Mętny mocz – przyczyny, diagnostyka i leczenie
Mętny mocz to efekt obecności licznych elementów osadu moczu, których być w nim nie powinno. Ponieważ mocz zdrowego człowieka powinien być przezroczysty, mętny wskazuje na jakąś nieprawidłowość. To jeden z najczęstszych objawów zakażenia układu moczowego. Co warto wiedzieć?
1. Co oznacza mętny mocz?
Mętny mocz jest spowodowany obecnością licznych elementów osadu moczu. Mocz zdrowego człowieka jest przezroczysty. Jego zmętnienie wskazuje na jakąś nieprawidłowość, a wynika z obecności substancji, których w moczu być nie powinno.
Mocz jest płynem produkowanym przez nerki i wydalanym z organizmu. Składa się w z wody (96%), azotowych produktów przemiany materii (2,5%) i soli mineralnych (1,5%). Powinien mieć kolor słomkowy.
Prawidłowe parametry analizy moczu obejmują brak bakterii, jedynie nieliczne nabłonki i kryształy, do 3 erytrocytów w polu widzenia oraz do 5 leukocytów w polu widzenia. Oznacza to, że nie powinno być w nim leukocytów, śluzu, bakterii czy nabłonka lub kryształków związków mineralnych, które skupiają się w mniejsze lub większe pasemka lub kłaczki.
O ile nieznaczne przekroczenie norm nie sprawia, że obserwuje się zmiany w wyglądzie moczu, o tyle ilości zdecydowanie przekraczające granice normy prowadzą do jego zmętnienia. Oznacza to, że znaczna ilość bakterii, leukocytów, nabłonków czy śluzu w moczu powoduje, że staje się on nieprzejrzysty.
Mętnego moczu nie należy mylić z gęstym moczem. Gęstość moczu, czyli ciężar właściwy moczu, określa zdolność nerek do zagęszczania moczu. Parametr pozwala na ocenę pracy nerek oraz określenie prawdopodobieństwa wystąpienia cukrzycy.
2. Przyczyny mętnego moczu
Bardzo częstą przyczyną zmętnienia moczu są stany zapalne dróg moczowo-płciowych, na przykład zapalenie pęcherza moczowego, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zapalenie cewki moczowej. Wywołane to jest obecnością bogatego osadu w moczu.
Mętny mocz i jego zmieniona barwa mogą być wywołane przez:
- liczne bakterie w moczu,
- leukocyty w moczu (ropomocz),
- białko w moczu,
- śluz w moczu (pasma śluzu w moczu).
Inne przyczyny mętnego moczu to kamica nerkowa czy kamica pęcherza moczowego. Kamień przechodząc przez moczowód może naruszać ciągłość ściany moczowodu, wskutek czego pojawia się stan zapalnego. Gdy do moczu przedostają się duże ilości leukocytów, ten ulega zmętnieniu.
Jeszcze innym powodem mętnego moczu może być nowotwór układu moczowego bądź układu rodnego u kobiet, a także rak stercza u mężczyzn.
Najczęstszą przyczyną mętnego moczu u dziecka jest infekcja dróg moczowych i obecność bakterii w moczu. Zazwyczaj to bakterie E. Coli, Proteus. W moczu obecny jest wówczas także śluz, tłuszcz, białe lub czerwone krwinki. Gdy mętny mocz u dziecka obserwuje się dłużej niż dwa dni, należy udać się do lekarza.
Warto również pamiętać, że przyczyny mętnego moczu mogą być także prozaiczne i niegroźne. Odpowiadać może za nie odwodnienie organizmu i związane z tym zagęszczenie moczu, a także pobranie próbki moczu w nieodpowiedni sposób (po niedokładnym podmyciu okolic płciowych, co może ją zanieczyścić i zafałszować wynik analizy).
3. Objawy chorób układu moczowego
Infekcji układu moczowego często towarzyszą charakterystyczne objawy:
- pieczenie podczas oddawania moczu,
- częste parcie na mocz,
- ból podbrzusza,
- gorączka.
Czasem obecności bakterii w moczu nie towarzyszą żadne dolegliwości. To tak zwana bakteriuria bezobjawowa. Ta utajona postać infekcji jest groźna zwłaszcza w ciąży. Nierzadko mętny mocz w ciąży jest jedynym objawem świadczącym o infekcji układu moczowego. To dlatego tak ważne jest częste wykonywanie badania ogólnego moczu i wczesne wykrycie ewentualnych zakażeń. Mętny mocz w ciąży może wskazywać na ropne zapalenie dróg moczowych, może również towarzyszyć niektórym rodzajom kamicy nerkowej.
4. Mętny mocz – co robić?
Mętny mocz nie w każdej sytuacji oznacza groźną infekcję, nowotwór czy kamicę, co nie oznacza jednak, że sytuację wolno bagatelizować. Zmętnienie moczu, jeśli nie jest wywołane odwodnieniem organizmu, powinno skłonić do wizyty u lekarza POZ, który zleci stosowne badania, a w razie konieczności skieruje pacjenta do specjalisty: urologa lub nefrologa. Najczęściej wykonywane badania podstawowe to badanie ogólne moczu i posiew moczu z antybiogramem. W niektórych przypadkach konieczne jest również USG jamy brzusznej i miednicy mniejszej).
Wizyta u lekarza jest niezbędna w trybie pilnym, jeśli mętnemu moczowi towarzyszą inne niepokojące objawy, takie jak gorączka, ból lub trudności podczas oddawania moczu, krwiomocz, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza moczowego, ból w okolicy brzucha lub nerek. Jeśli przyczyną mętnego moczu jest zakażenie układu moczowego, leczenie polega na zażywaniu środków przeciwzapalnych i przeciwbólowych oraz antybiotyku. Jeśli zdiagnozowano kamicę nerkową, niezbędne jest wyleczenie stanu zapalnego.
Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki.