Małpia ospa - co to jest, objawy, leczenie
Małpia ospa to choroba odzwierzęca wywołana ortopokswirusami, która występuje przede wszystkim na obszarach Afryki Środkowej oraz Afryki Zachodniej. Jej odkrycia dokonano pod koniec lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, dokładnie w 1958 roku. Jakie są objawy chorobowe? Małpia ospa w początkowym stadium powoduje wysoką gorączkę, ogólne zmęczenie oraz obrzęk węzłów chłonnych. Następstwem tych objawów jest wysypka skórna. Co jeszcze warto wiedzieć? Ile trwa okres inkubacji?
1. Co to jest małpia ospa?
Małpia ospa (ang. monkeypox) jest rzadką chorobą odzwierzęcą, wywoływaną przez wirusa z rodzaju Orthopoxvirus, wywodzącego się z rodziny Poxviridae. Rezerwuar i źródło zakażenia dla ludzi stanowią takie zwierzęta jak małpy czy gryzonie.
Do zakażenia małpią ospą może dojść na skutek pogryzienia przez zakażone zwierzę. Dla człowieka niebezpieczny może okazać się również bezpośredni kontakt z płynami ustrojowymi bądź krwią chorej małpy, myszy, szczura, wiewiórki czy popielicy.
Ryzyko zachorowania na małpią ospę w państwach europejskich nie jest duże, o ile nie odbyliśmy w ostatnim czasie podróży do krajów znajdujących się w Afryce Środkowej bądź Zachodniej.
1.1. Ile wynosi okres inkubacji w przypadku małpiej ospy?
Według Światowej Organizacji Zdrowia okres inkubacji, czyli czas od zakażenia do wystąpienia objawów chorobowych wynosi zwykle od siedmiu do czternastu dni, ale może wynosić również od pięciu do dwudziestu jeden dni.
2. Jakie objawy wywołuje małpia ospa?
Małpiej ospie zazwyczaj towarzyszą takie objawy jak:
- wyczerpanie,
- gorączka i dreszcze,
- dolegliwości bólowe głowy,
- dolegliwości bólowe mięśni,
- bóle pleców.
Główna różnica między objawami ospy wietrznej i małpiej polega na tym, że małpia ospa doprowadza do obrzęku węzłów chłonnych (limfadenopatię), podczas gdy ospa wietrzna nie powoduje takiego obrzęku.
Między pierwszym, a trzecim dniem od wystąpienia gorączki, u chorego pojawia się wysypka skórna, która w pierwszej kolejności występuje w obrębie skóry twarzy, a dopiero później rozprzestrzenia się na inne części ciała. Chory może wówczas zaobserwować u siebie wysypkę na ramionach, dłoniach czy stopach. Zmiany chorobowe, zanim ustąpią, przechodzą przez następujące etapy: plamki, przeobrażają się kolejno w grudki, pęcherzyki, krosty, a na samym końcu w strupki.
3. Jak można się zarazić małpią ospą?
Wielu pacjentów szuka odpowiedzi na pytanie: jak przenosi się małpia ospa? Okazuje się, że do zarażenia wirusem może dojść na skutek bliskiego kontaktu z chorymi zwierzętami. Wśród najczęstszych przyczyn zachorowań specjaliści wymieniają:
- pogryzienia przez zarażone zwierzęta,
- bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem,
- spożywanie mięsa zakażonego zwierzęcia.
Małpia ospa a drogi zakażenia
Niebezpieczeństwo mogą stanowić przedmioty, na których pozostała wydzielina z pęcherzy tworzących się na ciele osoby zarażonej. Wirus może także przenosić się poprzez spojówki, świeże, otwarte rany skórne, uszkodzone błony śluzowe, jamę nosową. Specjaliści podkreślają, że do zarażenia może prowadzić również stosunek seksualny z osobą chorą na małpią ospę.
4. Jak leczyć małpią ospę?
Nie istnieje jeden specjalistyczny lek stosowany w leczeniu małpiej ospy. Leczenie objawowe polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów choroby. Pacjentom podaje się środki o działaniu przeciwwirusowym. Lekarze najczęściej podają pacjentom preparaty zawierające takie substancje czynne jak: brincidofovir, tecovirimat oraz cidofovir.
U pacjentów zamieszkujących kraje Unii Europejskiej zakażenia wywołane wirusami z rodziny Poxiviridae zwalcza się środkiem o nazwie Tecovirimat. Ten zarejestrowany lek doprowadza do zahamowania interakcji wirusowego białka VP37 z ludzkimi białkami, zapobiegając w ten sposób tworzeniu się chorobotwórczych wirusów.
4.1. Małpia ospa a szczepienie na ospę
Czy szczepienie na ospę wietrzną chroni przed zachorowaniem na małpią ospę? Zdaniem większości wirusologów przebyte szczepienie na chorobę, którą wywołują wirusy ospy wietrznej nie gwarantuje żadnego bezpieczeństwa. Sprawa wygląda jednak nieco inaczej, kiedy bierzemy pod uwagę szczepienie na ospę prawdziwą. Ten rodzaj szczepienia wykazuje skuteczność ochronną powyżej 85 procent w przypadku małpiej ospy.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.
