroba zapalna dróg oddechowych, warto zdecydować się na inny rodzaj podłóg.

/ 9Farba

Farba może powodować u niektórych duszności, bóle głowy czy mdłości.
Farba może powodować u niektórych duszności, bóle głowy czy mdłości. © Zdjęcie autorstwa Alan Cleaver / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Gazy wydzielane przez farby mogą być przyczyną problemów z oddychaniem. W trakcie malowania ścian wiele osób obserwuje u siebie bóle głowy, łzawienie oczu, zawroty głowy, drażliwość, duszności w klatce piersiowej czy kaszel.

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia wyżej wymienionych objawów, kupuj wyłącznie takie farby, które cechują się niskim poziomem lotnych związków organicznych.

Pamiętaj również o następujących zasadach, jeśli chcesz uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości:

  • otwórz okna podczas malowania i na kilka dni po, aby farba wyschła,
  • nie przechowuj puszek z farbą w domu, ponieważ nawet zamknięte mogą wydzielać szkodliwe substancje. Jeśli musisz to zrobić, trzymaj farbę w miejscu dobrze wentylowanym, z dala od głównych miejsc w domu.

/ 9Opary z teflonu

Zamiast teflonu rozważ zakup garnków ze stali nierdzewnej lub żeliwa.
Zamiast teflonu rozważ zakup garnków ze stali nierdzewnej lub żeliwa. © Zdjęcie autorstwa Didriks / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Gotowanie na teflonie może uwalniać toksyczne opary w bardzo wysokich temperaturach (powyżej 500 stopni). Nie używaj teflonu w wysokiej temperaturze piekarnika i każdorazowo korzystaj z wyciągu. Zamiast teflonu rozważ zakup garnków ze stali nierdzewnej lub żeliwa.

/ 9Pranie chemiczne a zdrowie

Pranie chemiczne to sposób czyszczenia ubrań i materiałów z użyciem specjalnych środków czyszczących.
Pranie chemiczne to sposób czyszczenia ubrań i materiałów z użyciem specjalnych środków czyszczących. © Zdjęcie autorstwa Parker Knight / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Pranie chemiczne to sposób czyszczenia ubrań i materiałów z użyciem specjalnych środków czyszczących. Klasyczna metoda prania z użyciem wody, proszków, płynów czy żeli piorących nie sprawdza się w przypadku niektórych rodzajów odzieży. Czyszczenie niektórych sukienek czy marynarek w zwykłej pralce mogłoby zakończyć się uszkodzeniami, odkształceniami czy utratą zabarwienia materiału.

Warto mieć jednak na uwadze, że pralnie chemiczne używają tetrachloroetenu, rozpuszczalnika i wywabiacza plam. Przeprowadzone badania potwierdzają, że tetrachloroeten wykazuje działanie toksyczne na organizmy wodne. U ludzi może działać drażniąco na oczy, naskórek i drogi oddechowe.

Po przyniesieniu prania do domu, rodzina może wdychać potencjalnie szkodliwe substancje, więc przed założeniem zaleca się wietrzenie ubrań na zewnątrz lub w garażu przez kilka dni.

/ 9Odświeżacze powietrza

Przeprowadzone badania wskazują, że odświeżacze mogą wywołać symptomy alergii oraz pogłębić objawy astmy.
Przeprowadzone badania wskazują, że odświeżacze mogą wywołać symptomy alergii oraz pogłębić objawy astmy. © Zdjęcie autorstwa Peter Taylor / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Odświeżacze powietrza skutecznie eliminują nieprzyjemne wonie i doskonale odświeżają pomieszczenia. Niestety, mogą przy tym negatywnie wpływać na nasze zdrowie. Stosowanie odświeżaczy o przyjemnym, kwiatowym czy morskim zapachu w przypadku niektórych osób może skutkować utrudnionym oddychaniem czy dolegliwościami bólowymi głowy.

Przeprowadzone badania wskazują, że zapachowe aerozole czy spraye mogą wywołać symptomy alergii oraz pogłębić objawy astmy. Około 1/3 astmatyków zgłasza problemy z oddychaniem przy korzystaniu z odświeżaczy. Szczególnie niebezpieczny dla pacjentów jest formaldehyd produkowany w trakcie rozpylania produktu zapachowego. Przed rakotwórczym działaniem tej substancji przestrzegają twórcy badania z Public Health England's Centre for Radiation, Chemical and Environmental Hazards.

Negatywny wpływ na zdrowie mogą wykazywać też inne lotne związki takie jak limonen czy destylaty ropy naftowej. Zdrowszą alternatywą dla odświeżaczy są naturalne zioła takie jak rozmaryn, bazylia lub mięta.

/ 9Bierne palenie

Bierne palenie może też wywołać astmę u dzieci, które wcześniej nie miały objawów.
Bierne palenie może też wywołać astmę u dzieci, które wcześniej nie miały objawów. © Zdjęcie autorstwa Centophobia / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/)

Mieszkanie w domu, gdzie ktoś pali może sprawić, że dzieci będą podatne na infekcję, zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli i kaszel.

Dzieci z astmą mogą doświadczać częstszych i poważniejszych ataków, a co więcej – bierne palenie może też wywołać astmę u dzieci, które wcześniej nie miały objawów. Wdychanie dymu zawartego w ubraniach, poduszkach, dywanie również może być szkodliwe dla dzieci, szczególnie kiedy bawią się na podłodze.

/ 9Piec

Źle zainstalowane piecyki gazowe mogą wydzielać szkodliwe gazy w domu.
Źle zainstalowane piecyki gazowe mogą wydzielać szkodliwe gazy w domu. © Zdjęcie płomieni / Shutterstock

Źle zainstalowane piecyki gazowe mogą wydzielać szkodliwe substancje. Niezwykle niebezpieczny dla zdrowia jest tlenek węgla, potocznie nazywany czadem. Jest bezbarwny i bezwonny. Do jego ulatniania może dochodzić, gdy dane urządzenie grzewcze jest uszkodzone.

Niewielkie ilości czadu mogą powodować zmęczenie. Większe dawki tlenku węgla mogą doprowadzić do: dolegliwości bólowych głowy, mdłości, wymiotów, zaburzeń równowagi, zaburzeń świadomości, śpiączki, a w najgorszym wypadku do śmierci. Upewnij się, że piecyk jest zainstalowany prawidłowo, tak aby płomień był zawsze niebieski. Koniecznie zainstaluj też wentylację.

/ 9Meble a formaldehyd

Formaldehyd często występuje w meblach z prasowanego drewna, jak również w zasłonach i ubraniach.
Formaldehyd często występuje w meblach z prasowanego drewna, jak również w zasłonach i ubraniach. © Zdjęcie autorstwa Jordanhill School D&T / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Formaldehyd często występuje w meblach z prasowanego drewna, jak również w zasłonach i ubraniach. Dzieci są szczególnie narażone na podrażnienia dróg oddechowych w wyniku wdychania tej substancji. Wywietrz nowe meble, a zasłony wypierz, zanim je powiesisz.

Długotrwała ekspozycja na formaldehyd może powodować różne problemy zdrowotne, w tym podrażnienie skóry, dróg oddechowych oraz przewlekłe choroby układu oddechowego. Formaldehyd jest również klasyfikowany jako kancerogenny dla ludzi.

/ 9Radon

Radon stoi na drugim miejscu jako przyczyna nowotworu płuc, zaraz po paleniu tytoniu.
Radon stoi na drugim miejscu jako przyczyna nowotworu płuc, zaraz po paleniu tytoniu. © Zdjęcie autorstwa Alan Light / [CC BY](https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/)

Radon jest pierwiastkiem chemicznym zaliczanym do gazów szlachetnych. Jest bezwonny, niewidoczny gołym okiem. Nie także posiada smaku. Związek ten naturalnie rozkłada się w ziemi, kamieniach czy wodzie. Radioaktywny gaz wydostaje się z gruntu w wyniku tzw. efektu kominowego (efekt ten spowodowany jest różnicami ciśnień).

Może dostać się do domu przez pęknięcia, dziury czy zbierać wokół rur. Do ludzkiego organizmu przedostaje się za pośrednictwem wdychanego powietrza. Radon stoi na drugim miejscu jako przyczyna nowotworu płuc, zaraz po paleniu papierosów. Obecność tego związku można zbadać specjalnym urządzeniem.

Wybrane dla Ciebie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Wspiera jelita, serce i daje uczucie sytości. Po ten napój warto sięgać codziennie
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Farmaceutka ostrzega przed brakiem leku. "Mogą nie mieć ciągłego dostępu do terapii"
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Do niedawna mieliśmy "zero" zachorowań. Obecnie chorują dziesiątki tysięcy osób
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Innowacyjne terapie raka trzustki. "To może być największy od 30 lat krok w leczeniu"
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Wirus z dzieciństwa, rak w dorosłości? BK na celowniku naukowców
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Powikłania po wypełniaczach. Jak ultrasonografia może im zapobiec?
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Leki, które mogą niszczyć kości. Ciche ryzyko, o którym warto wiedzieć
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Kardiolożka ostrzega. To "subtelne objawy zawału", od razu wzywaj pomoc
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Wczesne wykrycie raka z krwi. Na czym polega test Galleri?
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Świadczenie wspierające w 2026 roku. Nawet 4134 zł miesięcznie
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Smog dusi Polskę. Zagrożenie głównie w dwóch województwach
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda
Planowe operacje wstrzymane w szpitalu w Kielcach. Interweniuje wojewoda